De scenaristen van Sun Children spelen slimme spelletjes met de verwachtingen van de kijker ★★★★☆

School van de Zon, zo heet de onderwijsinstelling waar de 12-jarige Ali op zit, samen met 280 andere jongens uit de onderklasse van Teheran. Ali zoekt in het gebouw juist een plek op waar geen splinter zonlicht komt. Een boevenbaas heeft hem een grote opdracht gegeven: in de tunnels onder het aangrenzende kerkhof ligt een schat begraven die alleen via de schoolkelder te bereiken valt. Als Ali de pot vol goudstukken vindt, mag hij een deel van de buit houden.

Samen met drie vrienden, verweesde straatschoffies zoals hij, meldt Ali zich bij de schoolstaf. Ze eisen dat ze worden ingeschreven. Hebben zij soms geen recht op onderwijs? Vervolgens glipt Ali zodra het kan de kelder in. Met zijn makkers op de uitkijk, hakt en graaft hij een weg naar het goud.

Vier jongens op zoek naar een schat: het klinkt als een ouderwets eind-goed-al-goedavontuur. De vraag is of het ook zo zal lopen in het aangrijpende, soms komische en nooit sentimentele Iraanse drama Sun Children. Cineast Majid Majidi (Baran, The Song of Sparrows) droeg zijn film op aan de 152 miljoen kinderen die wereldwijd tot kinderarbeid gedwongen worden, en die opdracht zuigt bij voorbaat de onschuld uit het verhaal.

Ali (Roohollah Zamani) zou in de schoolbanken moeten zitten, niet in de tunnels. En Zahra (Shamila Shirzad), zijn uit Afghanistan gevluchte vriendinnetje, zou niet met illegale verkoopwaar door de metro moeten zeulen. Sun Children, op het Vlissingse filmfestival Film by the Sea onderscheiden met de prijs van de jeugdjury, bijt zich stevig vast in dit rauwe ondergrondse bestaan. De film jakkert met de kinderen door de metrogangen als ze door de politie worden achternagezeten. De kruipruimtes onder het kerkhof voelen steeds krapper en gevaarlijker.

Wat een knappe, schrijnende hoofdrol van debutant Zamani, die op het filmfestival van Venetië de Marcello Mastroianni Award voor beste jonge acteur won. En wat spelen Majdi en coscenarist Nima Javidi slim met vertelconventies, en daarmee met je verwachtingen. Schoolhoofd Rafie (Javad Ezati) is de archetypische docent die het goede naar boven kan halen in afgeschreven kinderen als Ali, maar hij krijgt de kans niet om dat te doen. In plaats daarvan is het Ali die hem de finesses van de kopstoot leert. Schoolfilms tonen graag muitende kinderen die aan hun schoolgevangenis ontsnappen. In Sun Children is het andersom: wanneer de school vanwege hoge huurschulden wordt afgesloten, klimmen de leerlingen over de muur, om zich juichend een weg naar binnen te werken.

De schat zal vast de oplossing blijken voor de geldproblemen, hoop je dan. Zo gaat dat immers in films die wél in sprookjes geloven.