De kwaadaardigheid van Frank Underwood is nauwelijks nog verrassend

Ja, er zijn demonstranten die 'Not my president!'-borden omhoog houden bij de hekken van het Witte Huis en, ja, de president probeert nogal dubieuze reisrestricties, het woord 'ban' valt, in te voeren. Maar verder houden de parallellen tussen seizoen vijf van House of Cards, sinds dinsdag op Netflix, en termijn één van Donald Trump min of meer op.

Vooraf stonden media wereldwijd stil bij die ene vraag: hoe overtoep je als scenarioschrijver het krankzinnige Trump-tijdperk? Het antwoord: dat hoeft niet. House of Cards profiteert zelfs enigszins van de Trump-gekte. Vergeleken met de werkelijke regering lijkt het fictieve Underwood-bewind, met kenmerkende corruptie en manipulatie, best geloofwaardig.

Seizoen vijf pakt de draad van seizoen vier direct op. Belangrijke plotpunten om te onthouden voor wie de voorgaande afleveringen niet wil terugkijken: drie weken voor de verkiezingen tussen Underwood en de jonge Republikein Conway hebben terroristen van ICO - zeg maar IS - live op televisie de keel van een gegijzelde veteraan doorgesneden.

Ook belangrijk: chief of staff en verknipte engerd Doug Stamper doet het nog steeds met de weduwe van de man die hij van de leverdonatie lijst heeft geschrapt, ten gunste van de neergeschoten Frank. Claire doet het nog steeds met Tom Yates, de onderkoelde (of saaie) roman- en speechschrijver.

En o ja, er stond een vernietigend en onthullend stuk over Frank in de krant, maar dat valt grotendeels weg in de ruis van terreurangst, die de Underwoods in de aanloop naar de verkiezingen dankbaar verder opkloppen. Over die verkiezingen: de spanning van de race wordt nauwelijks invoelbaar gemaakt, maar de uitkomst wordt, mede door een maas in de grondwet, wel eindeloos gerekt.

Is House of Cards nog steeds tv-drama van het allerhoogste soort? Nee. Frank Underwood, behoorlijk vet neergezet door Kevin Spacey, is na vijf seizoenen zo eendimensionaal kwaadaardig dat hij als personage nauwelijks nog interessant is. Toegegeven, je geniet soms van een vileine oneliner, maar zijn gekonkel verrast niet. Meer dan voorheen spreekt Frank de kijker direct aan, zelfs zo veel dat de onderonsjes aan kracht inboeten.

Alle bijfiguren, die ondanks veel schermtijd voortdurend in dezelfde versnelling spelen en geen noemenswaardige ontwikkelingen doormaken, zien bovendien inmiddels allang in dat Frank de duivel is, wat een flink deel van de spanning weghaalt. Underwoods handlangers Doug, Seth, Tom en Leann moeten stuk voor stuk genoegen nemen met één gezichtsuitdrukking en een matig uitgewerkte eigen verhaallijn.

De fascinerendste en beste rol is zonder twijfel die van Robin Wright. Haar ijzige Claire Underwood verveelt niet, vervalt niet in karikaturaal maniërisme en treedt, gelukkig, steeds verder op de voorgrond. Wat dan weer een nepotistische vermenging van privé en politiek oplevert die we - dus toch! - herkennen van een zekere andere First Family.