Commentaar
Sterke stijging van aandelenkoersen komt door grote hoeveelheid beschikbaar geld
Hoe deze grote AEX-stijging eindigt is ongewis. Wél is zeker dat de kloof tussen rijk en arm is gegroeid.
In maart 2020, dook de AEX-index even onder de 400 punten. Afgelopen week tikte de belangrijkste Nederlandse beursgraadmeter de 800 punten aan. Een verdubbeling in anderhalf jaar tijd. Dat is niet eerder vertoond.
Een deel van de stijging is te begrijpen. Vlak na het uitbreken van de coronapandemie vreesden beleggers dat de wereldeconomie ineen zou storten. Dat is dankzij royale steun van overheden en centrale banken niet gebeurd. De economie is overeind gebleven. Het is dus logisch dat de aandelenkoersen weer zijn teruggekeerd naar pre-coronaniveau, maar inmiddels gaan ze daar bijna 30 procent overheen.
Net als op de huizenmarkt wordt die extra stijging vooral veroorzaakt door de overvloedige aanwezigheid van geld en de ultralage rente. Sparen levert niets meer op, waardoor al het spaargeld naar de beurzen vloeit. Lenen kost bijna niets waardoor het heel lucratief is om geleend geld in aandelen te stoppen. Bedrijven zelf steken zich het liefst ook zo diep mogelijk in de schulden, om van het overtollige geld vervolgens eigen aandelen te kopen en zo de koers verder op te drijven.
De snelle koersstijgingen lijken op het eerste gezicht alleen maar winnaars op te leveren. Particuliere beleggers worden slapend rijk, bedrijven hebben veel ruimte om te investeren en pensioenfondsen zijn ineens uit de finan-ciële problemen.
Het is moeilijk te voorspellen waar dit eindigt. In het verleden eindigden dergelijke stijgingen in een bloederige beurscrash. Op enig moment trokken beleggers in een zichzelf versterkende paniek hun geld terug. De koersdalingen die daar het gevolg van waren, leidden tot geldtekorten waardoor een domino-effect optrad.
Sinds de financiële crisis lijken de centrale banken echter vastbesloten nooit meer een geldtekort te laten ontstaan. Zodra er paniek ontstaat, pompen ze enorme hoeveelheden geld in de financiële markten, waardoor crashes in de kiem worden gesmoord. De financiële wereld bevindt zich daardoor op nieuw, onbekend terrein.
Wat wel zeker is, is dat de stijgende aandelenkoersen, net als de stijgende huizenprijzen bijdragen aan de snel groeiende vermogensongelijkheid. ‘Het klopt van geen kant’, zei zanger Huub van der Lubbe zaterdag in deze krant. ‘Alleen geld maakt nog geld. Daar kan geen normaal mens tegenop werken.’
En hij heeft gelijk. De mega-inflatie op de financiële markten leidt tot een steeds bredere en diepere kloof tussen bezitters en bezitslozen. Het blijft wonderlijk dat geen politicus zich daar druk over lijkt te maken.
In het Volkskrant Commentaar wordt het standpunt van de krant verwoord. Het komt tot stand na een discussie tussen de commentatoren en de hoofdredactie.
