VOORBESCHOUWING
De rockende horrormuziek van Goblin
De spanning onder fans stijgt. Progrockband Goblin speelt zijn legendarische score voor de horrorfilm Dawn of the Dead dit weekeinde integraal op festival Roadburn.
Het is één van die onverwoestbare scènes, die van George A. Romero's Dawn of the Dead uit 1978 een zombiecultklassieker maakte. De hoofdrolspelers Stephen (David Emge) en Francine (Gaylen Ross) staan op het dak van een desolaat Amerikaans winkelcentrum en staren naar de ondoden onder hen, die natuurlijk tóch zijn binnengedrongen. Wezenloze zombies, die in een trage dodenmars door de luxe warenhuizen en autoshowrooms trekken.
'Wat doen ze?', vraagt Francine, de wanhoop in de zo prachtig opengesperde ogen. 'Waarom komen ze hier naartoe?' Haar vriend Stephen: 'Een of ander instinct. Een herinnering, aan wat ze vroeger deden. Dit was kennelijk een belangrijke plaats in hun leven.'
Memorabele muziek
Minstens zo memorabel is de muziek die direct na deze maatschappijkritische beschouwing (de zombies, dat zijn wij zelf) komt aanzeilen. Een pompend basloopje op de synthesizer met daaroverheen krijsende vogelgeluiden, die ook zouden kunnen doorgaan voor overvliegende kogels ('pieo pieo'). En even later, als de laatsten der levenden schietend door de eindeloze gangen van de shoppingmall rennen: rockende gitaren, nerveuze drums en weer van die spookachtige synthesizers, die meedrijven op de golven van de doodsangst.
Muziek die als een natte handdoek in de nek van de inmiddels verstijfde filmkijker wordt gelegd en die behoort tot de meest gedenkwaardige horrorsoundtracks aller tijden. Wie nu nog zonder bijbehorende gruwelbeelden de herkenningsmelodie L'Alba dei Morti Viventi van Dawn of the Dead draait, met het kenmerkende omhoog kringelende en weer afdalende synthesizergeluid, krijgt het toch weer te kwaad, want hij ziet de exploderende zombiehoofden weer in alle sponzige hersenfragmenten voor zich.
Verantwoordelijk voor deze angstaanjagende maar ook erg vreemde 'progrock'-filmscore: de Italiaanse band met de niet zo stoere rocknaam Goblin (gnoom of kabouter). Een band die net zo cult zou worden als de films waarvoor de muziek werd geschreven. Over het optreden van Goblin op het muziekfestival Roadburn, dit weekeinde, maken de liefhebbers zich dan ook al flink zenuwachtig. Goblin zal in Tilburg integraal twee soundtracks vertolken: uiteraard de muziek bij Dawn of the Dead, én de score bij het niet minder fascinerende horrordrama Suspiria (Dario Argento, 1977).
Twee Goblins en een Zombi
De Italiaanse cult- en progrockband Goblin viel al eind jaren zeventig uit elkaar, maar bleef voortbestaan in verschillende varianten. Oprichter Claudio Simonetti toert tegenwoordig als Claudio Simonetti's Goblin langs de podia en speelt dit weekeinde op festival Roadburn. Een andere Goblin wordt gevormd door onder anderen de oud-leden Agostino Marangolo en Fabio Pignatelli. En om het ingewikkeld te maken: in Amerika speelt de band Zombi, genoemd naar de horrorfilm, muziek die is geïnspireerd op vroege horrorsoundtracks van Goblin. Zombi speelt komend weekeinde ook op Roadburn.
Opgejaagde progrock
Bij oprichting begin jaren zeventig heette Goblin nog Cherry Five, een band die zich bekwaamde in vroege psychedelische muziek van bands als King Crimson. In 1975 werd Cherry Five door de Italiaanse regisseur Dario Argento gevraagd een soundtrack te maken bij zijn film Profondo Rosso, over een serie brute moorden en een pianoleraar. De opgejaagde progrock met schril piepende analoge synthesizers werkte uitstekend bij de suspense van de film, zelfs wanneer de hoofdrolspeler door een aardedonker verlaten landhuis dwaalde, begeleid door een funky basje en optimistische orgelpartij. Cherry Five, inmiddels Goblin, werd prompt benoemd tot huisband van Argento en bestond in die glorietijd van de horrorfilm eigenlijk bij de gratie van de soundtracks.
Voor de eerste, Amerikaanse versie van Dawn of the Dead had regisseur Romero gebruikgemaakt van het standaardrepertoire uit de muziekbibliotheek van Hollywood. Opvallend bij deze eerste score: bij een scène aan het begin van de film, waarin een stel hillbillies bij wijze van schietsport zombies omvermaait, wordt het lieflijke psychedelische nummer Cause I'm A Man van The Pretty Things gedraaid.
Zombi
Romero had zijn Italiaanse collega Dario Argento gevraagd mee te helpen aan de sequel van zijn eerste zombiefilm Night of the Living Dead uit 1968. Argento had toegestemd, mits hij zich kon bezighouden met de aangepaste Europese release van de film, en dus ook de soundtrack. En zo werd de progrock van Goblin weer onder de vreselijkste slachtpartijen geplakt, in de film die in bijvoorbeeld Italië werd omgetiteld tot Zombi.
De Europese soundtrack van Goblin was zo'n succes dat de score gedeeltelijk werd overgenomen voor een nieuwe Amerikaanse montage van de film. Maar voor de meest bevredigende Goblinervaring moet dus eigenlijk Zombi worden bekeken en beluisterd. Je weet niet wat je hoort.
Gouden Horrortijden
Het lijkt een onwaarschijnlijke combinatie: progressieve rock als horrorsoundtrack. Veruit de meeste horrorfilms, ook de huidige, worden van een score voorzien door orkestrale angstmuziek en synthesizers. Maar in de jaren zeventig, toen de progrock heel even hip was, en in de jaren tachtig, werd een gedenkwaardige progrockhorrorsoundtrackserie vervaardigd. Zo speelde de Franse psychedelische band Acanthus een score bij de film Le frisson des vampires uit 1971, en het grote Popol Vuh maakte muziek bij Werner Herzogs Nosferatu (1978). Keith Emerson (van Emerson, Lake & Palmer) schreef een score bij Inferno (1980) en Rick Wakeman van Yes bekommerde zich om The Burning, uit 1981. De Duitse prog- en krautrockband Tangerine Dream schreef de score voor The Keep uit 1983. Het waren gouden horrortijden.
Protagonist
Van de sinistere suspense in de openings- en herkenningsmelodie van L'Alba dei Morti Viventi voert Goblin het zombie-epos langs Afrikaanse tribale dansmuziek (in het nummer Safari), naar honkytonkbarmuziek (Torte in Faccia), pulserende hardrock (Zaratozom), Frank Zappa-achtige jazzrock (La Caccia) en uiteindelijk zelfs country (Tirassegno), jazz met somberende saxen (Oblio) en atmosferische, haast klassieke piano (Risveglio). Alsof de mensheid met de dood in de ogen samen met Goblin ook nog even afscheid moest nemen van de héle muziekgeschiedenis.
Zo werd de soundtrack van Zombi feitelijk een protagonist in het verhaal en daarmee een uniek cinematografisch muziekdocument. De bij elkaar ruim vier uur durende integrale vertolkingen van twee van Goblins monumentale soundtracks in podium 013 te Tilburg, dit weekeinde, moeten haast wel een memorabel filmfeestje worden.
Goblin speelt Dawn of the Dead integraal op festival Roadburn, op zaterdag 11/4. Op zondag speelt Goblin Suspiria. De Goblin-tributeband Zombi speelt zaterdagnacht op Roadburn.
