Theaterdirecteuren, maak van je theater een gebedshuis voor kunst en cultuur en de deuren kunnen weer open

In De Grote Kerk van Staphorst in Overijssel zaten zondag tijdens drie diensten van de Hersteld Hervormde Gemeente driemaal zeshonderd mensen. Dat is drie keer 570 mensen meer dan er volgens de nieuwe corona-richtlijnen in een publieke ruimte bij elkaar mogen komen, alleen geldt de richtlijn niet voor kerken.

De ‘dorpskerk’ van Staphorst is een van de grootste kerkgebouwen van Nederland. In coronavrije tijden zit het tweemaal per zondag bomvol met 2.400 ‘bevindelijk gereformeerden’ die zich in 2004 niet wilden aansluiten bij de fusiekerk PKN omdat ze die veel te vrijzinnig vonden.

Theaters, bioscopen, festivals, horecagelegenheden en sportverenigingen die in problemen komen door de strenge nieuwe coronaregels, kijken verontwaardigd (en licht jaloers) naar de speciale behandeling die de kerken ten deel valt. Die heeft te maken met de vrijheid van godsdienst, vastgelegd in artikel 6 van de Grondwet.

‘De vrijheid van godsdienst is een groot goed,’ zei minister van Justitie Grapperhaus naar aanleiding van de ophef – maar die zul je sinds hij in het huwelijk is getreden het volk niet meer zo snel vermanend horen toespreken.

In menige kerk kost het bij gebrek aan belangstelling weinig moeite de dertig-mensen-regel toe te passen. Maar de gebedshuizen van de meer orthodoxe stromingen, niet alleen die in Staphorst maar tientallen kerken verspreid over de hele Bible-belt, zitten elke zondag bomvol.

De orthodoxe Hervormd Gereformeerde Kerk van Urk bijvoorbeeld, die op haar site ‘Gods medicijn tegen het coronavirus’ presenteert, in de taal van de Statenbijbel uit 1637. Het recept: ‘Zo ik pest onder Mijn volk zende, en Mijn volk (…) zich verootmoedigen en bidden, zo zal Ik hun zonden vergeven en hun land genezen.’

De orthodoxen zien corona als een ‘plaag’ waarmee God zijn volgelingen oproept tot bekering. Dat is veel belangrijker dan RIVM-richtlijnen en overheidsmaatregelen. De Urker dominee Uitslag verklaarde eerder al dat de gelovigen niet zo braaf de overheidsmaatregelen moesten volgen, ook al schrijft de bijbel onderdanigheid aan de overheid voor. ‘Angst regeert niet, God regeert’, zei zijn Staphorster collega Roos. De Voorzienigheid bepaalt het lot van de mens, het waren in Staphorst al antivaxxers toen dat woord nog helemaal niet bestond. Mondkapjes zijn er al gauw een teken van twijfel en ongeloof.

Het is vreemd dat de overheid het risico neemt dat kerken uitgroeien tot nieuwe brandhaarden en daarvoor de Grondwet misbruikt. Ook mensen die minder in Gods receptuur geloven kunnen daar slachtoffer van worden.

Tot dusver heeft het virus de volle kerken nog niet ontdekt, maar dat geldt ook voor de theaters die wél aan de richtlijnen moeten voldoen. De overheid formuleert de uitzondering zo: de richtlijn voor maximaal dertig mensen geldt niet voor ‘personen die in gemeenschap met anderen godsdienst of levensovertuiging belijden’.

Daaruit blijkt dat dit nog altijd een diep-confessioneel land is waar gelovigen om onduidelijke redenen een voorkeursbehandeling genieten. Je kunt geloof in de kunsten ook een levensovertuiging vinden en religie een vorm van theater. Toch is het één moreel kennelijk ver verheven boven het andere. Ik hoop dat er snel een theaterdirecteur naar de rechter stapt, met de eis dat aan die idiote en absurde vorm van ongelijke behandeling een eind komt.

En anders moet hij zijn theater omkatten tot een kerkgebouw waar in gemeenschap met anderen het geloof in de schoonheid en de levenslust wordt beleden. Amen.