Avonduren: een bijzonder Paul van Ostaijenmarathon

Boem. Paukeslag. Daar ligt alles plat.

Het begin van het gedicht Boem paukeslag van de Vlaams-Nederlandse schrijver en kunstenaar Paul van Ostaijen kent bijna iedereen. Het is misschien zijn bekendste gedicht uit de periode vlak na de Eerste Wereldoorlog. Van Ostaijen woonde in die tijd in ballingschap in Berlijn en daar schreef hij in 1920 de gedichten die een jaar later in de bundel Bezette stad zouden verschijnen. Het zijn expressionistische taalbouwsels, in een geheel eigen typografie vormgegeven. Ze doen verslag van zowel zijn beleving van de oorlog in Antwerpen als van zijn zware gemoed, teleurstelling en moedeloosheid daarna.

Boem paukeslag is ook de titel van een bijzondere Paul van Ostaijen-marathon die tot en met vanavond laat online te zien is in cultureel centrum De Brakke Grond in Amsterdam. Aanleiding tot dit feest van poëzie, theater en muziek is het feit dat het vandaag, 22 februari 2021, precies 125 jaar geleden is dat Van Ostaijen in Antwerpen werd geboren. En omdat 100 jaar geleden ook nog eens de bundel Bezette stad verscheen, wordt dit beschouwd als het startschot voor het Paul van Ostaijen-jaar.

Een en ander zal worden gevierd met een scala aan activiteiten, die voorlopig vooral online en via livestreams te volgen zijn. De Van Ostaijen-marathon, die 24 uur duurt, biedt een liveshow met een keur aan artiesten, muzikanten en schrijvers. Op de imposante line-up staan de namen van onder anderen Spinvis, Gustaaf Peek, Sanneke van Hassel, Aafke Romeijn, Lucky Fonz III, Willy Organ en Hannah van Binsbergen. Zij zullen ieder op hun eigen wijze in het werk van Van Ostaijen duiken en daar een persoonlijke reactie op geven in woord, muziek en performances.

Uiteraard doet ook Vlaanderen aan deze onlinegedichtendag mee. Vanuit Van Ostaijens geboortehuis in Antwerpen verzorgen presentatoren Matthijs de Ridder en Willem Bongers-Dek een uitzending met maar één vraag: wie was die avant-gardedichter eigenlijk? ‘Wij nodigen tal van gasten uit in de studio, ontrafelen Van Ostaijens Bezette stad gedicht per gedicht, strooien met feitjes en ontkrachten mythes, bellen experten uit hun bed en laten zien hoe kunstenaars de bundel vertaalden naar de besmette stad waarin we vandaag leven’.

De Brakke Grond belooft alle poëzieliefhebbers vandaag Paul van Ostaijen zelf en zijn werk beter te leren kennen. Bovendien vallen er prijzen te winnen. Misschien wel een van de twee boeken die vanwege het van Ostaijenjaar worden gepresenteerd: Boem paukeslag: op strooptocht door Paul van Ostaijens Bezette stad en een bloemlezing uit Besmette stad zelf, met meer dan 65 teksten en tekeningen van deelnemende kunstenaars.