Stond ik aan de basis van een hype die elf jaar later wordt doorgeprikt?

Op 6 september 2008, ruim een week voor het uitbreken van de kredietcrisis, schreef ik in Volkskrant Magazine een uitgebreid portret van Omar Munie, een vrolijke Haagse jongen, die net was uitgeroepen tot MBO Uitblinker van het Jaar. Munie was in korte tijd een succesvol tassenontwerper geworden, of wist althans die indruk te wekken. ‘Iedereen lijkt dol op Omar Munie, die met zijn grote bos kroeshaar en zachte stem de uitstraling van een heilige heeft.’

Het onderzoeksjournalistieke werk van Tom Kreling en Anneke Stoffelen vandaag dwingt mij tot kritisch zelfonderzoek. Heb ik deze jongen niet te snel opgehemeld? Stond ik niet aan de basis van een hype die elf jaar later wordt doorgeprikt?

Het komt vaker voor dat media een persoon eerst enthousiast opblazen om hem of haar dan net zo enthousiast lek te prikken. Een cabaretier vertelde me ooit dat hij daarom een hekel had aan 5-sterrenrecensies. ‘Dan kan ik met een volgende show alleen nog maar teleurstellen. Ik kan nooit aan de hooggespannen verwachtingen voldoen.’

Het levensverhaal van Munie, als vluchteling hierheen gekomen en hard op weg de wereld van de haute couture te bestormen, sprak enorm tot de verbeelding. Iedereen wilde hem helpen. Zijn school, de woningbouwvereniging die hem met korting een atelier aanbood, bedrijven, en als laatste de gemeente Den Haag die een statig winkelpand voor een vriendenprijsje aan hem verkocht.

Het gevaar van een dergelijke verheerlijking is dat de hoofdpersoon zich in allerlei bochten gaat wringen om de buitenwereld, die zulke hoge verwachtingen van hem heeft, niet teleur te stellen, dat hij gaat liegen en bedriegen om zijn imago overeind te houden.

Had ik meer argwaan moeten hebben? Misschien toch wel. ‘In zijn donkerste momenten’, schreef ik, ‘ging hij altijd te rade bij zijn grote voorbeeld: Walt Disney. Of Donald Trump.’ Hij plaatste zich dus toen al op een rij met iemand die zichzelf continu groter maakt dan hij is en er geen enkele moeite mee heeft om de waarheid te verdraaien. Daar kun je tegenwoordig overigens heel ver mee komen.