Opiniethomas von der dunk

Zitten er reptielen in de regering van Mark Rutte?

Thomas von der Dunk is cultuurhistoricus. Beeld volkskrant
Thomas von der Dunk is cultuurhistoricus.Beeld volkskrant
Thomas von der Dunk

Onze nationale complotdenker Thierry Baudet valt qua creatieve geschiftheid steeds moeilijker te overtreffen, ondanks de ongehoorde pogingen van Taco Dankers, de onbeschaamd antisemitische voorzitter van de raad van toezicht van de nieuwe omroep Ongehoord Nederland.

Maar ditmaal ben ik hem toch vóór. Het wordt hoog tijd dat eindelijk eens iemand de QAnon-vraag, die al een hele tijd boven de markt hangt, openlijk durft uit te spreken – die ene cruciale vraag: zitten er reptielen in onze regering? De aanwijzingen stapelen zich immers steeds meer op.

Hagedis en krokodil

Laten we eens een aantal kabinetsleden op hun reptielgehalte onderzoeken. Minister Ingrid van Engelshoven: dat lijkt mij een typische hagedis. Zo’n schattig, roerloos en onzichtbaar diertje met een perfecte groene D66-schutkleur dat schichtig wegschiet als van haar kant juist een doortastend opkomen voor de onderwijs- of cultuursector wordt vereist.

Collega Ferd Grapperhaus is meer het type krokodil: een meestal onverstoorbaar, roerloos in het water drijvend beest, dat plotseling fel kan uithalen als je geen anderhalve meter afstand houdt – dat is bij krokodillen inderdaad raadzaam – of in een baldadige hooliganbui politiebusjes dan wel bushokjes molesteert.

Schildpadden

Van de schildpadden hebben we er minstens twee: geestelijk trage dieren uit een stenen tijdperk, dat wij ideologisch al lang achter ons hadden moeten laten. Stef Blok: de man die er trots op was als echte neoliberaal liefst een heel ministerie te hebben afgeschaft, dat van Volkshuisvesting.

De gevolgen merken inmiddels honderdduizenden mensen aan den lijve. Onbetaalbare koopwoningen dankzij de hypotheekrenteaftrek. Eindeloze wachtlijsten in de sociale woningbouw, omdat er door de absurde verhuurdersheffing amper nieuwe woningen gebouwd kunnen worden. Volkomen uit de klauwen lopende prijzen in de particuliere huursector, omdat door Blok nadrukkelijk daartoe uitgenodigde buitenlandse beleggers de bestaande voorraad opkopen en deels verkameren. De juichende introductie van flexhuren, waardoor huisjesmelkers bij elke nieuwe huurder de huur fors kunnen opschroeven.

En dan Henk Kamp, mind you: Henk Kamp. De man die ooit als minister van Defensie in 2006 aan het in Srebrenica falende Dutchbat een herdenkingsmedaille uitreikte – een medaille voor een nederlaag, uniek in de Europese krijgsgeschiedenis. De man die op Economische Zaken hardnekkig bleef ontkennen dat aardbevingen iets met aardgasboringen van doen hebben, die belangen van bedrijven boven burgers stelde, en die schadeafwikkeling stelselmatig traineerde.

Dan kruip je daarna als schildpad toch vol schaamte onder een steen en niet in een volgende ministersstoel. Verbaast het nog iemand dat het vertrouwen in de overheid inmiddels het nulpunt nadert?

Kikkers

Dan de kikkers. Ik weet: kikkers zijn officieel geen reptielen maar amfibieën, edoch een kniesoor die daarop let. In de beste QAnon-traditie geldt nu eenmaal: als ik voel dat iets zo is, dan is dat zo. Dus als ik gewoon voel dat kikkers óók reptielen zijn, dan is dat zo. Wetenschap is ook maar een mening, en mijn meningen zijn feiten, om met Baudet te spreken.

Welke kikkers hebben we dan in het kabinet? Eentje is er in elk geval recent al uit de kruiwagen gesprongen, op weg naar een profijtelijkere lobbystartbaan: Cora van Nieuwenhuizen, wier hardnekkige gekwaak over de startbaan, die er in Lelystad toch echt zou komen, iedereen op de zenuwen heeft gewerkt.

En valt ons aller Wopke Hoekstra niet in de categorie van de brulkikkers, zodra het om de Zuid-Europese besteding van coronagelden gaat? Zijn gekwaak is nu wat verstomd, sinds zijn eigen fiscale gedrag niet zo maagdelijk gebleken is, en er steeds minder kiezers voor een plekje in zijn kruiwagen voelen.

Slang of kameleon

Maar laten we vooral de bewoner van het Torentje niet vergeten. Is de slang niet het dier dat met twee tongen spreekt? Inzake Europa heeft Mark Rutte tien jaar lang niets anders gedaan: in Den Haag zich eurosceptisch gedragen, in Brussel gewoon steeds bij het kruisje tekenen – nooit heeft hij de ruggengraat getoond om door hemzelf ginds afgesproken impopulaire maatregelen thuis te verdedigen.

De slang is ook het dier dat zich in alle bochten kronkelen kan en moeiteloos zijn oude huid afstroopt om zijn huid te redden – wie wordt niet aan Ruttes aanblijven na het toeslagenschandaal herinnerd?

Of is Rutte meer een kameleon? Het dier dat steeds de kleur van zijn omgeving aanneemt? In Glasgow gaf hij daarvan weer een staaltje ten beste. Heeft u hem ook ‘Actie, actie, actie’ horen roepen? Jarenlang hebben hij en zijn partij de klimaatverandering genegeerd en gebagatelliseerd. Als klimaatdrammers, zo werd GroenLinks weggezet, dat daarom van de formatietafel moest worden geweerd. Je moet stront gewoon stront noemen, om met de verfijnde VVD-proleet Ad Lagas, ergens woonachtig in een onwelriekend overbemest Overijssel, te spreken.

En nu, na jarenlange sabotage in het klimaatdossier, je plotseling opwerpen als klimaatkampioen? Hoe dom denkt Rutte dat de Nederlander is? Heel dom – en gezien zijn aanhoudende populariteit heeft hij dat goed gezien. Thijs Kleinpaste betitelde om die reden in een lang en goed gedocumenteerd stuk in de NRC van 13 augustus de VVD al als een existentieel gevaar voor Nederland. Veelzeggend: elke reactie van VVD-zijde bleef uit. Men weet in de partijtop namelijk dondersgoed dat daar weinig tegenin te brengen valt.

Sommige commentatoren vinden dat kameleonkarakter van Rutte prima. Ik vind dat niet. Maar hoe dan ook, het antwoord op de beginvraag van dit stukje luidt dus vermoedelijk: ja. Er zitten reptielen in de regering van Rutte. En omdat dat mijn mening is, is dat ook een feit.

Thomas von der Dunk is cultuurhistoricus.

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden