De nieuwe ‘Les Misérables’ is overdonderend en doet recht aan het verhaal van Victor Hugo ★★★★★

Episch, dat is het juiste woord om de musical Les Misérables mee te omschrijven. Drie uur lang dolen we rond door tumultueus Frankrijk, van 1815 tot aan 1832, het jaar van de studentenopstand in Parijs. Centraal staat Jean Valjean, die na 19 jaar ontberingen in een strafkamp aan een nieuw leven als burgemeester begint, maar altijd weer wordt dwarsgezeten door zijn kwelgeest, de duivelse politie-inspecteur Javert.

Subtiel is een woord dat minder goed bij de musical past. Emoties zijn groots en uitgesproken, en worden luister bijgezet door de bombastische muziek van Claude-Michel Schönberg. Maar het werkt allemaal als een trein. Niet voor niks is Les Misérables al sinds de première in 1985 onafgebroken te zien op het West End in Londen.

Wat opvalt aan de lange eerste akte is hoe listig die is opgebouwd: steeds weer worden nieuwe personages en locaties geïntroduceerd. Ook de vele tijdsprongen houden je alert. Personen die in de ene scène als kind te zien zijn, zijn een fractie later volwassen. Na een flinke portie drama rond de in de prostitutie belande Fantine, komt precies op tijd het komische nummer van de louche herbergiers Thénardier, Baas van het hele spul. Door deze waaier aan ontwikkelingen en emoties wordt de toeschouwer compleet opgenomen in deze grimmige 19de-eeuwse wereld vol sociale misstanden.

De complexe vertelling, gebaseerd op de roman van Victor Hugo, komt goed tot haar recht in deze overdonderende nieuwe versie. De Britse enscenering, met schuivende decors en videoprojecties, was nog niet eerder in Nederland te zien. Vooral na de pauze zijn er geweldige effecten; een actiescène op de barricade vol rondsuizende kogels, een afdaling in het riool onder Parijs.

Maar ‘Les Mis’ valt of staat bij de zang, en die is van hoog niveau. De koorzang blaast de zaal omver, met dank ook aan het rijke geluid van het zestienkoppige orkest. Naast de groepszang krijgt elke hoofdpersoon zijn eigen solo in het spotlicht. Milan van Waardenburg start met iets te groot en gretig acteerwerk als Jean Valjean, maar overtuigt gaandeweg in zijn rol, die uitmondt in een sublieme uitvoering van Breng hem thuis. Freek Bartels is ijzersterk als Javert en laat mooi de nuances van zijn kwaadaardige personage zien. De vrouwen etaleren diverse zangstijlen, van de moderne zang van Channah Hewitt als Fantine tot de klassieke sopraan van Sem Gerritsma als Cosette. Wie ook opvalt, is Michael Muyderman als de idealistische student Marius, met mooie zang en ontroerend spel.

Twee keer eerder speelde Les Misérables een lange serie in Nederland, in 1991 en in 2008. ‘Hoor je het zingen op de straat? / Hoor je het zingen op het plein?’ scandeerde de meute toen al. Ook in 2023 zal de eeuwige strijd tussen het volk en de elite weer veel Nederlanders in vervoering brengen.