De lezer blijft bij Carrasco stuiten op behaagzieke formuleringen
Na zijn indrukwekkende boek over de kauw heeft Achilles Cools nu een lofzang op de goudvink afgeleverd. Mirjam van Hengel, de biografe van Remco Campert, maakte een selectie uit zijn werk. De eeuwig jeugdige dichter blijft dromen van het meisje op de tramhalte.
In de kaskraker De vlucht ontpopte Jesús Carrasco zich als een mooischrijver: 'De halve maan tekende de ruïne met de structuur van een blauwachtige gouache.' Typerend ook dat hij zijn neus ophaalt voor een rechttoe rechtaan formulering als 'hij zag de ezel traag naar het zuiden lopen'. Bij hem wordt dat: 'hij zag de gedaante van de ezel traag naar het zuiden lopen'.
In zijn tweede roman De grond onder onze voeten neemt de Spaanse schrijver gas terug. Maar je blijft stuiten op behaagzieke formuleringen als 'Voorbij de bossen, ver weg, verheft de aarde zich in scherpe onvruchtbare pieken van kalksteen.' Opvallend is daarnaast dat Carrasco ook nu weer een allegorisch verhaal vertelt over een ontheemde die iemand ontmoet die zich om hem bekommert. In De vlucht is dat een jongen die een veilig heenkomen zoekt en onderweg een geitenhoeder tegenkomt, in De grond onder onze voeten gaat het om een oorlogsslachtoffer uit Extremadura die de aandacht trekt van een Noord-Europese vrouw die naar Spanje is verkast.
De setting is een extrapolatie van nazi-Duitsland: grote delen van Europa en Afrika zijn ingelijfd in wat Carrasco het Rijk noemt. Tijdens de inname van Spanje verloor de man uit Extremadura zijn vrouw en dochter. In het verre noorden werd hij vervolgens in een kamp te werk gesteld. Wonder boven wonder overleefde hij die verschrikkelijke jaren, waarna hij terugkeert naar zijn land van oorsprong. Maar in zijn huis wonen nu de vrouw uit Noord-Europa en haar man, een militair die als beloning voor zijn diensten aan het Rijk een plek onder de Spaanse zon heeft gekregen.
De vrouw raakt geïntrigeerd door de zwijgzame indringer en reconstrueert zijn verhaal. Ook zij heeft het nodige te verduren gehad. Haar enige zoon is in de oorlog gestorven en haar man behandelt haar als voetveeg.
Spaanse mooischrijver neemt iets gas terug
Fictie
Jesús Carrasco
De grond onder onze voeten
Uit het Spaans vertaald door Arie van der Wal.
Meulenhoff; 255 pagina's;€19,99.
Carrasco trekt haar empathie verder door: uiteindelijk identificeert de vrouw zich met alle slachtoffers van het Rijk. Daarbij wordt zij bevangen door dit soort gedachten: 'Misschien is het waar wat ze zeggen, dat we ooit één zijn geweest. Niet één lichaam, maar één wezen. Wij, de bomen, de rotsen, de lucht, het water, de werktuigen. De aarde.' Opvallend heldere woorden voor Carrasco's doen, waarin hij onverbloemd laat zien uit welk hout zijn schrijverschap is gesneden.
