Ali Farka Touré wordt op het postume album Voyageur weergaloos tot leven gewekt ★★★★★

De stem van Ali Farka Touré, en vooral zijn onnavolgbare en zinderende gitaarspel, is nooit verstomd. De invloed van de grote Malinese zanger en gitarist (1939-2006) laat zich nog altijd gelden in een complete catalogus aan nieuwe West-Afrikaanse én westerse popmuziek, en bij bands die zo ongeveer zijn opgericht in zijn nagedachtenis, van de beroemde Toeareg-rockband Tinariwen tot de Nigerese gitarist Bombino.

Toch lijkt het of Touré op het album Voyageur werkelijk tot leven is gewekt, alsof hij weer tot ons spreekt vanuit de vertrouwde muziekstudio te Bamako, waar hij zijn imposante en unieke oeuvre in elkaar bouwde.

Het levensverhaal van Touré is net zo mythisch als zijn muziek. Hij groeide op in de jaren veertig, in een boerendorp in de regio Timboektoe. Het werd hem verboden muziek te maken, maar hij bouwde een eensnarige gitaar van een leeg blik en speelde Malinese volksmuziek na. Pas in de jaren zestig wist hij de hand te leggen op een elektrische gitaar en nam hij kennis van de Amerikaanse blues, vooral van John Lee Hooker.

Touré kopieerde diens kenmerkende, elektrificerende spel vol dramatische trillers en verbond de hartverscheurende blues met de eeuwenoude en in mystiek gehulde Malinese muziektraditie. Zijn onvergelijkbare spel en bezwerende, weemoedige zang werden pas in de jaren tachtig ontdekt door een Britse dj en later een platenlabel, en vanaf toen ging de ‘woestijnblues’ de hele wereld over. Ali Farka Touré werd een van de eerste echte sterren van de opkomende ‘wereldmuziek’, zoals alle niet-westerse pop in die tijd voor het gemak werd genoemd.

De liedjes op het postuum verschenen Voyageur lagen in een archief waar ze nu, 17 jaar na zijn dood, eindelijk uit zijn opgediept. En ze klinken verre van stoffig: de gitarist nam de nummers op onder de beste omstandigheden, vaak als hij aan het werk was voor andere albums, waar zijn nieuwe liedwerk niet meer op paste.

En het meest verheugend: op Voyageur staan drie duetten met de Malinese zangeres Oumou Sangaré, een van de grootste Afrikaanse stemmen. Ze trad vaak met Touré op, maar om onduidelijke redenen bestonden daar geen opnamen van. Alleen al deze drie tracks, waaronder het ruim zes minuten doordeinende Bandolobourou, geven Voyageur een historische waarde. De stemmen van Touré en Sangaré smelten magnifiek samen en vertellen het heldenverhaal van een Malinese boer die drie dagen lang een strijd voert met een leeuw. De kalme, hypnotiserende bluesgitaar van Touré voert hem gestaag naar de overwinning.

Prachtig is ook het slotlied Kombo Galia, waarin Touré een snijdende en overstuurde gitaar opvoert naast betoverende samenzang van een dameskoor en het houtige, stug doortokkelende geluid van de Malinese ngoni-gitaren. Volgens de toelichting in het boekwerk bij het album speelde Touré het lied twee jaar voor zijn dood als eerbetoon aan de vissers aan de oevers van de rivier de Niger. Ook die achtergrond van dit bijzondere muzikale erfgoed maakt Voyageur van onschatbare waarde.