Voorkom dierenleed, verminder het aantal grote grazers

Vandaag debatteert de Commissie Economische Zaken van de Tweede Kamer over het beheer van de grote grazers in de Oostvaardersplassen. Een belangrijk debat, want dan zal het beleid voor de komende jaren worden vastgesteld. Gaat de Tweede Kamer instemmen met het voorstel van staatssecretaris Dijksma om het huidige beleid voort te zetten, of zal de meerderheid van de Kamerleden kiezen voor een sterker ingrijpen in de aantallen grote grazers?

Nu worden de hongerende herten, koeien en paarden pas afgeschoten als duidelijk is dat ze het eind van de winter niet zullen halen. Dat heeft tot gevolg dat honderden dieren wekenlang honger lopen te lijden voordat het genadeschot valt.

Nog steeds worden er in de Oostvaardersplassen iedere zomer vele honderden kalveren en veulens geboren. Daardoor lopen er momenteel erg veel herten, koeien en paarden op het droge deel van de Oostvaardersplassen: bijna 5000 dieren. In de zomer is er volop voedsel voor deze dieren, maar in de winter is er bijna geen voedsel beschikbaar en moeten deze dieren op hun vetreserves teren. Vooral de jonge dieren en mannelijke volwassen herten hebben onvoldoende vetreserves en halen het eind van de winter niet. Zelfs in de afgelopen zachte winter moesten de beheerders 1280 (!!) dieren afschieten. Dit afschieten is onvermijdelijk, maar het wrange is, dat de dieren nu pas worden geschoten, nadat ze wekenlang honger hebben lopen te lijden.

undefined

Geen muizen of zangvogels

De indruk wordt soms gewekt dat dit natuurlijk is. Dat is het allesbehalve. De Oostvaardersplassen zijn omgeven door een kilometers lang hekwerk en de dieren kunnen dus niet wegtrekken. Natuurlijke vijanden ontbreken.

Door de vele grote grazers is er nu sprake van overbegrazing in de Oostvaardersplassen. Daardoor zijn op het droge gedeelte van de Oostvaardersplassen de rietvelden, vlierstruwelen en wilgenbos in de loop der jaren verdwenen en is er een kale grasvlakte overgebleven. Een prachtig gezicht deze uitgestrekte kale vlakte met koeien, paarden en herten, maar volledig onnatuurlijk.

Op deze grasvlakte komen grote aantallen ganzen voedsel zoeken. Prachtig, maar zij beconcurreren de grote grazers in sterke mate. Door de overbegrazing is het droge deel van de Oostvaardersplassen tegenwoordig niet meer geschikt als broedgebied voor veel vogelsoorten.

Ook de broedvogels van het moeras ondervinden hinder van deze overbegrazing. Muizen en zangvogels ontbreken, waardoor onder meer de kiekendieven slecht aan voedsel kunnen komen.

Wanneer men de grote grazers sterk in aantal zou terugbrengen, zou de natuur zich hier kunnen herstellen en zou veel dierenleed kunnen worden voorkomen. Maar het vergt veel lef om te kiezen voor een drastische ingreep in het aantal dieren! Toch is het om dierenleed te voorkomen ook voor de grote grazers zelf veel beter de populaties in omvang terug te brengen.

Vervolgens zal - om verdere groei van de populaties te voorkomen - ieder jaar de aanwas min of meer moeten sterven. Gemiddeld is de jaarlijkse aanwas 30 procent. Bij een populatie van 5000 dieren ontkomt men er nu niet aan om jaarlijks ongeveer 1500 dieren te moeten afschieten; bij een populatie van 1000 dieren 'slechts' 300.

Hopelijk kiest de Tweede Kamer voor sterker ingrijpen in de aantallen dieren en wordt een einde gemaakt aan de jaarlijks terugkerende ellende in de Oostvaardersplassen.

^{Nico Dijkshoorn is voormalig beheerder van de Oostvaardersplassen.}