Verbieden cv-ketel maakt proces van gasvrij maken alleen maar moeilijker
De ingezonden brieven van vrijdag 30 maart.
Brief van de dag: cv-ketel
Wees voorzichtig met het demoniseren dan wel ophemelen van bepaalde aardgasvrije technieken om politieke doeleinden, want in het grotere geheel werkt het averechts. Vorige week zei Diederik Samsom dat geothermie een van de belangrijkste alternatieven voor aardgas is. Deze week stuurde een hele coalitie van organisaties aan op de grootschalige implementatie van de hybride warmtepomp. Zo valt iedereen over elkaar heen.
Natuurlijk is het goed dat er zoveel aandacht uitgaat naar stoppen met aardgas. Alleen de uitdaging zit niet in de techniek, maar in actieve deelname van bewoners (die moeten investeren). Het vertrouwen van bewoners is klein, de angst is groot. Voor iedere wijk komt er straks een oplossing die maatwerk is. En het is belangrijk dat bewoners nog openstaan voor de mogelijkheden die er zijn, op het moment dat de gemeente in hun wijk aan de slag gaat.
In de jaren ’60 was er één oplossing, en die werkte overal. In deze nieuwe transitie is nuance cruciaal. Je moet in iedere situatie opnieuw uitzoeken wat de juiste techniek is. Nu de focus leggen op één technische optie werkt voor het meekrijgen van bewoners alleen maar contraproductief. Want ja, de hybride warmtepomp is een prachtige techniek, maar meld dan ook direct dat het alleen zinvol is bij goed geïsoleerde huizen met vloerverwarming.
Een extra kanttekening bij een individuele oplossing, zoals een hybride warmtepomp, is dat bewoners straks met hun buren een langdurig proces ingaan op zoek naar de meest passende oplossing voor hun buurt. Dwingende individuele maatregelen, zoals het verbieden van de cv-ketel, maken dat proces alleen maar moeilijker en duurder.
Ik juich het toe dat er zo veel mensen actief bezig zijn met de uitdaging om de gebouwde omgeving aardgasvrij te maken. Maar blijf dat doen met degene die het daadwerkelijk moet ondergaan, de bewoner, in je achterhoofd.
Susanne van Suylekom, programmamanager van HIER verwarmt
Matthäus is geniaal muzikaal moment
Johan de Later (Brief van de Dag, 29 maart) mag de Matthäus Passion van Bach uiteraard een saai niemendalletje vinden. Ik vind het een geniaal muzikaal monument, en dan zeg ik niets ten nadele van de Brandenburgse Concerten. Ik ben benieuwd of De Later in staat is de vele saaie niemendalmomenten in het werk aan te wijzen. Ik heb geen moeite de geniale plaatsen aan te wijzen.
Maar hij heeft wel een punt met de door hem geconstateerde elitaire hype. Dat het ‘gewone volk’ (wat een elitaire benaming eigenlijk) ‘niet naar Bach gaat’ is het gevolg van het al decennialange gebrekkige muziekonderwijs in het basis- en voortgezet onderwijs. Met als gevolg dat hele generaties niet in staat zijn geconcentreerd te luisteren maar alleen nog muziek kunnen ondergaan door er zich met behulp van bovenmatige decibellen in onder te dompelen.
Wat Frederik de Grote betreft: hij was vooral een hardvochtig militair en een slechte dwarsfluitspeler die les had van de middelmatige componist Quantz. Deze Frederik is net zo min een musicus als dat de Matthäus saai is.
Rudie Hageman, Maastricht
Lyrisch
Johan de Later reageert nogal verzuurd en met elitaire pretenties op een mooi stuk van Bach waar veel mensen rond het paasfeest van genieten en veel musici lyrisch over zijn. Hij predikt zijn eigen evangelie en het lijkt of hij het volk wil bekeren. Er zijn nog twee kruisen vrij!
Joost Helderop, Amsterdam
Enorme schoonheid
Wat een zure schooljuffrouw spreekt daar in de Brief van de Dag. Als vrouw van het gewone volk (meen ik), houd ik al jaren van de Mattheus. Ik ben er geregeld heen geweest. Niks aanstelleritis, een enorme schoonheid en heel ontroerend. Gelukkig komt-ie ieder jaar weer terug. En die hype is volgens mij ook alweer voorbij.
Janny Dekker, Purmerend
Hype
Johan de Later stelt op een ironische manier de kwaliteiten van de Matthäus Passion van Bach tegenover die van de Tristan van Wagner. Als het al een tegenstelling is, dan zijn er toch zeker ook qua ‘elitaire hype’ overeenkomsten. Wat Naarden in Nederland in de week voor Pasen voor Bach is, is Bayreuth met de Festspiele in Duitsland in de zomer een maand lang voor Wagner.
Waar is eigenlijk de grootste hype?
Peeke de Vries, Meppel
Gekte
De mening van Johan de Later over de gekte rond de Matthäus Passion kan ik delen. Drie maal een complete Matthäus op radio 4, en dan ook nog allerlei verhalen over ‘mijn Matthäus’, een complete Johannes, en verder alleen maar kleine fragmenten van allerlei andere prachtige passiemuziek. Waarom geen complete Golgotha van Frank Martin, de Seven Words van Goebaidoelina, de Johannes van Pärt of van Cypriano de Rore, de Zeven laatste woorden van Christus aan het kruis van Haydn, of de prachtige Via Crucis van Liszt? Het lijkt wel of de gekte ieder jaar groter wordt.
Overigens deel ik de mening van Johan de Later niet als het gaat om de vergelijking met de Brandenburgse concerten. Geef mij maar de Hohe Messe, de Kunst der Fuge en de cellosuites, maar dat is wat anders, over smaak valt nu eenmaal niet te twisten.
Annette Broekhuizen, Zuurdijk
Opstanding
Humoristische en deels terechte bespiegeling van Johan de Later (nomen est omen). Maar na ’t kruis volgt toch de opstanding , en dan…? De Johannes Passion!
Jan Heij, Ruinen
Passion
Er wordt nogal denigrerend gedaan over The Passion terwijl het eenzelfde passie is als de Mattheus. Ik houd van de Mattheus maar ik raak van de Passion ook altijd weer ontroerd. Goede spelers met erg veel inleving. Het is een andere manier van beleven maar respecteer dat!
Trees Wissenburg, Driebergen
Groningen
Liever had ik op de voorpagina gezien: ‘Alle schadegevallen worden voor 1 januari 2019 opgelost’. Hier ligt de prioriteit en daarna de gaskraan dicht.
B.A. de Vrieze, Huizen
Het eeuwige leven
Vanwege de vele ongerijmdheden in de Bijbel is het met redelijke argumenten lastig opboksen tegen de uitleg die Ad van Nieuwpoort (O&D, 30 maart) aan het paasverhaal geeft. Maar één ding is zeker, wie beweert dat alles mogelijk is en niet de dood maar het leven het laatste woord heeft, houdt zichzelf en anderen goedgelovig en hardnekkig voor de gek.
Het eeuwige leven is niet aannemelijk, laat staan dat er enige vorm van bewijs voor is. De alledaagse werkelijkheid is het beste bewijs van het tegendeel.
Ton ten Barge, De Heurne
Gehoorschade
In een onopvallend hoekje van de krant (V3, 29 maart) geeft het RIVM een advies inzake geluidsgrenzen tegen gehoorschade. Het moet ook bij die organisatie bekend zijn dat geluid vanaf 80 dBA schadelijk is voor het menselijke gehoor. En dat het niveau logaritmisch oploopt: 83 dBA is een verdubbeling van het niveau en 90 dBA is het tienvoudige.
Dat muziek vaak te luid is of te luid wordt door versterking heeft ook te maken met de kwaliteit van die muziek. En ook met de opstelling van de geluidsboxen over het ‘te bedienen’ gebied.
In de praktijk van vandaag zijn nu vooral de elektrische handgereedschappen een grote bron van blijvende gehoorschade. Uit een onderzoek in het voormalige technische onderwijs bleek dat docenten vaak ook gehoorschade hebben. Ze stonden tenslotte wel dagenlang in de herrie van een praktijklokaal voor hout- of metaalbewerking met machines van minimaal 95 tot wel 110 dBA.
Muziek geeft een andere ‘beleving’ voor musici en ‘genieters’, maar ook in die wereld ontkomt men niet aan het te lang verblijven in een te hoog geluidsniveau. In het onderwijs moet men jongeren niet langer dan een uur achtereen per dag blootstellen aan niveaus boven 85 dBA.
T. Rozema, Drachten
Geen sport?
Op onze wekelijkse damavond beginnen we eerst met drie rondjes om een van de velden.
Paul Hermans, Utrecht
Gratis gas voor Groningers
Is er weleens voorgesteld om de gaswinning in Groningen finaal te beëindigen behalve voor de Groningers zelf? Het zou een voor de hand liggende vorm van schadevergoeding zijn om de Groningers, laten we zeggen tot tenminste het jaar 3000, gratis van gas te voorzien voor huishoudelijk gebruik. Gewoon doen.
Hans van de Wijdeven, Uden
Veiligheid en mensenrechten
Het Nederlandse veiligheidsbelang komt er bekaaid af in het nieuwe beleid van minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken, denkt Martin Sommer (Opinie, 24 maart). Het heeft te veel plaats moeten maken voor mensenrechten vindt hij. In zijn visie staan mensenrechten en nationaal belang lijnrecht tegenover elkaar. Dat er een zekere spanning bestaat tussen veiligheidsbelangen en rechten, zal niemand ontkennen. Maar Sommer negeert dat naleving van mensenrechten de veiligheid juist ten goede komt. Een belabberde mensenrechtensituatie kan ook een oorzaak zijn van migratie. Kijk maar naar Ethiopië, Eritrea en Zuid-Soedan, om enkele voorbeelden te noemen.
Voor de politiek commentator zich al te veel zorgen begint te maken, nog een statistiek. In de Kamerbrief bij het nieuwe beleid schrijft Blok niet één keer het woord mensenrechten. In de beleidsbrief zelf komt het woord maar liefst tien keer voor, tegen tweehonderdtwee keer het woord veiligheid.
Roman Baatenburg de Jong en Jonathan Huseman werken bij Hivos (Humanistisch Instituut voor Ontwikkelingssamenwerking)
The Beatles
Helemaal eens met Peter Buwalda (V, 23 maart) dat de lp’s van The Beatles beter hadden gekund, al of niet met zijn systeem van one in, one out (k**nummer eraf, single erop). Maar wat The White Album betreft: daar zou het wéglaten van een flink aantal ‘shitnummers’ een geweldig album opleveren. George Martin stelde destijds ook voor de beste nummers op één lp te zetten en af te zien van een dubbel-lp. De jongens wezen het voorstel af. Dat het album toch zo’n succes werd, geeft alleen maar aan dat The Beatles overal mee wegkwamen.
Tom Frohwein, ’s-Gravenzande
Gloeilamp terug
We moeten van het gas af en onze huizen elektrisch verwarmen. Is het dan een goed idee om binnenshuis weer gloeilampen te gebruiken?
Nico van Rijswijk, Veere
