Aan aanlokkelijke klankcombinaties geen gebrek, maar er mag in Event-Horizon nog een doorluisterprikkel bij ★★★☆☆

Je kunt als componist opschrijven dat een frase ‘cantabile’ gespeeld moet worden. Jan-Peter de Graaff doet het anders en schrijft dat zijn muziek vanaf maat 67 moet klinken als ‘alien church bells’. Voor zijn nieuwste stuk, Event-Horizon, liet hij zich dan ook inspireren door zwarte gaten. Het vierdelige werk van 28 minuten, geschreven voor het Radio Filharmonisch Orkest en Groot Omroepkoor, was de grote seizoensopener van het Avro-Tros Vrijdagconcert in TivoliVredenburg, Utrecht.

De Graaff geldt als een van de grote Nederlandse compositietalenten. Hij is van het type dat een sterke innerlijke noodzaak voelt om te scheppen, maar er niet over peinst te schrappen: hij wil veel. In Event-Horizon speelt de componist met klankmassa, klankkleur en effect. Het slagwerk is overdadig, de fluiten kwetteren onmogelijke septimoolfiguurtjes, met de accordeon komt er mysterie bij. Op sommige momenten loopt het stuk over van de ritmische verschuivingen: bij zoiets ongrijpbaars en onbegrijpelijks als de ruimte past geen vierkwartsmaat. Dirigent James Gaffigan hield de boel knap bijeen.

Het koor, dat in de finale een tekst van E.E. Cummings heeft, wordt vooral ingezet als extra orkestregister, zoals in Ravels Daphnis et Chloé, alleen is De Graaffs vocale schrijfwijze nog wat onuitgesproken. Het is alsof hij te goed weet wat je met een symfonieorkest kan doen om ook eens wat te laten. Aan aanlokkelijke klankcombinaties geen gebrek, maar er mag best nog een doorluisterprikkel bij.

Na de pauze klonk Rédemption (1873) van César Franck, met de uitstekende Julie Boulianne als sopraan. Toen Franck dat oratorium schreef, was hij 50. Bijna alle stukken waarom we hem nog wél herinneren, zijn van latere datum. Jan-Peter de Graaff is 29. Hopelijk krijgt hij nog vele kansen.