Professor Cliteur, kom met goede wetenschap, dan praten we verder

Afgaand op het verslag van het symposium georganiseerd door studievereniging Machiavelli kon Paul Cliteur zonder veel tegenspraak beweren dat de academische staf van de universiteiten te links is en dat er meer mensen met sympathie voor het gedachtengoed van de PVV en FvD zouden moeten worden aangesteld .

Nu werk ik bij meerdere universiteiten, maar ik ben niet van plan mijn stemgedrag openbaar te maken: het is niet relevant voor de inhoud van mijn onderzoek.

Alle wetenschappelijk onderzoekers zijn sterk gemotiveerd om op een goede manier wetenschap te bedrijven, gebaseerd op feiten en empirie. Wij hebben vaak enorme offers moeten brengen om te komen waar we zijn en daarom is iedereen die onderzoek doet gemotiveerd zijn of haar resultaten boven iedere verdenking te laten staan. Er zijn controlemechanismen om te monitoren of de resultaten van onderzoek op een objectieve manier tot stand zijn gekomen, zonder sturing door privé-overtuiging of andere belangen.

Beschuldigingen dat onderzoekers zich zouden laten leiden door politieke voorkeuren zijn ongegrond en zeggen misschien meer over de wetenschappelijke output van rechtsfilosoof Cliteur zelf. Verder zouden de universiteiten een sterker tegengeluid moeten laten horen tegen dit soort verdachtmakingen van hun werknemers.

Om te illustreren in welke spagaat wij terecht dreigen te komen, een voorbeeld aan de hand van eigen onderzoek. Ik ben historicus, gespecialiseerd in de premoderne periode en ik houd mij deels bezig met transnationale geschiedenis. Uit het historische bronmateriaal dat ik bestudeer, blijkt dat rond 1500 gebruikers van het Middelnederlands en het Middelfrans zich helemaal niet houden aan de grenzen van de moderne natiestaten. Die waren er namelijk nog niet. Het ziet er ook naar uit dat identiteitsvorming in deze periode veel minder dan nu werd gebaseerd op taal. De mensen waren ook mobieler dan vaak gedacht. De beroemde Antwerpse drukker Christoffel Plantijn was bijvoorbeeld afkomstig uit de omgeving van Tours, Frankrijk. Er woonden groepen mensen uit de Nederlanden in Parijs, in Venetië, in het huidige Istanbul. Omgekeerd leefden er in noordwest-Europa mensen uit Italië, Spanje, Noord-Afrika, de Balkan, Sub-Sahara-Afrika en zelfs een klein aantal uit de Nieuwe Wereld.

Verder bestudeer ik onder andere de Franse tekst Les Dits moraux des philosophes, een werk over klassieke moraalfilosofie. Het is een vertaling van een Arabische collectie morele lessen door klassieke hellenistische filosofen, samengesteld door Abu al-Wafa’ al-Mubashshir ibn Fatik, die in de 11de eeuw leefde en werkte in Caïro. De Franse versies van zijn werk zijn weliswaar ontdaan van referenties aan de islam, maar het blijft een feit dat West-Europeanen en moslims in Noord-Afrika dezelfde moraalfilosofie tot zich namen in de 15de en 16de eeuw.

Historisch gezien is Noordwest-Europa veel multicultureler en multi-etnischer dan gedacht. Het idee van de natiestaat is een keurslijf dat niet past op het menselijk handelen uit het verleden, en wellicht ook dat van het heden en de toekomst.

Ik eis het recht op om deze historische bronnen te bestuderen en vrijelijk te kunnen bespreken met mijn studenten, ook al zou een ­potentiële FvD-stemmer hierdoor in de war kunnen raken. In het verleden heb ik mijn studenten Culture Counts van Roger Scruton laten lezen. Zij vonden het niet eens slecht, maar vooral saai en weinig uitdagend. Dus professor Cliteur, kom eerst met goede wetenschap, dan praten we verder.

_{Margriet Hoogvliet, Université de Tours, Le Studium, Frankrijk}