De solo van José Montoya over de worsteling met zijn adoptie is droevig en mooi verteld ★★★☆☆

Voor 7.240 gulden hebben de adoptieouders van acteur José Montoya hem destijds gekocht. Zoveel was een 3-jarig kind uit Colombia blijkbaar waard. Montoya, die de afgelopen jaren veel te zien was als acteur in jeugdtheatervoorstellingen, is geadopteerd. Over zijn adoptie en alle vragen waarmee hij nu als volwassen man zit, maakte hij de autobiografische solo To be of nooit geweest, deze maand te zien als lunchtheater in Bellevue in Amsterdam.

Montoya weet als verteller goed te doseren. Pijnlijke anekdotes, zoals de bovenstaande, vertelt hij laconiek. Uit kleinere momenten weet hij juist het drama te peuren. Kriskras gaat hij door de tijd. Het gaat over zijn adoptieouders, die altijd geheimzinnig zijn blijven doen over zijn afkomst. Over opgroeien in een weeshuis in Colombia. Over opgroeien in een wit Nederlands dorp met een zwarte huid. Over de reisjes naar Colombia, tevergeefs op zoek naar aanwijzingen. Over de dag dat hij zijn achternaam liet veranderen van Klaassen in Montoya.

Uit elke anekdote blijkt hoe ontheemd Montoya is, en hoe hij dat probleem lang heeft proberen te ontkennen. Dat is droevig. Voor hem persoonlijk zeker, maar als toeschouwer verwacht je toch iets meer. Een oplossing of in ieder geval een antwoord, hoe dubbelzinnig ook, op de vraag die Montoya bij herhaling stelt: ‘Hoe kun je leven als je niet weet wie je ouders zijn?’ Maar dat komt niet. De voorstelling wordt nooit meer dan de som van alle anekdotes. En blijft daarmee aan de oppervlakte van een persoonlijk drama, hoe mooi verteld ook.