Antonia niet, Flodder wel in Nederlandse filmcanon
Geen Soldaat van Oranje (1977). Geen Oscarwinnaars De Aanslag (1986), Antonia (1995) of Karakter (1997). Wel Flodder, de asofilm van Dick Maas. Het Nederlands Film Festival heeft dinsdag de Canon van de Nederlandse Film gepresenteerd...
De canon bestaat volgens het festival uit ‘belangrijke, gezichtsbepalende films’ die de veelzijdigheid van de Nederlandse filmgeschiedenis weerspiegelen.
‘Het is niet een lijst geworden van de allerbeste Nederlandse films aller tijden’, zegt PvdA-coryfee Jeltje van Nieuwhoven, voorzitter van de commissie die de lijst met 16 films samenstelde.
De oudste titel in de canon is De mésaventure van een Fransch heertje zonder pantalon aan het strand te Zandvoort van Albert en Willy Mullens uit 1905, over een man op het strand die wordt achtervolgd door een agent. De meest recente titel komt uit 2000: de korte animatiefilm en Oscarwinnaar Father and Daughter van Michael Dudok de Wit.
De canon bestrijkt de filmgeschiedenis van de twintigste eeuw. De bekendste titels zijn Fanfare (Bert Haanstra, 1958), Als twee druppels water (Fons Rademakers, 1963), Turks Fruit (Paul Verhoeven, 1973) en Flodder (Dick Maas, 1986). Van regisseurs als Pim de la Parra, Wim Verstappen, Jos Stelling, Frans Weisz, Marleen Gorris en Louis van Gasteren is geen werk opgenomen.
Spreiding
Bij haar keuze heeft de commissie, waarin onder anderen mediahistoricus Karel Dibbets en hoogleraar Film- en Televisiewetenschap Sonja de Leeuw zitting hebben, zich laten leiden door uiteenlopende criteria. Daaronder vielen historische spreiding, de verdeling over de verschillende disciplines, de kwaliteiten van de individuele films en het belang van het totale oeuvre van een maker.
Van Nieuwenhoven: ‘Daarbij stond steeds de betekenis van de film voor de filmgeschiedenis voorop. Die hebben we laten prevaleren boven de maatschappelijke context. Om die reden ontbreekt een titel als Blue Movie, die door het vele bloot veel reuring gaf.’
Duizend titels
De commissie begon met een lijst met duizend titels. Die is tijdens vier bijeenkomsten teruggebracht tot de 16 films tellende canon, omdat ‘we de lijst zo kort mogelijk wilden houden’.
De historicus Frits van Oostrom, onder wiens leiding de Canon van Nederland tot stand kwam, riep vorig jaar de cultuursector op een eigen canon te creëren. ‘Deze films vormen ons antwoord op die oproep’, vindt Van Nieuwenhoven. ‘Tegelijk hebben wij de canon altijd gezien als het begin van een discussie over wat de Nederlandse filmgeschiedenis precies is. In de loop der jaren zou de lijst best langer kunnen worden. Of misschien maken bepaalde titels wel plaats voor andere.’
