De man wordt deze herfst in het (streetwear) pak genaaid

Zaterdagochtend tien uur in een parkeergarage in het derde arrondissement van Parijs: een man in een crèmekleurig windjack en een spijkerbroek. Op iedere andere zaterdagochtend zou zo iemand onopgemerkt blijven, maar deze man wordt tig keer gefotografeerd. Het is Fashion Week in Parijs, de man is op weg naar de show van modemerk Sacai en het windjack dat hij draagt, is keihard mode. Want op de achterkant staat 'Martine Rose'. Die merknaam verwijst naar een Engelse ontwerper die geliefd is vanwege de oversized snit die ze hanteert en de eigenwijze manier waarop ze sportieve basics combineert (denk: T-shirt met bandplooibroek).

Vrijdagavond om acht uur in een hal van vlooienmarkt Marché Paul Bert in Parijs: een jongeman in een geruite jas die is afgewerkt met geruite dekens, een te groot wit T-shirt, een bruin sweatvest met capuchon en om het hoofd een polyester sjaal met bloemenprint. Als hij niet op de catwalk liep, zou hij gemakkelijk voor een zwerver door kunnen gaan, gehuld in een willekeurige verzameling tweedehandsjes (zie foto hierboven). Maar hij was onderdeel van de show van Vetements die in de hal plaatsvond, een merk dat groot geworden is door doodgewone en tamelijk lelijke kleren als mode te presenteren.

Deze twee voorbeelden geven aan dat context in de modewereld momenteel belangrijker is dan ooit. Een hippe jonge gast die met een jas van The North Face - oorspronkelijk een vrij suf merk voor outdoorkleding - door Parijs loopt, maakt daarmee een modestatement (hij laat zien dat hij weet dat outdoormerken in de mode zijn) en wordt achternagezeten door fotografen. Maar een man van middelbare leeftijd in een provinciestad met een vergelijkbare jas, is gewoon een man in een praktische jas (hij weet waarschijnlijk niet eens dat outdoormerken in de mode zijn). Een jonge vrouw in een gebloemde polyester jurk die twee maten te groot lijkt, wordt in modekringen direct herkend als een liefhebber van Vetements, maar is elders gewoon een jonge vrouw in een bloemetjesjurk met een slechte pasvorm.

Sociale codes

Het lijkt wel alsof de codes voor wat wel en geen mode is ingewikkelder worden naarmate mode voor meer mensen bereikbaar wordt: dankzij de opmars van sociale media en internet staan de beelden van de meeste shows binnen een halfuur online en op de app van Voguerunway.com en zijn een paar weken na een show de eerste kopieën van de meest besproken stuks verkrijgbaar bij ketens die het grote publiek bedienen. Het is dus hard werken voor de voorhoede om onderscheidend te blijven.

En het is nog veel harder werken om relevant te blijven. Ze moeten op zijn minst iedere zes maanden een nieuwe collectie presenteren waarmee ze aandacht trekken én die goed verkoopt. Omdat de verkoop onder druk staat, wordt er veel herhaald. Vetements probeerde het de afgelopen seizoenen met een wat conceptuelere aanpak, maar keerde met de zwerver-look-alike en een catwalkshow op een ongebruikelijke locatie terug naar de stijl waarmee het vier jaar geleden begon: kleding die zo uit de rekken van een kringloopwinkel lijkt te komen maar die ondertussen peperduur is. Daar is een markt voor. Het modemerk van de Georgiër Demna Gvasalia is een van de meest gewilde merken van het moment. En dat blijft het nog wel even, dankzij deze collectie.

Het succes van Vetements zit 'm in het feit dat Gvasalia precies doet waar hij zelf zin in heeft. Hij keert gerust een jas binnenstebuiten, hij gooit een oversized sweater over een jurk, hij combineert een traditioneel grijs pak met een paars trainingsjack. Voor deze collectie vroeg hij de kinderen van de crèche naast zijn atelier in Zürich om tekeningen te maken voor een aantal shirts. Zijn werk is eigenzinnig en energiek. En dat voelt, zeker als je genoeg gelikte plaatjes hebt gezien, verdomd fris aan. Zo is de modieuze voorhoede dankzij Gvasalia, na jarenlang pochen met maatwerk, nu al een paar seizoenen hartstikke blij met een broek die eigenlijk voor geen meter zit.

Vetements is niet het enige merk dat teruggreep naar bewezen succesnummers. Ook in de collectie van het gehypete Amerikaanse modemerk Off-White zaten volop capuchontruien en longsleeves (jargon voor een van de meest nietszeggende kledingstukken uit de mannengarderobe: een simpel T-shirt met lange mouwen), samen met riemen en tassen de bestsellers van dat merk. Maar ontwerper Virgil Abloh deed daarnaast iets onverwachts: hij opende zijn show, vorige week woensdagochtend in Centre Pompidou, met een jongeman in pak. Een doublebreasted grijs pak met een krijtstreep, gedragen over een longsleeve. Dat klinkt niet zo spectaculair, maar dat ís het wel. Want in de mannenmode was het pak de laatste tijd synoniem voor conservatief en oubollig. Zes maanden geleden was immers vooral casual kleding op de catwalk te zien. En dus laten mannen die met de mode mee willen doen, hun pakken momenteel links liggen. Ze trekken liever een capuchontrui uit de kast.

Dat het pak een keer terug zou komen, was te verwachten. 'Het pak is dood. Lang leve het pak', schreef de invloedrijke journalist Guy Treaby afgelopen week in The New York Times in een stuk over de mannenmodeshows in Milaan, die voorafgingen aan de shows in Parijs. Maar het is opmerkelijk dat juist Abloh ermee aan de haal is gegaan. De 36-jarige Amerikaanse ontwerper is opgegroeid met wijde spijkerbroeken, capuchontruien en sneakers en laat dat soort kleding ook op de catwalk zien. Daarmee geldt hij als een van de drijvende krachten achter de opmars van streetwear.

Hij begon op zijn 22ste als assistent van rapper en stijlicoon Kanye West; hij hielp hem jarenlang met de vormgeving van merchandise, albumcovers en optredens. Vijf jaar geleden lanceerde hij zijn eigen merk. Abloh is ontzettend invloedrijk, want door de gevestigde orde wordt hij gezien als de spreekbuis van de jongere generatie; hij zou precies weten wat de jeugd wil hebben. Dus als hij zijn collectie 'Business Casual' noemt en op modewebsite Hypebeast.com laat weten dat zijn kleding bedoeld is voor 'future ceo's', dan kun je best stellen dat het pak aan een opmars is begonnen. Ook al waren er welgeteld maar twee pakken te zien en is de collectie dus meer casual dan business, dankzij Abloh loopt het pak als een rode draad door de nieuwe mannenmodecollecties.

De grote gemene deler is dat het allemaal wel weer wat netter mag. Ook bij andere op streetwear gerichte modemerken zoals Y/Project en Ami waren pakken te zien. En het pak was ook het vertrekpunt van Lucas Ossendrijver, de Nederlandse ontwerper die al ruim tien jaar verantwoordelijk is voor de mannenmode van Lanvin. Hij had zijn best gedaan deze uit de gratie geraakte klassieker opnieuw gewild maken. Met resultaat. Niemand presenteerde de afgelopen week zulke aantrekkelijke pakken als Ossendrijver, zondagochtend in Palais de Tokyo.

Zijn pakken zijn klassiek en modern tegelijkertijd. Ze zijn gemaakt van traditionele stoffen zoals geruite wol (zie kader) en afgewerkt met eigentijdse details zoals ritsen en grote opgestikte zakken. Een van de modellen droeg een klassiek zwart pak met een oversized vissersbroek met ritsen erover, een combinatie die verrassend goed uitpakte. Een ander model droeg een bodywarmer over een klassiek pak, ook dat zag er fris uit. De nieuwe collectie van Lanvin heeft alles in zich om een groot succes te worden (dat is goed nieuws, want het merk maakt momenteel verlies).

Niet alleen met het pak zit Ossendrijver boven op de tijdgeest, zijn collectie bevat ook volop elementen van een andere belangrijke trend van de nieuwe najaarsmode: op outdoor en uniformen geïnspireerde details zoals klittenband, grote zakken en het gebruik van technische en waterafstotende stoffen zoals nylon. Japanse modemerken zoals Sacai 6 en White Mountaineering hebben naam gemaakt door in hun collecties te refereren naar de praktische kleding van bergbeklimmers en andere outdoortypes. Die esthetiek is nu bij steeds meer modemerken te zien. Bij Louis Vuitton (zie kader) bijvoorbeeld, liepen de modellen op bergschoenen. Dat is de nieuwe mode in het kort: een pak met bergschoenen en een flinke bodywarmer of een nylon jack.

Ruiten

Wilt u het makkelijk houden en hooguit één kledingstuk aanschaffen om volgende winter een beetje modieus voor de dag te komen? Investeer dan in iets met ruiten. Een trui, een broek, een jas. Het maakt niet uit wat het is, als het maar geruit is. Er was in Parijs bijna geen ontwerper te vinden die géén geruite stoffen in de collectie had verwerkt. Dat heeft natuurlijk te maken met de hang naar klassiekere en nettere kleding, waarvan de opmars van het pak zo'n treffend voorbeeld is. De mooiste ruiten waren te zien bij Dries Van Noten, een Belgische ontwerper die bekend staat om zijn finesse op het gebied van stoffen en prints. Hij opende zijn show met een model in een geruite broek, een geruite driekwartjas en een geruite trui. Dat klinkt clownesk, maar zo zag het er niet uit.

Laatste Show

Ontwerper Kim Jones gaf zijn laatste modeshow voor Louis Vuitton. In Parijs werd afgelopen week druk over zijn opvolger gespeculeerd; Virgil Abloh werd het meest genoemd. Jones is de man die streetwear heeft geïntroduceerd bij Louis Vuitton, een klassiek Frans modehuis dat vooral geld verdient met de verkoop van tassen. Zijn nieuwe collectie is een van de beste die hij voor Vuitton heeft gemaakt. De outfits die hij liet zien, hielden bijna allemaal het midden tussen sportief en gekleed. Denk aan een nette driekwartjas in combinatie met een glimmende trainingsbroek. Maar Jones introduceerde ook een opvallend nieuw silhouet: veel modellen droegen een wijde korte broek over een legging. Dat klinkt als de outfit van een fietskoerier, en dat is het ook, maar dan voorzien van het logo van Vuitton. Wedden dat deze look volop gekopieerd gaat worden?