Wil je winnen in de app van Wie is de Mol? Dan is dit de beste strategie

Afgelopen maand is het jubileumseizoen van Wie is de Mol? begonnen. In dit programma proberen BN’ers opdrachten uit te voeren, waarbij ze stiekem gehinderd worden door een van de BN’ers. Doel voor de BN’ers en voor de kijkers thuis is om er achter te komen wie die mol is. Elke week is er een afvaller en na maanden is dan eindelijk bekend wie de mol is. Ik vind er zelf niks aan, maar miljoenen mensen vinden het prachtig – wat dat betreft is het een beetje het omgekeerde van statistiek dus.

Bij het programma kunnen mensen via een app gokken wie er gaat winnen. Je begint met 100 punten en kan die inzetten op de kandidaten van wie jij denkt dat ze de mol zijn. Als een kandidaat afvalt, ben je de punten kwijt. Gaat een kandidaat door naar de volgende week, dan verdubbelt jouw inzet. Aan het eind worden alle punten die je op de mol ingezet hebt nogmaals verdubbeld. Voor het sociale aspect zitten de duizenden deelnemers van de app in pools met familie, vrienden en/of collega’s om te strijden om de hoogste score.

Aan het begin van de serie heb je natuurlijk geen idee wie de mol kan zijn. Het voelt logisch om de gok dan wat te spreiden: 20 punten voor Nadja, 30 voor Nikkie en 50 voor Ron. Als Nadja vervolgens afvalt, ben je die 20 punten kwijt maar zijn de andere 80 verdubbeld: je bent er dus op vooruitgegaan.

Een prima strategie om in de middenmoot te eindigen: je haalt gegarandeerd niet erg weinig punten. Maar ook een bar slechte strategie om te winnen. De show begint met tien deelnemers: een daarvan is gegarandeerd de mol. Kies willekeurig een kandidaat en zet elke week alle punten op die kandidaat. Je hebt een kans van 10 procent dat je met 0 punten het sulletje van de pool met collega’s bent, maar je loopt ook een kans van 10 procent dat niemand in Nederland hoger scoort dan jij.

De verstandige risicospreidende strategie is nuttig wanneer je het gemiddeld goed wilt doen, maar degenen die (onverantwoord) grote risico’s nemen komen bovendrijven. Dat geldt niet alleen voor televisiespelletjes. Regelmatig zie ik een artikel of website waarin zeer succesvolle ceo’s het geheim achter hun succes mogen onthullen. Naast open deuren als ‘Sta op tijd op’ staat steevast ‘Neem risico’s’ ertussen.

Maar alleen naar de succesverhalen luisteren geeft een vertekend beeld: voor elke steenrijke zakenman voor wie de risicovolle gok goed uitpakte is er ook iemand is die verkeerd gokte en nu in een kartonnen doos onder een brug woont.

Casper Albers is hoogleraar statistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen