Dagboekfragment: Het Verdrag van Versailles beëindigt de Eerste Wereldoorlog

Parijs, 28 juni 1919

Vroege lunch in het Majestic, daarna vertrek per auto met Headlam Morley. Hij is historicus, maar heeft een afkeer van historische gebeurtenissen. Hij is ook een gevoelige natuur, en toezien hoe een grote natie wordt vernederd doet hem geen genoegen. Ik mis die fijngevoeligheid en ben alleen maar opgewonden.

Bij Versailles wordt het drukker. Langs de avenue naar het paleis staan ruiters van de cavalerie. De vaandels aan hun lansen glinsteren rood en wit in de zon.

In de Cour d’Honneur, waar de buitgemaakte Duitse kanonnen tactvol zijn verwijderd, staan nog meer soldaten. Aanwezig zijn de generaals Pétain, Gouraud, Mangin. Officieren van Saint-Cyr. Zeer gedisciplineerd en soldatesk. Headlam-Morley en ik voelen ons gewoontjes en slonzig. En buitengewoon onbeduidend. We haasten ons naar binnen.

Op de bordestrappen staat de Garde Républicain opgesteld – twee standbeelden per trede, met geheven sabel. Dit is een beproeving, al zijn we niet de enigen die de trap beklimmen. Headlam en ik wisselen een blik van verstandhouding. Zijn slanke vingers maken een wegwerpend gebaar. Hij is geen militarist.

We betreden twee voorportalen, onze voeten zinken weg in de dikke Savonnerie-tapijten. Ze hebben hun mooiste meubels uit de depots gehaald. Nooit tevoren, niet sinds de tijd van Lodewijk XIV, heeft Versailles er schitterender of opgedirkter uitgezien.

_{Harold Nicolson (1886-1968), Engelse schrijver en diplomaat. Uit Peacemaking 1919. Constable, 1933.}