China viel over stekelige farce
In zijn eigen land China is Wang Shuo vooral bekend als schrijver van zo'n twintig, goed verkochte boeken. Sinds midden jaren tachtig is hij razend populair als anti-autoritaire spreekbuis van een nieuwe generatie die weinig respect heeft voor seksuele of politieke taboes en zich onledig houdt met seks en drank,...
Verschillende van zijn boeken werden verfilmd. In 1996 besloot hij zelf maar eens zijn eigen boek Baba te regisseren. Kern van het verhaal is de moeizame verhouding tussen een weduwnaar en diens puberzoon. De man droomt als voorzitter van een arbeiderscomité van grote speeches en macht, maar is een onbeholpen vader van een gevoelige jongen die zijn autoriteit thuis aantast.
Als film is Baba geen artistiek hoogstandje, maar wel een heel aardige komedie vol leuke en flauwe grapjes, waarin eigenlijk iedereen zonder onderscheid op de hak wordt genomen. Zhang Yuan, een andere rebelse Chinese regisseur die in Locarno als jurylid de grootste lobbyist van Baba was, hield niet op uit te leggen dat de film 'zeer, zeer politiek' is, maar de film komt toch meer over als een stekelige farce, niet als een echt sterk ondermijnend politiek pamflet.
Baba werd gemaakt en meteen verboden. Waarom? Wang Shuo: 'Ik zou het niet weten, er werd geen duidelijke argumentatie gegeven. Ze hielden er niet van, dat is alles. Wie die ''ze'' zijn, weet je nooit. Er zijn vijf officiële censoren, en je weet niet welke van de vijf het oordeel gaf. Misschien vond die de personages niet aardig, of de acteurs niet goed, misschien had hij liever wat mooiere meubelen in het huis van die man gezien, of vond hij het niet aangenaam dat het verhaal zich afspeelt in een achterbuurt. Geen idee.'
Toevallig (?) werd Wang een jaar na het maken van Baba heftig aangevallen, onder meer door partijleider Jiang Zemin zelf, die hem een slechte schrijver noemde die in zijn boeken niet streefde naar Waarheid, Goedheid en Schoonheid. Boeken van Wang kregen problemen met de censuur; hij vertrok in 1997 voor twee jaar naar de Verenigde Staten.
Zin in een nieuwe film heeft hij niet: 'Dat gedoe met de censuur en alle moeite die het kost, dat is het me niet waard.' Waardoor Baba een unieke film is: de eenmalige van Wang Shuo en voorlopig eenmalig vertoond. Wang Shuo heeft geen flauw vermoeden hoe de Chinese autoriteiten zullen reageren op het uitstapje naar Locarno. 'Ik ga gewoon terug en merk het wel.'
