De favoriete 16 van de Volkskrant

1. Hrair Sarkissian toont de verwoesting van Palmyra nadrukkelijk niet als oorlogsfotograaf

Hrair Sarkissian (49), die in Damascus opgroeide en in Amsterdam aan de Rietveld Academie werd opgeleid, fotografeerde de afgelopen jaren op plekken waar de oorlog hevig woedde, zoals Aleppo, Latakia, Damascus en Palmyra. Hij laat de verwoestingen bewust niet zien, maar toch is duidelijk dat zijn werk ernaar verwijst. Zo legde hij in Palmyra het verdwijnen van de heremietibis, een bedreigde vogelsoort, vast in het project Final Flight. (Anna van Leeuwen)

2. In Isotopia blijkt de nieuwe utopie een verstikkend systeem

Isotopia, het debuut van de veelbelovende toneelschrijver Melissa Knollenburg, is een bevreemdend theaterstuk dat onder meer is geïnspireerd op het werk van Margaret Atwood (The Handmaid’s Tale) en George Orwell (1984). Gaandeweg blijkt de idealistische samenleving uit de titel een verstikkend systeem, waarin je continu in de gaten wordt gehouden en niets is wat het lijkt. Wie zijn daders en wie zijn slachtoffers? (Herien Wensink)

3. Het royaal versierde werk van Little Simz overstijgt de Britse rap en hiphop

De Londense hiphopper Simbiatu Abisola Abiola Ajikawo (28) – gelukkig mogen we Little Simz zeggen – kwam vorig jaar met de heerlijke en zeer veelzijdige plaat Sometimes I Might Be Introvert, die de Britse rap en hiphop verre oversteeg. Ze liet orkesten aanrukken en ze zong en rapte over rijke jazz-arrangementen en Nigeriaanse afrobeats. Hoe dat royaal versierde werk het gaat doen in de popclub, is komende week te horen en zien. (Robert van Gijssel)

4. De beste podcasts over machtsmisbruik en seksueel wangedrag

Naar aanleiding van de bioscoopfilm She Said over de onthullingen van The New York Times over Harvey Weinstein – de zaak waarmee #MeToo begon – koos de Volkskrant drie podcasts over machtsmisbruik. Door Weinstein en door anderen. (Anna van Leeuwen)

5. Nog meer verhalen achter de schermen van de #MeToo-beweging

En wie She Said, dat behalve een film ook een journalistiek meesterwerk in boekvorm is (van Jodi Kantor en Megan Twohey), heeft gezien en niet naar een podcast wil luisteren, maar verder wil kijken: de drie beste #MeToo-films en -series. (Mark Moorman)

6. Biobased bouwen is de toekomst – drie inspirerende voorbeelden

Architectuur is een traag vak – een gemiddeld project duurt zeven jaar – en gaat vaak gepaard met de nodige CO₂-uitstoot. De opeenstapeling van woning-, stikstof-, energie- en klimaatcrises maakt dat de tanker die de bouwsector is van koers moet veranderen. Dus moet er duurzaam worden gebouwd. Op dat gebied hebben jonge, prijswinnende architectenbureaus afgelopen jaar interessante stappen gezet. De Volkskrant duidt de nieuwste ontwikkelingen aan de hand van drie zeer bezienswaardige gebouwen. (Kirsten Hannema)

7. Star Wars: Andor is een universeel verhaal dat voorbij de genregrenzen relevant voelt ★★★★★

Star Wars: Andor is alweer de vierde streamingserie gebaseerd op het Star Wars-universum van George Lucas, dat sinds de oerfilm uit 1977 langzaam wordt uitgebouwd. De laatste aflevering van Andor verscheen eind november, en in die twaalf afleveringen is de serie uitgegroeid tot een indrukwekkend epos over de omstandigheden waarin iemand wordt gedwongen principiële keuzen te maken. Star Wars: Andor is een universeel verhaal dat voorbij de genregrenzen relevant voelt. (Mark Moorman)

8. De ‘ongelooflijke’ Florence Pugh is de nieuwe favoriet in filmland

De 26-jarige Engelse actrice Florence Pugh speelt de ene imponerende rol na de andere. Na Lady MacBeth, Midsommar, Black Widow en Don’t Worry Darling is ze nu te zien in The Wonder, de nieuwe film van Oscarwinnaar Sebastián Lelio. En ze is, zoals Dune-hoofdrolspeler Timothée Chalamet al zei, ‘ongelooflijk goed. Ze is echt ongelooflijk’. (Bor Beekman)

9. ‘Niet de fiets, maar een universeel, menselijk verhaal maakt een goede fietsfilm’

Het klinkt nogal ‘niche’, een fietsfilmfestival, maar de films die op het Bicycle FIlm Festival gedraaid worden kun je ook heel goed waarderen zonder dat je van wielrennen houdt, van mountainbiken of van een eindje wegtrappen op je stadsfiets. ‘Het is niet de fiets, maar een universeel, menselijk, expressief verhaal dat een goede fietsfilm een goede fietsfilm maakt’, zegt festivaldirecteur Brendt Barbur (51), die het festival in 2001 oprichtte. Sindsdien vindt het jaarlijks plaats in de thuisstad New York, vanwaar het is uitgewaaierd over de hele wereld en begin december Amsterdam aandoet. (Gidi Heesakkers)

10. ‘DNA is een ander soort voorstelling dan het publiek van mij gewend is’

Cabaretier Peter Pannekoek (36) speelt voor grote, volle zalen met zijn nieuwe voorstelling DNA. ‘Het is een ander soort voorstelling dan het publiek van mij gewend is’, zegt hij. Nog voordat de voorstelling donderdag in première ging, was zijn tournee al uitverkocht. Wat deed dat succes met de cabaretier tijdens het maakproces? En waarom is hij zo dol op decors? (Joris Henquet)

11. Een beetje binnen kijken bij Máxima: haar nieuwe gordijnen zijn nu te zien in het TextielMuseum

Het TextielMuseum in Tilburg maakte in opdracht van het Koninklijk Huis nieuwe gordijnen voor de Chinese Zaal van Huis ten Bosch, met hulp van ruim 150 borduurders uit alle provincies. Koningin Máxima kwam zelf ook meehelpen. De historische zijden gordijnen zijn rond 1790 gemaakt in de Chinese stad Kanton, het huidige Guangzhou. Het machinale borduren van de nieuwe gordijnen nam vier maanden in beslag, het hele proces inclusief het handwerk bijna acht maanden. Het resultaat is nu te zien. (Cécile Narinx)

12. Het sprookjesachtige kinderboek Lampje schreeuwde erom verfilmd te worden. nu is er de 4-delige serie

In 2017 debuteerde Annet Schaap met Lampje, een sprookjesachtig verhaal over een meisje op een eiland met een vuurtoren. Dat werd een groot succes en een verfilming kon niet uitblijven. Liefst achthonderd meisjes reageerden op oproepen om Lampje te spelen, want elk meisje herkent zich in Lampje, zegt Margien Rogaar, die de vierdelige familieserie regisseerde. Het werd de onbekende Lotte Jonker, die Lampje perfect neerzet. ‘Lampje is een meisje met een onstuitbare wil om door te gaan, ze gaat alles aan wat moeilijk is of eng. Ze is moedig, omdat ze niet anders kán’, zegt Rogaar. (Ianthe Sahadat)

13. De onverschrokken Barbara Hannigan dirigeert het geheimzinnig fonkelende Lonely Child

Barbara Hannigan werd beroemd als de onverschrokken sopraan voor wie geen muziek te complex is. Later ging ze ook dirigeren. Hannigan debuteert nu eindelijk bij het Concertgebouworkest, met ‘een lang lied van eenzaamheid’. Zo omschreef de Canadese componist Claude Vivier (1948-1983) zijn geheimzinnig fonkelende stuk Lonely Child (1980) voor sopraan en symfonieorkest. Naast Vivier klinkt Richard Strauss (Metamorphosen). Op 2 en 4 december dirigeert Hannigan een ‘normaal’ programma. (Merlijn Kerkhof)

14. Judith Joy Ross, een van de grote Amerikaanse portretfotografen, komt naar Nederland

De Amerikaanse fotograaf Judith Joy Ross (1946) werd begin jaren tachtig bekend met haar foto’s van kinderen in het zomerse Eurana Park in het plaatsje Weatherly in Pennsylvania, de staat waar ze is geboren. Ze maakte daarna nog een aantal beroemde series portretten met een grootformaatcamera. Het Fotomuseum laat haar portretten nu zien – daarbij wordt ook duidelijk hoe ze Nederlandse fotografen als Rineke Dijkstra en Dana Lixenberg inspireerde. (Mark Moorman)

15. ‘Schopenhauer heeft mij geleerd: het doel van het bestaan is het maken van een zelfportret’

In veertig jaar tijd schilderde Philip Akkerman (65) bijna vijfduizend zelfportretten – en hij weet nog steeds van geen ophouden. In de tentoonstelling Telephone, vanaf dit weekend in de Haagse kunstruimte Nest, brengt hij 350 zelfportretten samen met de zelf-improviserende piano’s en muziekcomposities van Mitchel van Dinther (31) alias Jameszoo. Het duo noemt het een ‘surrealistische choreografie’. ‘Schopenhauer heeft mij geleerd: het doel van het bestaan is het maken van een zelfportret.’

16. De sociale lampenkap Bloomlight buigt zich naar mensen die voorbijlopen

Elk jaar in de donkere dagen is in Amsterdam het Light Festival te zien. Een van de blikvangers deze keer zijn de ‘Bloomlights’ van studio Vouw. In het water en op de kade van de Nieuwe Keizersgracht staan vijf grote lampen, bijna 5 meter hoog, die zich buigen naar mensen die voorbijlopen. De sensoren zijn ingesteld op grote en kleine mensen, al zal een grote hond zich wellicht ook in de aandacht van de Bloomlights mogen verheugen. (Janna Reinsma)