Wie zijn bachelor met zesjes haalt, moet stoppen

In het artikel 'Masteropleidingen gaan zesjesstudenten weren' (Ten eerste, 2 september) valt me op dat de opvattingen van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) helaas goed overeenkomen met die van vele mij bekende studenten. Ik heb het geluk gehad naast mijn studie in Nederland ook aan een drietal elite-universiteiten in de VS te mogen studeren. Daar besefte ik dat hoger onderwijs in Nederland echt een stuk competitiever mag. Dit lukt alleen als we afrekenen met een drietal onrealistische concepten.

Als eerste het standpunt dat 'studenten opleidingen moeten kiezen, en niet andersom'. Dit is letterlijk de omgekeerde wereld van de globale arbeidsmarkt. Wil je na je studie werken bij Google, McKinsey of Booking.com? Daar wacht je een flink sollicitatietraject, waar alleen de besten worden gekozen. Jouw studieresultaten tellen zwaar mee. Je kunt tegenwoordig hetzelfde verwachten bij een non-profit of academische baan. Een student die eigenlijk niet geschikt is voor een master op niveau, is op lange termijn beter af door niet toegelaten te worden: het scheelt tijd, geld en vooral ontgoocheling.

Focus

Ten tweede merk ik op uit de taal dat LSVb blijft hangen in het idee van een studietijd als pakweg een decennium voor zelfontplooiing, vrijheid en de ruimte om allerlei dingen tegelijk te doen. 'Jong zijn' op kosten van de staat. Het is echt anders op bijvoorbeeld Harvard. Natuurlijk, studenten daar zitten ook bij verenigingen en af en toe wordt er flink bier gedronken, maar 'zesjes' en herkansingen zie je zo goed als niet. Als je studeert, focus je daar 99 procent op presteren in je studie. Ga je een bedrijfje starten, bestuur doen of jezelf ontdekken? Dan moet je er niet naast willen studeren.

Het feit dat Harvard-kids zo hun best doen heeft er misschien ook mee te maken dat ze soms wel meer dan 50.000 euro per studiejaar moeten betalen. In Nederland wordt hoger onderwijs feitelijk gesubsidieerd. Goed om gelijke kansen te geven aan minder vermogende jonge mensen. Maar slecht als stok achter de deur om te focussen op je studie.

Tot slot het narcistische idee dat de de wereld om je heen diep begrip moet hebben voor jouw bijzonderheid als persoon en je situatie. Eens, cijfers zeggen niet alles over de student en nog minder over de persoon. Soms is overmacht terecht reden voor uitzondering, bijvoorbeeld bij een zware persoonlijke kwestie. Als je echter goed wilt worden in je vakgebied, hoor je bepaalde dingen goed te beheersen en bovengemiddelde resultaten te behalen.

Verantwoordelijkheid

Wie zijn bachelor met zesjes heeft gehaald, kan eigenlijk niet eerlijk zeggen veel te hebben opgestoken. Dit kan komen door gebrek aan talent, interesse of het hebben van andere prioriteiten. Maar het resultaat blijft. Waarom dan (verder) studeren? In de 'grote-mensenwereld' is het niet anders: wie niet goed presteert op zijn werk wordt niet beloond met een promotie, maar ontslagen.

Studeren is ook volwassen worden. Bij volwassen worden hoort het besef dat je niet alles kunt krijgen: wat ga je goed doen en wat ga je niet doen? En de verantwoordelijkheid dragen voor die keuzes. Dit is de zere plek van de Nederlandse student: we willen vooral alles mogen, we zijn bijzonder en onze opleiding moet zich aan ons aanpassen. Het gevoel dat we van alles 'horen te krijgen' overheerst. Wat ontbreekt is de notie dat je stiekem best hard mag werken om dingen te bereiken. Als je kiest voor een studie en daarna een (top)masterstudie ambieert, moet je dingen als hobby's, bier drinken of reizen soms links laten liggen. Je bent als slimme, jonge Nederlander immers verantwoordelijk voor je eigen toekomst.