We kunnen het ons niet veroorloven jongeren nog een hele lente binnen te houden

Een trainingspotje op zaterdagochtend. Lekker uitrazen op het voetbalveld. Heerlijk dat ook jongvolwassenen tot 27 jaar hun energie weer kwijt kunnen. Maar hoe zit het met andere jongeren, die niet aan teamsport doen, maar de afgelopen maanden wel de natuur hebben ontdekt? Samen naar buiten, met een verrekijker het bos in, socializen en vogels spotten. Zij overtreden de regels, worden vermanend aangesproken of zelfs beboet. Dit onderscheid valt niet te rijmen.

Voor het welzijn van grote groepen jongeren wordt het hoog tijd dat er een versoepeling komt voor activiteiten in de natuur. Net als buitensport kunnen groepsactiviteiten in de natuur veilig en coronaproof. Om nog een depressiepandemie of een nieuw Vondelpark-debacle te voorkomen, moeten jongeren in de buitenlucht samen kunnen komen. Natuurorganisaties zoals IVN Natuureducatie hebben passende programma’s klaarliggen waarmee dit goed georganiseerd en binnen de coronaregels mogelijk is.

400 duizend jongeren

Keer op keer is aangetoond dat verbinding met de natuur belangrijke waarden als geluk, welzijn en maatschappelijke betrokkenheid versterkt. Al voor covid-19 was er een trend waarbij een grote groep jonge Nederlanders tussen de 12 en 25 jaar steeds vaker samen de natuur in trekt. Volgens onderzoek uit 2018 van Motivaction telt Nederland zo’n 400 duizend jongeren en jongvolwassenen die zich met regelmaat als vrijwilligers willen inzetten voor de natuur.

Een welkome potentiële verjonging, aangezien de gemiddelde groene vrijwilliger nu 62 jaar oud is. Deze trend is in en waarschijnlijk door de lockdown alleen maar versterkt. Studentenonderzoek uit Breda laat zien dat bijna de helft van de jongeren tijdens de lockdown vaker een natuurgebied bezoekt. De belangrijkste reden die zij noemen om de natuur in te gaan? ‘Om met vrienden te zijn.’ De natuur is voor hen nu eindelijk een logisch alternatief voor de winkelstraat en de computer.

Waarom wél teamsport en géén groepsactiviteiten in de natuur? Voor jongeren tot 27 jaar is het sinds afgelopen februari mogelijk om buiten in teamverband te sporten op sportaccommodaties. Versoepelingen en de lobby van de sportwereld die daaraan vooraf ging, zijn te prijzen en hoognodig voor een van de zwaarst getroffen groepen van de lockdowns. Maar de georganiseerde teamsport bereikt lang niet alle jongeren. Het gevolg is dat het merendeel van de jonge mensen nog altijd binnen zit in een (gedeeltelijk) sociaal isolement met te weinig fysieke bezigheid en te veel schermtijd.

Depressief

Dat leidt tot meer en meer depressieve en zelfs suïcidale klachten. Een kleine groep jongeren is zelfs zoveel angst aangejaagd dat zij zichzelf al meer dan een jaar isoleert. En dit terwijl zij een verwaarloosbaar risico lopen te overlijden aan het coronavirus. Bovendien worden ze pas als laatste gevaccineerd.

Het lijkt niet meer dan logisch ook hen die liever de natuur ingaan het welzijn te gunnen dat jongeren op het sportveld ervaren. Met de steeds verder oplopende gezondheidscrisis kunnen we het ons simpelweg niet veroorloven grote groepen jongeren en jongvolwassenen nog een hele lente binnen te houden.

Opstand

Het is goed in te voelen dat zij steeds meer in opstand komen en regels negeren, zoals de jongeren die massaal samen kwamen in het Vondelpark en op andere natuurplekken tijdens het onverwacht vroege lenteweer in februari. Zij werden hard aangepakt, terwijl ze in de kern precies doen wat goed voor hen is: samenzijn in het groen en de buitenlucht.

Laten we, met de lente in aantocht, niet een unieke kans voorbij laten gaan. Eíndelijk wil de jeugd de natuur in. We moeten kiezen voor een beter fysiek, sociaal en mentaal welzijn voor een grote groep op de korte termijn: óók voor hen die niet in teamverband sporten. Op de lange termijn helpen we als bonus het vergrijzende groene vrijwilligersbestand met een groot cohort nieuwe enthousiastelingen.

_{Joris Buis, projectleider Jongeren bij IVN Natuureducatie.
Agnes van den Berg is Bijzonder hoogleraar beleving en waardering natuur en landschap aan de RUG.}