Camera & regie: afstandsbediening

Twee regisseurs die dwars door hun eigen komedie heen praten en terloops uitleggen hoe ze tot bepaalde keuzes komen - het is een extra attractie op de dvd-versie van There's Something About Mary. Net als de mogelijkheid om van de soundtrack een karaoke-variant op te zetten, compleet met uitgeschreven teksten en videoclips.

Dergelijke extraatjes maken de digital versatile disk (dvd) tot een hebbeding met allure. Op de schijfjes, met het uiterlijk van een cd, is ruimte voor veel informatie. Voor een speelfilm, maar ook voor een trailer (voorfilm), interviews met makers, een documentaire over de totstandkoming van de productie en ondertiteling in tien talen. Bovendien heeft de dvd een betere beeld- en geluidskwaliteit dan de videoband - al kunnen de harde, gedigitaliseerde kleuren ook tegenstaan.

De komst van de dvd is onomkeerbaar. In de Verenigde Staten, waar films kort na de bioscoopvertoning op dvd verschijnen, zijn inmiddels 18 miljoen schijven verkocht. Ook in Nederland komen steeds meer titels uit op dvd. Zowel kaskrakers ( Titanic, Karakter, Blade, The Matrix) als gerestaureerde klassiekers (Singing in the Rain en A Streetcat named Desire, inclusief interviews met filmhistorici).

De dvd is meer dan een opgekalefaterde videoband. Het schijfje verheft de gebruiker tot een manipulator, die met enkele drukken op de afstandsbediening scènes door elkaar heen kan husselen. Vooruit- en terugspoelen is niet meer nodig. Favoriete fragmenten zijn net zo eenvoudig tevoorschijn te toveren als een geliefd liedje op een cd. Even, bij de thee, de kung fu-scène uit The Matrix bekijken. Of toch nog maar een keer het slot van A Perfect Murder opzetten? Regisseur Andrew Davis voegde een alternatief einde toe, met een muzikale ondersteuning die volledig afwijkt van de bioscoopversie.

Films op dvd bekijken is eigen baas spelen. De director's cut is gereduceerd tot basismateriaal, waarmee naar believen kan worden gefröbeld. De camerastandpunten wijzigen? Het kan. Er zijn schijven waarop meer versies van een scène staan. Hierdoor is het mogelijk een handeling vanuit een andere invalshoek te volgen.

Deze interactieve wijze van films consumeren sluit aan bij een generatie die opgroeide met samples en afstandsbediening. Maar de cinefiel, hechtend aan de gedachte dat de regisseur de dienst uitmaakt, zal moeten slikken.

Meer nog dan de video ontheiligt de dvd de film. Zeker nu elke computer beschikt over een dvd-speler. Met een laptop is het mogelijk een film in de trein te bekijken, op het werk of in een vertrekhal van een vliegveld. Sterker: het nieuwste type Land Rover is uitgerust met dvd-speler en televisieschermen, opdat de inzittenden op de achterbank zich niet hoeven te vervelen.

Toch reikt de dvd ook de filmgek de hand. Hij kan zich verkneukelen bij het meegeleverde commentaar van crewleden, en ziet zijn ideaal - een thuisbioscoop - binnen handbereik komen. Wie beschikt over een grote televisie en een stevige geluidsinstallatie, kan in de huiskamer duisternis, licht en (vlijmscherp) geluid laten gisten tot een meeslepend avontuur.