Bankier van het verzet is spannend, versimpeld, maar prima vermaak

Het eten van de onderduikers, de stakers en de verzetsweduwen. De wapens en de illegale pers. Hoe werd dat allemaal bekostigd tijdens de Tweede Wereldoorlog, jaar in jaar uit? Met hier en daar een gift kom je er lang niet.

Het is een vraag die - gek eigenlijk - weinig mensen tot nu toe heeft bezig gehouden. Bankier van het verzet vertelt dat bij het grote publiek vergeten en indrukwekkende verhaal. Een onvervalst heldenepos is het, over degelijke bankiers die verzetshelden worden. Over Walraven en Gijs van Hall, die een ondergrondse bank bestierden en de 'grootste bankroof van de Nederlandse geschiedenis' organiseerden.

Enthousiaste puppy

Spil van de film is Walraven, een bankier en nette familieman die in de beginjaren van de oorlog wordt benaderd om een illegaal steunfonds voor zeelui op te zetten. Als zijn slimme administratieve goochelwerk blijkt te werken, ambieert Walraven meer. En meer - tot het Nationaal Steunfonds goed is voor zo'n 100 miljoen gulden en zo'n beetje de hele illegaliteit financiert.

In Bankier van het verzet twijfelt Walraven nooit echt. Barry Atsma maakt van de bankier aan de ene kant een enthousiaste puppy als hij de mogelijkheid krijgt iets te betekenen, maar zet hem ook neer als praktisch ingestelde ambtenaar die tot in de puntjes bijhield van wie geld werd geleend, in een onontcijferbare administratie. 'Georganiseerd, gestructureerd. Zoals de Duitsers het zelf zouden doen.' Walraven wordt bijgestaan door zijn tobbende broer Gijs, gespeeld door Jacob Derwig, die van scenaristen Marieke van der Pol en Thomas van der Ree telkens moet benadrukken hoe gevaarlijk de hele onderneming is.

_{Lees verder onder de trailer.}

Smakelijk en vakkundig opgediend

Hoe die bankfraude nu precies in zijn werk gaat, wordt in Bankier van het verzet niet helemaal duidelijk. 'Alsof je de fiches steelt van een casino en ze dan weer terug verkoopt.' Dat klinkt spannend, maar ook erg versimpeld. Zou het dan wel kloppen?

Precies zo voelt de film: alles wordt smakelijk en vakkundig opgediend door regisseur Joram Lürsen, met schimmige overlegjes in kamers met donkere lambrisering, mannen met hoeden, koffertjes en stapels geld. Pierre Bokma speelt de grote nemesis, Meinoud Rost van Tonningen, het toppunt van een slechte NSB'er. Bankier van het verzet speelt zich af in een milieu waar nog gewoon werd gegolfd in 1944, en waar de hongerwinter hooguit slechte koffie bij het ontbijt betekende. De kleding en architectuur zijn om de vingers bij af te likken.

Hoe langer de film duurt, hoe merkwaardiger de zaken soms worden ten faveure van de spanning en de dramatische opbouw: een passerende goederentrein vol Joden wordt bijvoorbeeld ingezet om Walraven extra motivatie te geven. Er wordt nogal wat zinloos geschoten en uiteraard kunnen gevangenen via de celmuur met elkaar communiceren.

Maar goed, het werkt. Bankier van het verzet is niet voor puristen of liefhebbers van grijstinten. Voor de rest is het prima vermaak, een lekkere oorlogsfilm over ouderwetse helden.

Regisseur Joram Lürsen over Bankier van het verzet (+)
In Bankier van het verzet deinst regisseur Joram Lürsen (54) er niet voor terug een klassieke, rechtschapen held op te voeren. Sterker nog, Walraven van Hall was in het echt nóg slimmer dan in de film. Dan is het nu met de bankiers wel anders gesteld.

Je zou bijna vergeten dat er ook het een en ander wél klopt in Bankier van het verzet (+)
Nee, niet elk historisch detail klopt in Bankier van het verzet, maar waarom zou dat erg zijn?