Chipmaker haalt vermaledijde computer uit het closet
Intel heeft een nieuwe betere, snellere chip. Wil de gebruiker die ook hebben? De fabrikant voert veldwerk uit om dat te achterhalen....
‘Computer says no.’ Miljoenen tv-kijkers kennen dit gevleugelde begrip uit de grollenserie Little Britain. Het is het excuus waarachter de obstinate bankmedewerkster Carol Beer haar weerzin tegen werk in het algemeen en klanten in het bijzonder verbergt. Beer gebruikt de computer graag als boeman.
Dat beeld is niet alleen voor de fans van Little Britain een feest der herkenning, zegt de Amerikaanse sociologe Françoise Bourdonnec. Een apparaat dat het verdomt dingen te doen, dat is de perceptie die veel consumenten hebben bij een pc. ‘De computer is geen tv. Een tv doet het altijd, werkt heel simpel en staat in de huiskamer. Hij wordt beschouwd als een gezinslid. De pc staat weggestopt in een kast.’
Aan Bourdonnec de taak om dat te veranderen. Zij en veertien andere sociologen, psychologen en antropologen verrichten onderzoek naar hoe mensen overal ter wereld met pc’s en andere technologie omgaan. Dat doen deze al-pha-wetenschappers in opdracht van een bèta-bastion: Intel, ’s werelds grootste chipproducent.
Net als veel andere electronicafabrikanten pompte Intel de afgelopen veertig jaar een onstuitbare stroom chips de markt op volgens het Olympische credo citius, altius, fortius. De chips verdwenen inderdaad in apparaten die sneller gingen, hoger kwamen en sterker waren. Tegelijk namen de klachten over de complexiteit van machines toe: die behoorden het leven te veraangenamen.
Om die reden daalde Intel een decennium geleden uit zijn ivoren toren af om te horen wat de consument van moderne elektronica verwachtte. ‘Daarbij kijken we niet alleen meer naar hoe handig de bediening moet zijn’, zegt Bourdonnec, ‘maar ook in welke context apparaten als een computer worden gebruikt, en waar.’
Het kleine team dat Intel formeerde voor zijn niet-technologische research, zwermde de afgelopen jaren over de wereld uit. Wekenlang trok Bourdonnec op met gewone consumenten om te zien hoe ze thuis, op het werk en ook op vakantie moderne technologie gebruikten – of vermeden.
‘In Frankrijk bezochten we het vakantiehuisje aan de kust van een grootvader die daar bezoek kreeg van zijn kleinkinderen. Die snuffelden overal rond en kwamen toen verbaasd aan opa vragen waar de tv was. Die wees naar een raam met uitzicht op het strand en de zee. ‘Daar is mijn tv: een kanaal met 24 uur beeld’.’
De Fransman is volgens Bourdonnec niet de enige met sterke opvattingen over waar en wanneer hij apparaten in zijn leven toelaat. Egyptenaren, ontdekten de onderzoekers, beschouwen een pc als puur privé. ‘Ze gebruiken hem alleen in ruimten waar alleen het gezin komt. De computer komt de kamers waar bezoek wordt ontvangen, niet in.’
Omgekeerd zullen kinderen in India niet de computer thuis gebruiken om een persoonlijke e-mail te versturen of te chatten via internet. Bourdonnec: ‘Als kinderen zich met hun pc willen afzonderen, denken ouders meteen dat ze iets verkeerds, iets fouts in de zin hebben. Ze hebben kennelijk iets te verbergen, is de gedachte.’
Het veldwerk van Intel levert niet alleen antropologische vergezichten op. Af en toe leert de chipmaker ook iets over de fysieke grenzen die de omgeving aan apparaten stelt. ‘In China hangen stopcontacten hoog in de muur omdat er rekening wordt gehouden met overstromingen. In India hebben huizen een beperkt aantal stopcontacten. Daarom staan apparaten vaak op een karretje. Dat rijd je dan naar een plek waar de stroomvoorziening is. Dan trekken ze de stekker van de wasmachine eruit als ze de pc willen gebruiken.’
De onderzoekers hebben weinig invloed op de producten die de fabriek verlaten, erkent Bourdonnec. Zij was deze week in Nederland om de introductie op te luisteren van de nieuwste processor van Intel, de Core i7, die 20 tot 25 procent meer citius, altius, fortius is dan zijn voorganger. Inbreng in het ontwerp is er niet geweest. ‘We werken vooral met onze afnemers samen om slimmere toepassingen te maken mét onze chips.’
Wat doet de sociologe eigenlijk als haar computer ‘nee’ zegt? ‘Ik ben een volledig atypische gebruiker. Ik heb 82 duizend techneuten om me heen die elk probleem zó voor me oplossen.’
