commentaar
Westerse leiders laten zich te veel afschrikken bij het leveren van hulp aan Oekraïne
Er moeten nu al Oekraïense piloten worden opgeleid voor F-16’s, zodat ze straks klaarstaan.
‘Oma zegt: ‘Ik heb de vorige oorlog thuis overleefd, dus ik ga deze ook overleven.’’ De ‘vorige oorlog’ in deze uitspraak van de 23-jarige Tetyana, dat is de Tweede Wereldoorlog. Het staat in een reportage van de Wall Street Journal uit Bachmoet, de stad die na maanden van Russische aanvallen nog steeds in Oekraïense handen is, maar grotendeels is verwoest en steeds meer in de tang van vijandelijke troepen.
Tetyana’s 14-jarige zusje Viktoria maakt zich zorgen over de soldaten met wie ze bevriend is geraakt. ‘Mijn vriend vertelde me dat het allerengste is als je sterft in de loopgraven, tot je knieën in de modder.’
Aan het front van Bachmoet, maar ook op andere punten ten noorden en zuiden ervan, zijn al enige tijd de effecten voelbaar van de gedeeltelijke Russische mobilisatie en de rekrutering van tienduizenden veroordeelde criminelen uit Ruslands gevangenissen. Met behulp van niet-aflatende ‘menselijke golven’ die op de vijand worden afgestuurd, boekt Rusland beetje bij beetje terreinwinst.
Volgens Kyiv zijn inmiddels meer dan 300 duizend Russische militairen in Oekraïne. Rusland lijkt erop gebrand de tijd tussen de westerse toezegging van zware wapens en daadwerkelijke leverantie te gebruiken om de druk op delen van de frontlinie zo veel mogelijk te vergroten. President Poetin is bereid tienduizenden Russische levens – en al helemaal die van gevangenen – te offeren om zijn gram te halen, en doet dat ongehinderd.
Elk beetje terreinwinst ten koste van al dat bloed is mooi meegenomen, lijkt de gedachte. Daar zit ook de cynische calculatie achter dat Oekraïne zo ook veel mensenlevens verliest – en bij zo’n uitputtingsslag beschikt Poetin uiteindelijk over het grotere menselijke reservoir. Zo simpel liggen de militaire verhoudingen op het slagveld gelukkig niet, maar het is een van de factoren die maken dat een patstelling ten gunste van Rusland werkt.
Tot dusver voltrekt de westerse hulp aan Oekraïne zich volgens een bekend patroon: tussen de Oekraïense vraag en de westerse toezegging liggen maanden van overleg, nadenken en besluitvorming, daarna volgen nog maanden van training en logistieke hobbels voordat levering geschiedt.
Als de landen die Kyiv steunen dit patroon niet op twee punten doorbreken, kan dat alle eerdere inspanningen alsnog tenietdoen. Ten eerste, het tempo en de kwantiteit van de leveranties moeten omhoog. Goed dat de VS eindelijk bommen gaan leveren die twee keer verder reiken dan wat nu mogelijk is met Himars. Maar hoelang zal levering ditmaal duren? Daarom moeten nu direct al Oekraïense piloten worden opgeleid voor F-16’s. Als dan de politieke ruimte ontstaat om de gevechtsvliegtuigen die Oekraïne nodig heeft te sturen, staan de piloten al klaar.
Poetin doet er alles aan om westerse landen te weerhouden van zulke hulp – met te veel succes. Westerse leiders moeten ophouden met hun zelf-afschrikking en veel actiever Russische propaganda doorprikken. In tegenstelling tot Poetins beweringen bestaat er nul komma nul belangstelling om ook maar één vierkante centimeter Russisch grondgebied in te pikken. Maar wel om Oekraïne, conform het VN-handvest, te helpen bij de verdediging tegen Russische agressie.
In het Volkskrant Commentaar wordt het standpunt van de krant verwoord. Het komt tot stand na een discussie tussen de commentatoren en de hoofdredactie.
