De re-edit van Grimm biedt een buitenkansje om in Van Warmerdams keuken te kijken ★★★★☆

Broer en zus, achtergelaten in het bos: denk dan maar eens niet aan Hans en Grietje. Wat dat betreft is niets veranderd in de nieuwe editie van Alex van Warmerdams Grimm (2003). Van Warmerdam was jarenlang ontevreden over zijn vijfde speelfilm, die hij te zwalkend en ongewis van toon vond. Nu hij met editor Job ter Burg de schaar heeft gezet in vrijwel alle scènes en materiaal heeft toegevoegd dat de film destijds niet haalde, hangt de schaduw van de sprookjeswereld nog sterker over Grimm dan voorheen.

Sneller dan zestien jaar geleden stuiten Marie (Halina Reijn) en Jacob (Jacob Derwig) in het woud op een boerderij, waar de boer (Frank Lammers) en diens vrouw (Annet Malherbe) zich tot een moderne variant op de boze heks uit Hans en Grietje ontpoppen. Later in de film, als de twee in de Spaanse villa van de Blauwbaard-achtige chirurg Diego (Carmelo Gómez) zijn beland en het daar eveneens niet pluis blijkt te zijn, verwijst de Grimm re-edit onomwonden naar Sneeuwwitje. Ook hier een jager die de held van het verhaal moet vermoorden, maar dat niet over zijn hart verkrijgt. Een voor de plot essentiële scène die in de oorspronkelijke Grimm geheel ontbrak.

Die oude, door Stefan Kamp gemonteerde Grimm kan de vuilnisbak in, zei Van Warmerdam onlangs tegen de Volkskrant. Daarin schuilt een helder advies aan het publiek: vergelijk de Grimm re-edit niet met zijn voorloper, maar beschouw hem als het kunstwerk dat het toen al had moeten zijn. Een logisch, begrijpelijk appèl. Grimm voelt nu inderdaad veel strakker en serieuzer, met een consequentere sfeer van grimmigheid. Waarom zou je dan nog het gemankeerde origineel van stal halen?

Toch is dit een buitenkansje. Wie thuis een oude dvd van Grimm heeft liggen, krijgt een kijkje in Van Warmerdams keuken. De beste momenten van het origineel – de boerin en het hakblok, de surrealistische overgang van Nederland naar Spanje, de dronkelap (Kees Prins) die Jacob zomaar met zijn auto laat wegrijden – zijn gelukkig bewaard gebleven. Maar waar gaat de nieuwe versie in de versnelling en waarom? Op welke momenten kiest Van Warmerdam voor andere muziek of stilte? Zijn Marie en Jacob sterkere personages nu ze zich wat volwassener gedragen en hun quasi-incestueuze relatie nog suggestiever is geworden?

Hoogst fascinerend, wat plastische chirurgie met een film kan doen.