De literaire kassière
Het moeilijkst heeft de mensheid het met wc-papier. Popster Phil Collins vertelde ooit in een interview hoe mensen in de supermarkt geschokt hadden staan staren naar de rollen in zijn karretje....
Wc-papier blijkt een even hardnekkige benodigdheid als bron van schaamte. Wat doen de leden van de menselijke soort dus? Onmiddellijk nadat de kassière hun toiletrollen heeft gescand grissen ze die weg en stoppen ze diep onderin een tas. De Franse schrijvende kassière Anna Sam biecht op dat wc-papier haar ongekende sadistische mogelijkheden biedt. Zij kan namelijk doen alsof zij de streepjescode niet kan vinden en lekker lang met een pak bezig zijn. Dat kan zij trouwens ook met tussen muesli en melk verscholen pakjes condooms. Als klanten ze al niet verstoppen, gooien ze ze op het allerlaatst quasi-achteloos op de band. Helaas stuiteren de Durex-en dan vaak per ongeluk naar de andere kassa. Sam: ‘In dat geval hebben klanten nog maar één keus: uitwijken naar Zuid-Amerika.’ Ze ontdekte ook dat porno-dvd’s vaak tussen Disney-dvd’s verstopt zitten. ‘Wat heeft die Assepoester ineens een voorgevel, denk je dan.’ Het is haar gebeurd dat uitgerekend een pikante film geen streepjescode had: ‘Afdeling boeken, tijdschriften en dvd’s. Kassa vijf wil weten wat de film Neuk me kost.’
Ze hadden geen flauw vermoeden dat ze met een studente letteren te maken hadden, de klanten van kassa vijf. De kassière (Artemis & Co; euro 14,98) mag met recht onthullend worden genoemd in de beste Günter Wallraff-traditie. Maar waar Wallraff zich in de jaren ’70 vermomde met het doel maatschappelijke misstanden te onthullen, wist Anna Sam bij het aanvaarden van haar bijbaan nog niet dat die unieke inzichten in de mensheid zou opleveren. Ze is ook mild. Eigenlijk heeft ze te doen met de zich schamende, gehaaste en onbeholpen supermarktklandizie. Wie na De kassière de smaak van de onderzoeksjournalistiek-nieuwe-stijl te pakken heeft, kan ook terecht bij de New Yorkse studente Phoebe Damrosch. In Serveersters geheimen(De Boekerij, euro 17,95) doet zij een boekje open over de mensheid in een viersterrenrestaurant. Ik vond De kassière leuker, omdat de viersterren-serveerster vooral zichzelf centraal zet. De gedachte dat zij niet toevallig in een peperduur restaurant in plaats van een supermarkt ‘undercover’ ging, kon ik niet helemaal onderdrukken.
