Regionale verslaggevers worden vaak bedreigd en weinig beschermd

Ook een heftig beeld van de rellen op Urk vorige week: de rookbom die daar in het busje van Omroep Flevolands verslaggever Patrick van Heezik werd gegooid om hem het dorp uit te jagen. Dit was geen unicum. Verslaggevers van Oproep Flevoland worden steeds vaker belaagd om te voorkomen dat ze hun werk doen. En ze kunnen daarvan vaak géén aangifte doen.

_{Wilt u dit verhaal liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie:}

Dat is heel vreemd. Waarom? Minister Grapperhaus van Justitie beloofde vorig jaar ‘hogere prioriteit’ te geven aan bedreigingen van journalisten. Politie en Openbaar Ministerie (OM) zouden aangiftes sneller verwerken. Grapperhaus moedigde journalisten toen zelfs nog aan vooral aangifte te dóen: het belemmeren van hun werk zou juridisch net zo onacceptabel worden als dat van ambulancepersoneel.

Wij (althans journalisten) maken ons in Nederland terecht druk om de vrije pers als Amerikaanse verslaggevers worden bedreigd en uitgejouwd, dankzij Donald Trumps voortdurende aanvallen op de media als ‘vijand van het volk’ en ‘verspreiders van nepnieuws’. Maar in Nederland, waar onder politici met name de heren Baudet, Wilders en Kuzu al enige tijd hun steentje bijdragen aan het verdacht maken van ‘mainstream’ media, kan het als we niet oppassen dezelfde kant uit gaan. Dus niet alleen waar misdaadverslaggevers moeten onderduiken, criminelen inrijden op het kantoor van de Telegraaf Media Groep, of de redactie van Panorama wordt beschoten. ‘Verslaggevers Omroep Flevoland bedreigd’ klinkt misschien minder spannend, maar hun ervaringen zijn juist om het alledaagse karakter minstens zo ondermijnend voor een vrije pers.

Hoofdredacteur Allard Berends heeft zijn verslaggevers op mijn verzoek op de vrijdagochtend in de Urkse relweek even vrijgehouden, we zitten rond de grote tafel waar de redactie in Lelystad vergadert. Sinds dagblad De Stentor zich heeft teruggetrokken ‘op het vasteland’, zoals ze Zwolle in de polder noemen, is Omroep Flevoland het enige overgebleven nieuwsmedium in Flevoland. Ze hebben 200 tot 250 duizend kijkers per dag. Je zou dus zeggen: laat die laatste verslaggevers in de polder dan ook hun werk doen.

Maar bij Patrick van Heezik stonden ze in Urk dus aan zijn busje te schudden, er werd een strijker tussen zijn voeten gegooid en toen die rookbom. Of neem verslaggever Arend Dubbelboer. Die staat half december bij de Oostvaardersplassen klaar voor een stand-up in een live-uitzending als een man uit het donker op hem af stapt en dreigt zijn camera omver te slaan. En verslaggever Hafid Akkallouch. Die is een jaar geleden al eens met zijn cameraman weggejaagd uit Urk en in Almere gooiden ze stenen na het opnemen van een item, de cameraman raakte gewond aan zijn oog.

Dan was er nog de cameraman die even het opruimen van een omgewaaide reclamezuil zou filmen. De slopers liepen op hem af en namen de camera met statief en al mee achter hun hek.

En dan Herre Zwart. Hij is eindredacteur nieuws bij Omroep Flevoland. Vorige zomer staat er op de website een berichtje onder de kop: ‘VVD schrikt van discriminerende uitlatingen voormalig partijlid’. Deze man, die een jaar eerder onderaan de Almeerse VVD-kandidatelijst voor de gemeenteraadsverkiezingen bungelde, ontwikkelt zich na dat berichtje tot stalker. Stuurt Herre maanden dreigmails en filmpjes. Presenteert zich daarin als een soort psychopaat, schreeuwt: ‘Ik kom dus langs om even met jou te babbelen, begrijp je wat ik daarmee bedoel? Knoop dat in je oren, ja? IK-MAAK-GEEN-GRAPJE (…) ik wens je succes met je familie en ik weet ook waar je woont.’ Op een dag staat deze man op de stoep van de redactie als Herre avonddienst heeft. De politie praat op hem in tot hij vertrekt.

Alle keren doen de verslaggevers op aandringen van hun hoofdredacteur een poging aangifte te doen; Herre Zwart probeert dat al na de eerste bedreigingen en later weer. Maar aangifte doen lukt alleen na de rookbom in Urk. Alle andere incidenten belanden tot ergernis van hoofdredacteur Allard Berends als ‘melding’ in het politiesysteem omdat ‘bedreiging’ te moeilijk te bewijzen zou zijn. Het OM hoeft bij een melding geen beslissing te nemen over vervolging.

Ik bel de politie Midden-Nederland. Die heeft volgens woordvoerder Bernhard Jens van vrijdag tot en met zondag geen tijd om dit uit te leggen.

Ik bel de NVJ. Secretaris Rosa García López zegt: ‘Ik schrik van wat je me hier vertelt, dit was niet bij me bekend.’

Intussen dreigt burgemeester Pieter van Maaren (CDA) van Urk nu doodleuk wél aangifte te doen tegen een columnist, wegens een als ‘kwetsend’ ervaren stukje op de radio over de rellen op Urk. En meldt het Openbaar Ministerie daarop wèl te gaan onderzoeken of in die column iets strafbaars staat.

Zó dus, maak je media verdacht. Met je prioriteiten.