We noemen het een ‘zwart gat’ en de wereld loopt ermee weg alsof we God zelf in het gelaat kijken

Brief van de dag: Alsof je God in het gelaat kijkt

Wetenschappers tonen een foto van een onregelmatige donkere vlek diep uit het heelal (Ten eerste, 11 april), noemen het een ‘zwart gat’ en de wereld loopt ermee weg alsof we God zelf in het gelaat kijken.

Er is wat kritiek op het ­gedoe eromheen, blijkbaar zit er een luchtje aan de integriteit en mekkert de politiek wat, maar niemand die kritisch inzoomt op het zwarte gat an sich. Minstens twee kwesties dienen te worden opgelost. Zwarte gaten zijn in strijd met de eerste wet van de thermodynamica. Deze stelt dat energie altijd behouden blijft.

In een zwart gat houdt ­echter alles op, of zoals John Wheeler (van de waterstofbom) zei: ‘Een zwart gat heeft geen haar.’ Dat is gelijk de tweede kwestie. Alles wat in een zwart gat valt, is ‘voorgoed verdwenen’. Alles vervalt tot ‘niets’. Wie een zwart gat ziet, ziet niets – er ontsnapt immers geen licht uit (en het is dus per definitie niet te fotograferen!). Humor van God, wellicht? Je ziet het pas als je het doorhebt (zei een andere god). En opeens zag ik het.

De zwarte vlek op die foto heeft, als je goed kijkt, de ­contouren van zo’n vlek uit een rorschachtest, die psychologen gebruiken om je ­karakter te duiden.

Een zwart gat is een inktvlek die ons in de diepste krochten van de wetenschappelijke geest doet kijken, waar uiteindelijk ‘niets’ te zien valt.

_{Patrick Chatelion Counet, hoogleraar Bijbel en cultuur aan de Universiteit van Amsterdam, Nijmegen}

Hetze tegen hei

De pleidooien in deze krant voor meer bos ontaarden onderhand in een hetze tegen heide. Weg ermee: een ‘onnatuurlijk’ landschap immers, door mensen gemaakt. Alsof dat voor het Nederlandse bos niet geldt.

Maar oké, bos is een stuk goedkoper in onderhoud. En die miljoenen bezoekers die jaarlijks van de heide op de Hoge Veluwe, de Sallandse Heuvelrug en het Dwingelderveld komen genieten, die zoeken hun heil dan wel elders.

Helaas is dat niet weggelegd voor kraanvogel, tapuit, veldleeuwerik, watersnip, klapekster, adder, levendbarende hagedis, zandhagedis, heikikker, beenbreek, valkruid, klokjesgentiaan, gentiaanblauwtje, heideblauwtje, heivlinder, heidehommel en nog een trits soorten. Maar ach, biodiversiteit, who cares…

_{Henk van den Brink, Noordwolde (Gr)}

Lekker lang douchen

Nel Tijburg haalt me de woorden uit de mond, wat doen mensen toch moeilijk over het milieu (Brieven, 10 april). Zelf hou ik ervan om elke dag een uur onder de douche te staan. Zoals mevrouw Tijburg haar vlieggedrag compenseert door haar auto te laten uitrollen bij het stoplicht, compenseer ik mijn watergebruik door af en toe een kopje thee af te slaan.

Verder produceer ik minder afval door het aan te stampen voor ik het aan de weg zet. Zo zie je maar weer, met simpele maatregelen zijn al onze ‘problemen’ eenvoudig op te lossen. Was iedereen maar zo goed bezig. Zelf heb ik geen kinderen, dus voor mij maakt het allemaal niet zoveel uit, maar voor de kinderen van mevrouw Tijburg heb ik dit allemaal graag over.

_{Frank Olthuis, Santpoort Noord}

Ik wil mijn werk doen

Ik ben leerkracht van 30 kleuters met 19 verschillende achtergronden. Werken op een school als de mijne blijkt niet geliefd, zegt de staat van het onderwijs. Het is moeilijker om leraren te vinden voor dit soort scholen. Dat klopt, dit jaar heeft onze school 7 leerkrachten van een uitzendbureau.

Dit betekent dat we bijna 7 fte formatie minder hebben te besteden aan ondersteuning. Ruim de helft van mijn kleuters kampt met problemen. Denk aan armoede, trauma’s, vechtscheidingen, taalproblemen, stoornissen, huiselijk geweld etc. Deze problemen ga ik aan zonder extra hulp voor de kinderen. Pleisters, bloedneuzen en plasbroeken doe ik in onderwijstijd. Schoonmaken na schooltijd.

Allemaal werk dat dus een zeldzame leerkracht doet, waar een tekort aan is. Er is geen geld voor assistenten en minister Slob geeft geld om nieuwe leerkrachten te werven. Zorg eerst maar eens dat leerkrachten hun werk kunnen doen.

_{Natalie de Leede, leerkracht in Den Haag}

Artsenbezoekers, nee dank

Met het stoppen van bezoeken aan huisartsen door artsenbezoekers neemt farmaceut Glaxo Smith Kline een wijs besluit (Ten eerste, 9 april). Huisartsen zitten daar niet meer op te wachten. De reden daarvoor is niet ‘een negatieve houding ten opzichte van de farmaceutische industrie’ die ‘in de hele maatschappij’ merkbaar is, zoals algemeen directeur Daan Gijbels van GSK beweert, maar het feit dat een bezoek van artsenbezoekers weinig meer oplevert. Informatie wordt tegenwoordig steeds sneller gedeeld. Waardevolle innovaties vinden snel genoeg hun weg naar richtlijnen en standaarden en worden via nascholingen gedeeld.

Daarbij zit niemand te wachten op de gekleurde informatie waarmee de buitendienst op pad wordt gestuurd. Ook zit niemand te wachten op reclame voor nieuwe middelen die niks toevoegen aan wat al beschikbaar is. Als nieuwe middelen alleen maar niet duurder zijn dan oude middelen, zoals Gijbels beweert, dan is die beperkte toegevoegde waarde duidelijk. Die middelen moeten niet moeizamer of langzamer hun weg vinden naar de patiënt maar helemaal niet. Nieuwe middelen moeten ofwel beter zijn dan wat er al was, ofwel goedkoper maar minstens net zo goed. Anders is het ook ethisch onverantwoord om er studies mee te doen en daarvoor proefpersonen te werven en kosten te maken onder het mom van het verder brengen van de wetenschap.

De echte vooruitgang wordt momenteel vooral geboekt in kostbare specialistische middelen voor kanker en voor chronische ontstekingsziekten, waar de rol van de huisarts doorgaans heel beperkt is. Het ware te wensen dat andere firma’s het goede voorbeeld van GSK volgen.

_{Geertjan Wesseling, longarts, Cadier en Keer}

De eerste minirok

In het boeiende verhaal van Cécile Narinx over Mary Quant en de minirok (V, 12 april) miste ik het aspect van de seksuele revolutie, de ontdekking van de pil. In haar ontwerpen verplaatste Quant het accent, zoals ze zei, van de boezem naar het kruis. Zij schoor het schaamhaar van haar man in de vorm van een hart. Swinging London was een bevrijdingsbeweging, een aanval op de klassenmaatschappij.

Vandaar de mode van de straat en van de fabriek met de lopende band. Nylon oogwimpers werden per meter verkocht. Daarbij veroorzaakte de minirok in den beginne ook heel wat verkeersongelukken. De hoofdredacteur van een gerenommeerd Nederlands ochtendblad raakte bij het zien van de eerste minirok zo van streek dat hij pardoes de straat overstak om het wonder van dichtbij te aanschouwen en door zijn Londens correspondent nog net kon worden weggesleurd van een taxi in volle vaart.

_{Peter Brusse, oud-journalist de Volkskrant, Bussum (auteur ‘Neem nou Londen’ 1968)}

Prostitutieverbod

Prostitutieverbod? Dan moet je werk ook gaan verbieden, want ook werken is een vorm van prostitutie. Je stelt je lichaam en/of je geest beschikbaar voor geld. Ook in het werk zie je veel slachtoffers van uitbuiting en slavernij.

_{André Doorlag, Groningen}

Gevaarlijke stoffen

Annelies Jacobs maakt zich zorgen over de treinen met gevaarlijke stoffen die door Dordrecht rijden (O&D, 12 april). In Nederland wordt nog geen 2 procent van de gevaarlijke stoffen per spoor vervoerd. 50 procent gaat heel veilig door pijpleidingen, 7 procent over de weg en 40 procent per binnenvaartschip.

Aangezien er veel vaker vrachtauto’s omvallen en schepen uit de koers raken dan dat er treinen ontsporen zou ik me in Dordrecht veel meer zorgen maken over de A16 en de Merwede dan over het spoor.

_{J. Krijgsman, Rotterdam}

Luchtkastelen

Directeur vastgoed NS, Sebastiaan de Wilde, ziet mogelijkheden om in grote steden flats te bouwen boven het spoor (Economie, 11 april). Technisch zijn er geen grote belemmeringen meer, stelt hij. Daarbij gaat hij gemakshalve voorbij aan de risico’s die hij in zijn proefschrift wel aanstipte: die van het vervoer van gevaarlijke stoffen. Door de centra van diverse grote steden rijden dagelijks treinen met stoffen die giftig zijn of kunnen ontploffen. Dat is een noodzakelijk kwaad. De stoffen worden gebruikt om producten te maken die we niet zouden willen missen, zoals medicijnen en valhelmen. Met regels en controles probeert de overheid dat vervoer zo veilig mogelijk te houden.

Zo is het verboden om vlak bij of boven spoorlijnen te bouwen waarover gevaarlijke stoffen worden vervoerd. Gemeenten zouden zich daarom niet direct moeten laten betoveren door De Wilde. Flats kunnen immers net als kastelen de lucht in gaan.

_{Peter de Leeuw, Leiden}

We doen het samen

Het onderwijs in Nederland kraakt. Scholen kampen massaal met lerarentekorten. Kinderen moeten worden verdeeld over andere klassen, en soms zelfs scholen – zoals deze week in Haarlem. Er worden lange weekenden ingelast. En het is een komen en gaan van gezichten. Gezichten. Geen leerkrachten. Want die zijn er niet. Daarom begrijpen wij de oproep van Thierry Baudet voor zijn meldpunt niet. Waarom nog meer verdeeldheid creëren? Onze school maakt zich hard voor de kwaliteit van ons onderwijs. Maar dat kunnen we niet alleen. We moeten het samen doen. Met linkse, rechtse, traditionele en vrijgevochten leraren. Bij ons zijn ze allemaal welkom. Daarom hebben wij een meldpunt voor alle leraren geopend: www.meldpuntvooralleleraren.nl. Kom bij ons lesgeven. Want onze mondiale wereld begint met verbinding.

_{Erik Schwab, Christa Prinsen Geerligs, Marlies Breijs, Daltonbasisschool de Horizon}