'BN'er vind ik het walgelijkste woord ever'

Er zijn maar weinig ateliers en huizen vaker vastgelegd dan die van kunstenaar Jasper Krabbé. 'Als er daardoor meer aandacht voor kunst is, vind ik het geen probleem.'

Margot Pol
Jasper Krabbé. Beeld Dim Balsem
Jasper Krabbé.Beeld Dim Balsem

Twee klapstoelen, verf, doeken en een oude bank. Veel meer staat er niet in de hoge ruimte in dit voormalige Amsterdams pakhuis en toch zijn de laatste tijd maar weinig ateliers vaker vastgelegd dan deze plek waar beeldend kunstenaar Jasper Krabbé zijn werk maakt. Vogue Living fotografeerde er, Wall Street Journal Magazine, vtwonen... 'Ja, mensen hebben vaak een romantisch beeld bij een atelier. Maar voor mij is het gewoon functioneel, zoals een kantoor.' En dus komt Krabbé (46) hier elke dag. Tenminste, als hij niet aan het werk is in zijn andere atelier in Amsterdam-Noord of in The Random House staat, de expositieruimte die hij in september opende. Daartussendoor zit hij geregeld aan tafel bij De Wereld Draait Door om te vertellen over kunst, schrijft hij een column in Harper's Bazaar, heeft hij het tv-programma Het geheim van de meester opgenomen, is hij een kledinglijn begonnen en zorgt hij voor zijn twee dochters. Het scheelt dat de meeste plekken binnen vijf minuten met de motor zijn te bereiken, al zou een werkplek aan huis het meest praktisch zijn. 'Maar ik vind het ook lekker om hier naartoe te komen en weer weg te kunnen gaan. De volgende dag kijk je anders. Daarom keer ik mijn doeken naar de wand: zodat ze kunnen rusten en ik ze even niet hoef te zien.'

Valt het weleens tegen als je ze later weer omdraait?

'Soms wel, dan moet er nog iets gebeuren. En soms is de achterkant beter. Ik heb net twee doeken gemaakt op oud linnen, tot op de draad versleten, prachtig. Dat had ik op de grond gelegd en beschilderd. Maar toen het klaar was, zag ik op de achterkant de doordruk: de structuur van bubble wrap, de verf die was uitgelopen - zó veel mooier. Er was iets ingeslopen van toeval, iets wat je niet kunt sturen. Dus toen heb ik het linnen omgedraaid en opnieuw opgespannen.'

Als het klaar is, moet een schilderij eruitzien alsof jij het niet hebt gemaakt, schrijf je in je boek Atelier Krabbé.

'Ja, dat vind ik het grootste compliment. Wat ik zelf maak, kan me maar ten dele verrassen, want ik weet wat ik kan. Maar dingen die uit het materiaal komen, vochtvlekken, lijmresten op karton, verf die net anders pakt dan je had bedacht, dat zijn cadeaus die een werk soms goed doen. Daarom werk ik ook liever op oud materiaal.' Met een zucht: 'Zo'n kant-en-klaar wit doek, wat moet ik daarmee? Mijn schilderijen zijn een poging een herinnering aan een moment vast te leggen, maar die momenten zijn zó ongrijpbaar. Exemplarisch voor het leven, natuurlijk. Maar als er in het materiaal iets ontstaat dat vervolgens het schilderij overneemt, dan wordt het groter dan je zelf had kunnen bedenken en overstijgt het de herinnering. Dát moment, dat is de reden waarom ik teken of schilder. Alsof je loskomt van jezelf en de realiteit. Ik wil niet zeggen dat ik daar ooit kom, maar grote kunst, waar je alleen maar in awe voor kunt staan terwijl je in contact bent met iets wat eeuwen geleden is gemaakt en je de tijd voelt stollen, zulke kunst is magisch.'

Verbouwing. 'Toen ik hier zo'n jaar of twintig geleden kwam wonen, was het goed zoals het was: ik heb al mijn rare spullen erin gezet, en klaar. Later hebben we verbouwd. De open keuken, de grote portalen, al het oude glas-in-lood eruit. Het voelt nu lichter en ruimer, maar de sfeer van honderd jaar geleden is bewaard gebleven.' Beeld Dim Balsem
Verbouwing. 'Toen ik hier zo'n jaar of twintig geleden kwam wonen, was het goed zoals het was: ik heb al mijn rare spullen erin gezet, en klaar. Later hebben we verbouwd. De open keuken, de grote portalen, al het oude glas-in-lood eruit. Het voelt nu lichter en ruimer, maar de sfeer van honderd jaar geleden is bewaard gebleven.'Beeld Dim Balsem

Voel je een soort opvoedkundige behoefte Nederland meer van kunst te laten genieten?

'Nee, dat is veel te groot. Ik zou het wel leuk vinden als er meer over kunst wordt gesproken. Waarom gaan mijn kinderen met school hoogstens twee keer per jaar naar een museum, terwijl ze natuurkunde en economie wél elke week krijgen? Gaat er een voetballer of een volkszanger dood, dan komt er een ceremonie in een stadion. Waarom gebeurt dat niet voor onze kunstenaars? Ik snap dat gewoon niet.'

Presenteer je daarom Het geheim van de meester op tv?

'Nee, zo gepland is het allemaal niet, ik doe dat omdat ik ervoor word gevraagd en omdat het de mogelijkheid biedt om kunst te delen.'

En waarom vragen ze juist jou, denk je?

'Ik denk omdat ik van kunst hou. En dat je dat kunt zien. Ik bedoel: er zijn ongetwijfeld veel andere mensen die ook van kunst houden, maar misschien zijn die niet zo zichtbaar, ofzo.'

Jasper Krabbé is 13 jaar als hij op de muur van het Van Gogh Museum een piece van graffitikunstenaar Shoe ziet. Hij is meteen verkocht. Na vijf jaar fanatiek taggen op rolluiken en metrotunnels - wordt hij weer eens opgepakt, dan gaat zijn moeder mee naar de kantonrechter om te verklaren dat graffiti kunst is -, gaat hij schilderkunst en grafiek studeren op de Rietveld Academie. Hij studeert cum laude af en vertrekt voor een jaar naar een kunstacademie in New York. Daarna komen zijn werken al snel terecht bij galeries en verzamelaars. Als er onder het atelier van zijn vader, acteur en schilder Jeroen Krabbé, een huis vrijkomt, gaat hij er wonen. Eerst alleen, dan met zijn vrouw, Floor Claus, zijn muze van wie hij in 2012 ruim tweehonderd portretten tentoonstelt in de Kunsthal Rotterdam. In 2015 gaan ze uit elkaar ('Ik heb geleerd dat inspiratie niet per se uit één persoon hoeft te komen. Het is overal: kijk naar de asperges van schilder Adriaen Coorte') en sindsdien deelt Krabbé het huis om de week met dochters Lotus (15) en Lisa (13). Tijdens het interview, inmiddels verplaatst naar de eettafel thuis in de Amsterdamse Helmersbuurt, roepen ze naar beneden: 'Pap, mag ik een iPhone 7?' 'Nee!' 'Mag Roxy blijven logeren?' 'Ja!'

'Ik heb hier vaak slaapfeesten voor mijn dochters, dan liggen er soms wel zes matrassen en maken we samen pizza of grote pannen spaghetti. Met z'n allen, ze moeten echt helpen. En na zo'n avond is het hier getrashed, ligt er overal make-up enzo. Superleuk.'

Kleed. 'Weet je zeker dat je geen nieuwe wil?, vroeg de verkoper in Marrakech na vijftien kopjes thee. Hij snapte niet dat ik juist dit kleed wilde dat aan flarden lag. Het rood dat helemaal door de zon is verkleurd, is zó ontzettend mooi.' Beeld Dim Balsem
Kleed. 'Weet je zeker dat je geen nieuwe wil?, vroeg de verkoper in Marrakech na vijftien kopjes thee. Hij snapte niet dat ik juist dit kleed wilde dat aan flarden lag. Het rood dat helemaal door de zon is verkleurd, is zó ontzettend mooi.'Beeld Dim Balsem

Heb je hier veel veranderd na de scheiding?

'Helemaal niet, ik heb ook veel goede herinneringen en die neem ik graag mee. Maar als je hier volgende maand terugkomt, is alles weer anders: dit huis is een wisselende expositie van mijn eigen werk. Nee, daar word ik niet onrustig van, want ik weet: deze dingen zijn echt af. Maar het is een mix, boven hangt ook werk van Francesco Clemente, Liu Ye, Masao Yamamoto, Annemarieke van Drimmelen - ik heb veel geruild in de loop der jaren.'

Net als je atelier heeft ook deze plek vaker in tijdschriften gestaan. Zou je als kunstenaar niet onzichtbaar willen zijn? In plaats van in bladen te staan, op tv te komen en in een rubriek van een glossy te vertellen dat je met je personal trainer in het Vondelpark hebt gesport?

'Wat heeft mijn personal trainer daarmee te maken?'

Je zou kunnen zeggen: als kunstenaar draait het om je werk.

'Helemaal mee eens.'

Waarom zou je dan, zoals laatst in Elegance, je weekagenda inclusief etentjes, openingen en sportschema delen?

'Maar sporten, dat doen toch meer mensen? Ik ken een heleboel mensen die naar yoga gaan, of die fietsen of gewichtheffen of kitesurfen. Ik had ook kunnen zeggen: ik zit graag op een terras en drink wijn. Is dat bijzonder? Leid ik dan een societyleven? Nee! Alleen: mensen weten dat van mij en misschien niet van hun buurman, maar dat zegt meer over hen dan over mij.'

Fel: 'Men vráágt mij wat ik doe. Die interesse komt voort uit het werk dat ik maak en als mensen daaraan een conclusie verbinden, is dat hun zaak. Omdat tv een krachtig medium is en ik daarop iets vertel, kan het zijn dat mensen denken: dat is die jongen van televisie, terwijl ik al vijfentwintig jaar schilder. Maar dan is het aan hén om zich in mijn werk te verdiepen. Bij de opening van The Random House zei een man tegen mij: 'Jij bent nu een BN'er.' Ik zei: wat betekent dat überhaupt? Dat ik nu een tv-programma maak? Ik maak al tien jaar kunstprogramma's, het enige verschil is dat het nu om half negen wordt geprogrammeerd in plaats van om tien over zeven tegenover voetbal. BN'er vind ik het walgelijkste woord ever, maar als dat betekent dat er meer aandacht is voor beeldende kunst, ga ik daar echt súper mee akkoord. Maar of ik een kleed uit Marokko heb? Who cares?'

Spiegel. 'Anouk Beerents verkoopt mooie antieke spiegels. Deze is helemaal verweerd, prachtig. Ik hou ervan als spullen een identiteit hebben, dat je weet, er is er maar één van. Dat vind ik gewoon tof.' Naast de spiegel hangt eigen werk van Krabbé. Beeld Dim Balsem
Spiegel. 'Anouk Beerents verkoopt mooie antieke spiegels. Deze is helemaal verweerd, prachtig. Ik hou ervan als spullen een identiteit hebben, dat je weet, er is er maar één van. Dat vind ik gewoon tof.' Naast de spiegel hangt eigen werk van Krabbé.Beeld Dim Balsem

Kennelijk vinden mensen dat leuk om te weten.

'Dat denk ik ook ja, het is een fokking mooi kleed!' Lacht en ontspant. 'Weet je, het is part of the deal. Ik heb die zichtbaarheid niet gekozen, ik ben erin opgegroeid. Ik had nog nooit geschilderd en mensen vroegen al: ga jij later ook schilderen, net als je vader? Maar ik leid geen societyleven. Ik werk gewoon hard om iets tot stand te brengen dat over heel andere dingen gaat: herinneringen, schoonheid, ontroering.'

Iets later: 'Sorry hoor, dat ik zo heavy reageerde. Ik vind het ook stom: als ik mezelf googel, krijg ik alleen maar mijn eigen hoofd, pas als je er 'schilderijen' bijzet, zie je mijn werk. Maar ja, dat krijg je bij Karel Appel ook, misschien is het een Google-dingetje.'

Denk je nooit: ik blijf even uit beeld?

'Ik bén het grootste gedeelte van de tijd uit beeld. De eerste tien jaar nadat ik was teruggekomen uit New York, deed ik helemaal niks op tv en toch stond ik dan weer met zo'n stukje in een roddelblad. Maar ach, over honderd jaar weet niemand meer wie die gast was. Dan blijft er alleen een schilderijtje aan de muur over.'

Een bevrijdende gedachte?

'Heel bevrijdend.'

Kleed. 'Weet je zeker dat je geen nieuwe wil?, vroeg de verkoper in Marrakech na vijftien kopjes thee. Hij snapte niet dat ik juist dit kleed wilde dat aan flarden lag. Het rood dat helemaal door de zon is verkleurd, is zó ontzettend mooi.' Beeld Dim Balsem
Kleed. 'Weet je zeker dat je geen nieuwe wil?, vroeg de verkoper in Marrakech na vijftien kopjes thee. Hij snapte niet dat ik juist dit kleed wilde dat aan flarden lag. Het rood dat helemaal door de zon is verkleurd, is zó ontzettend mooi.'Beeld Dim Balsem
Atelier. 'Dit is Ponsey, een vriendin van mij, ik heb haar vaker geschilderd: ze heeft heel specifieke trekken, als je haar ziet, is ze al bijna getekend. Ik werk nooit vanaf foto. Als iemand voor je poseert, voer je ook gesprekken, zie je hoe iemand beweegt - zo komt er meer leven in een werk. Dit waren twee sessies van een middag. Maar je kunt ook zeggen: het waren 46 jaren en twee uur.' Beeld Dim Balsem
Atelier. 'Dit is Ponsey, een vriendin van mij, ik heb haar vaker geschilderd: ze heeft heel specifieke trekken, als je haar ziet, is ze al bijna getekend. Ik werk nooit vanaf foto. Als iemand voor je poseert, voer je ook gesprekken, zie je hoe iemand beweegt - zo komt er meer leven in een werk. Dit waren twee sessies van een middag. Maar je kunt ook zeggen: het waren 46 jaren en twee uur.'Beeld Dim Balsem
Kledinglijn. Krabbé in zijn expositieruimte The Random House: 'Quodnon heet de kledinglijn die Patrice Luykx en ik hebben ontworpen. Het betekent 'dat wat het niet is'. Dat geeft veel vrijheid. Nu zijn het bijvoorbeeld jassen, T-shirts en tassen die ik beschilder, maar de volgende keer kunnen het ook parka's zijn. Elk jasje heeft zijn eigen verhaal, maar alleen de drager kent het: de uitleg zit verstopt in de mouw of de kraag.' Beeld Dim Balsem
Kledinglijn. Krabbé in zijn expositieruimte The Random House: 'Quodnon heet de kledinglijn die Patrice Luykx en ik hebben ontworpen. Het betekent 'dat wat het niet is'. Dat geeft veel vrijheid. Nu zijn het bijvoorbeeld jassen, T-shirts en tassen die ik beschilder, maar de volgende keer kunnen het ook parka's zijn. Elk jasje heeft zijn eigen verhaal, maar alleen de drager kent het: de uitleg zit verstopt in de mouw of de kraag.'Beeld Dim Balsem
Verf. 'Als het aan mij ligt, komt overal verf op. Ook als ik net een goed pak aan heb. Het schildert ook lekker met nieuwe kleren aan. Ik heb een verfpak, maar als ik dat heb uitgetrokken, ga ik tóch vaak nog even iets doen. Dan gaat het altijd mis; ga ik in natte verf zitten of ik stap achteruit in een pot.' Beeld Dim Balsem
Verf. 'Als het aan mij ligt, komt overal verf op. Ook als ik net een goed pak aan heb. Het schildert ook lekker met nieuwe kleren aan. Ik heb een verfpak, maar als ik dat heb uitgetrokken, ga ik tóch vaak nog even iets doen. Dan gaat het altijd mis; ga ik in natte verf zitten of ik stap achteruit in een pot.'Beeld Dim Balsem
Grond. 'Ik schilder vaak op de grond, vooral met groot formaat doek. Als je het daarna rechtop zet, ziet het er anders uit. Ik loop er ook overheen.' Beeld Dim Balsem
Grond. 'Ik schilder vaak op de grond, vooral met groot formaat doek. Als je het daarna rechtop zet, ziet het er anders uit. Ik loop er ook overheen.'Beeld Dim Balsem
Meisje. 'Dit is een meisje dat ik ergens zag lopen, ze had zo'n ontroerend jurkje aan. Ik zat op een terras, maakte er een tekening van en nu is het een schilderij: Summer.' Beeld Dim Balsem
Meisje. 'Dit is een meisje dat ik ergens zag lopen, ze had zo'n ontroerend jurkje aan. Ik zat op een terras, maakte er een tekening van en nu is het een schilderij: Summer.'Beeld Dim Balsem

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden