De val van ‘Bad Vegan’ Sarma Melngailis, koningin van de New Yorkse culinaire elite, is wonderlijk fascinerend ★★★☆☆

Ze was het gezicht van de veganistische scene van Manhattan, Sarma Melngailis, eigenaar van het veganistische restaurant Pure Food and Wine, binnen de veganistische kerk behorend bij de raw food-denominatie. Filmsterren liepen af en aan en als je doorliep naar de keuken stond daar opeens Woody Harrelson een sapje te proeven. Melngailis, die eruitziet als de filmster die haar in een verfilming zou spelen, stond vaak op de covers van de foodie-bladen, in een stad waar culinaire zaken met religieuze vervoering worden gevolgd.

Voor de lezers van de New Yorkse tabloidkranten, de New York Post voorop, is het onderwerp van Bad Vegan, zoals dat in de ondertitel wordt beschreven (Fame. Fraud. Fugitives), geen verrassing. De lokale pers volgde opkomst en ondergang van de veganistische koningin op de voet, met een enorme dosis leedvermaak over de veronderstelde hypocrisie van de culinaire elite.

Voor de instappende kijker is de val van Melngailis, die uiteindelijk beschuldigd werd van fraude en momenteel voortvluchtig is, een wonderlijk fascinerende maar uiteindelijk ook maar lastig in te voelen geschiedenis. De makers hebben met de centrale getuigenis van Melngailis (en blijkbaar ongelimiteerde toegang tot haar archieven en telefoon) natuurlijk de medewerking van de hoofdpersoon, maar gedurende de vier afleveringen groeit de twijfel over haar mentale gezondheid en haar betrouwbaarheid. Of ze leidt iedereen om de tuin, of ze heeft nog steeds geen grip op wat er nu eigenlijk gebeurd is.

Regisseur Chris Smith maakte eerder voor Netflix de documentaire Fyre: The Greatest Party That Never Happened – over het rampzalige verloop van een festival waarvoor de chique Instagram-gemeenschap uit een misplaatste fear of missing out duizenden dollars tickets neerlegde, maar waarbij men uiteindelijk terechtkwam op een lege kale heuvel midden in de oceaan. Ook in deze affaire speelde leedvermaak een leidende rol; hadden de slachtoffers het niet ook aan zichzelf te danken?

Er hing altijd al een schaduw over het succes van het restaurant Pure Food and Wine, want het mocht wel een trekpleister in Manhattan zijn, de inkomsten verhielden zich niet tot het geld dat een aantal investeerders er in had gestoken. Zelfs op het toppunt van succes lag de eigenaar wakker van de schuldenlast. In deze situatie verscheen Anthony Strangis ten tonele, een man die Melngailis spectaculair het hof maakt, met een combinatie van verhalen over zijn geheime militaire achtergrond, zijn onmetelijke rijkdom en de suggestie dat hij het geheim van het eeuwige leven kende. Er viel geen kwartje, ook niet bij die belofte van het eeuwige leven, en ze trouwde met deze man. Vervolgens begon Strangis zijn vrouw als een soort mobiele pinautomaat te gebruiken (en troggelde ook haar moeder nog vier ton af). Uiteindelijk vluchtten ze door Amerika, vooral langs casino’s, want Strangis bleek vooral een gokverslaving van de buitencategorie te hebben.

Voor liefhebbers van true crime-documentaires op Netflix komt deze Anthony Strangis en de manier waarop hij zijn nieuwe echtgenote langzaam in een wurggreep neemt niet uit de lucht vallen. Dit type oplichter met fabelachtige verhalen over rijkdom en een uiterst geheim undercoverleven komt ook al voor in series als The Puppet Master en The Tinder Swindler. De vrouwelijke variant van dit type oplichter staat centraal in de dramaserie Inventing Anna (Netflix), gebaseerd op het leven van de Russische Anna Sorokin, die iedereen deed geloven dat ze een rijke erfgenaam was.

In al deze geschiedenissen blijf je zitten met de vraag in hoeverre de slachtoffers van deze fraudes het niet ook deels aan zichzelf te danken hadden, verblind door de verhalen van de oplichters. En misschien, wordt er toch ook wel gesuggereerd in Bad Vegan, zag Melngailis haar nieuwe man zelf wel als een manier om aan haar eigen schulden te ontkomen.

Het tweetal werd uiteindelijk gepakt omdat er op een van hun creditcards de afrekening van een pizza verscheen. Een pizza! Toen wisten de New Yorkse tabloids het zeker: het masker van de veganist was gevallen. Ze was een bad vegan.