Bescheiden venster op taalgebruik van weleer uit alle windstreken van Nederland

Als iemand begint met herinneringen ophalen aan familiespreekwoorden borrelen in je geheugen direct uitdrukkingen op die zijn blijven hangen uit je eigen jonge jaren. Zo zei mijn Brabantse moeder: 'Je kunt erlangs en erin als je een kaartje hebt' wanneer je als kind vroeg of je iets mocht. Daarmee bedoelde ze: 'Nee, dat mag niet'.

Mijn vader zei altijd - De mooiste uitspraken van onze ouders en grootouders van Jaap Toorenaar is de opvolger van zijn Mijn moeder zei altijd. Toorenaar roept mensen op uitspraken in te sturen die ooit gebruikelijk waren in hun (familie-)kring. Dit levert bundels op met uitdrukkingen uit vroeger tijden en uit alle windstreken van Nederland.

Toorenaar ordent de gezegden op onderwerp. Armoede, bijvoorbeeld: 'Die zijn zo arm dat ze zich zouden schamen voor de inbrekers.' Vertrouwen en integriteit: 'Vertel nimmer jouw geheim of diepste gedachten: wie heden je vriend is, kan je morgen verachten'. Ook een fijne: 'Wie één keer tegen de toren zeikt, is voor altijd nat': je moet geen kritiek hebben op je meerderen, want dat vergeven ze je nooit.

In veel uitdrukkingen klinken historische tijden door. Verwijzend naar de Hongerwinter neemt Toorenaar op: 'Onze Joop was zo mager dat hij niet wist of hij pijn in zijn buik had of in zijn rug.' Zo opent dit boek een bescheiden venster op het taalgebruik van vroegere generaties. Toorenaar verzamelt nog altijd zegswijzen via ouders@onze-taal.nl.