De Advocaat gaat bijna aan eigen lolligheid ten onder

Hoe geestig ook, zonder sterke plot gaat De advocaat bijna aan zijn eigen lolligheid tenonder. Gelukkig is er Porgy Franssen, met een intimiderende vertolking van antiheld Bram.

Vincent Kouters
Porgy Franssen als Bram Moszkowicz in De advocaat. Beeld Ben van Duin
Porgy Franssen als Bram Moszkowicz in De advocaat.Beeld Ben van Duin

Waarom zelf een goed koningsdrama verzinnen als het materiaal voor het oprapen ligt in de werkelijkheid? Dat moeten meerdere schrijvers gedacht hebben toen ze de afgelopen jaren de ondergang van de Moszkowicz-dynastie in de media voorbij zagen komen. Na de televisieserie De maatschap (VPRO) is er nu het toneelstuk De advocaat (Toneelgroep Maastricht). Heette de Maastrichtse advocatenfamilie in de serie nog Meyer, in het stuk van (toneel)schrijver Ilja Leonard Pfeijffer gaat het onverbloemd over Bram Moszkowicz.

De strafpleiter, het 'maffiamaatje', de ijdele mediapersoonlijkheid die van het tableau werd geschrapt, Bram, is hier de onbetwiste antiheld, voortreffelijk gespeeld door acteur Porgy Franssen. Zijn broers zijn voor het gemak samengevoegd tot één persoon: Mordechai Moszkowicz (Dries Vanhegen).

Ilja Leonard Pfeijffer is een stilist. Dus de kans die De advocaat hem gaf om het klaterende patois van de advocatuur op de hak te nemen, heeft hij gretig aangenomen. Bram, als hij wil zeggen dat het goed met hem gaat: 'Ik denk dat ik niet in de laatste plaats namens mijzelf spreek als ik gewag maak van een heerlijke dag.' Nog grappiger wordt het als we Bram in dialoog zien met zijn grote, nieuwe cliënt, topcrimineel 'De Neus' (gespeeld door Viktor Griffioen). Deze spreekt zijn eigen taalvariant, vol verhaspelingen en gehakkelde onzinnigheden, zoals: 'Een dolletje op zijn tijd, houdt het kutje wijd, zeg ik altijd maar.' Door deze cliënt zijn kantoor aan te bieden, begeeft Bram zich op glad ijs en is de eerste stap richting de ondergang ingezet.

De advocaat, Theater, Van Ilja Leonard Pfeijffer, door Toneelgroep Maastricht, regie Michel Sluysmans. 5/3, Theater aan het Vrijthof, Maastricht. Tournee t/m 13/5.

Geen vuurwerk

Maar hoe geestig ook, van plot heeft Pfeijffer minder kaas gegeten. Hij bouwt het drama klassiek op, inclusief aria's, maar laat het uiteindelijk als los zand uit zijn handen vallen. Er is sprake van een geïnfiltreerde journaliste, een gestorven vader en een verslaafde broer, maar toch mist de finale het verwachte vuurwerk. Pfeijffer geeft er de voorkeur aan om zijn metafoor - de advocatuur is theater - nog maar eens breed uit te meten. Bram is een acteur in zijn eigen leven, zijn ijdelheid een rol, zijn zelfdestructie een wanhopige poging daar uit te breken.

Maar als De advocaat bijna ten onder dreigt te gaan aan zijn eigen lolligheid is daar gelukkig nog Porgy Franssen, met een rolvaste en ronduit intimiderende vertolking van Bram. Zijn slotpleidooi is machtig en mooi en laat ons zien dat er in wezen een briljant acteur aan Bram Moszkowicz verloren is gegaan.

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden