Aan niets is te merken dat het sterk geacteerde, scherp geobserveerde ‘Nudo Mixteco’ een debuut is ★★★★☆

Werk is er nauwelijks, dus veel inwoners verlaten San Mateo, een bergdorp in het zuidwesten van Mexico. Ze trekken naar het noorden om geld te verdienen. Drie van hen keren tijdens hetzelfde weekend terug, om verschillende redenen: de lesbische María komt haar moeder begraven, muzikant Esteban bezoekt na drie jaar afwezigheid zijn gezin en Toña haalt haar dochter op, die ze bij haar moeder had achtergelaten.

De wijze waarop de Mexicaanse regisseur Ángeles Cruz de drie verhalen door elkaar vlecht in haar speelfilmdebuut Nudo Mixteco is slim en verfijnd. Een paar herhaalde scènes zijn genoeg om duidelijk te maken dat iedereen in San Mateo elkaar kent. Terwijl de verhaallijnen elkaar verder nauwelijks raken, geeft dat precies voldoende samenhang: de paden van de hoofdpersonen kruisen elkaar niet zomaar. Zij delen onwrikbare wortels. Er verandert niet veel in dit afgelegen gebied.

Nudo Mixteco (de titel verwijst naar de bergregio waar de film zich afspeelt, en naar de Mixteken die er nog altijd leven) toont de twee gezichten van een gemeenschap die tradities hoog in het vaandel heeft staan. De ouderwetse dorpsrechtspraak, waarbij burgers moeten stemmen over persoonlijke vetes, functioneert wonderwel. De rituelen bij een begrafenis of op een dorpsfeest ogen prachtig. Tegelijk is duidelijk dat de inwoners, vooral de vrouwen, weinig persoonlijke vrijheid kennen.

Niet voor niets is María naar de stad gevlucht. Haar vader verwijt haar nog altijd dat ze geen man heeft en schuift haar zelfs de dood van haar moeder in de schoenen. Voor Toña is de terugkeer naar het dorp een pijnlijke herinnering aan het seksueel misbruik in haar jeugd, een verleden dat zich lijkt te herhalen.

Aan niets is te merken dat het sterk geacteerde, scherp geobserveerde Nudo Mixteco een debuut is. Cruz, die eerder werkte als actrice, weet precies wat ze wil laten zien en gebruikt geen woord of beeld te veel. Ze toont de schoonheid van de streek waar ze vandaan komt én de verborgen lelijkheid — allebei even adembenemend.