Opioïden zijn echt verslavend en dodelijk

Acht jaar geleden studeerde ik als 19-jarige aan Roanoke College in Virginia. Na een paar dagen van vreemde aanhoudende buikpijn ging ik ’s avonds naar het plaatselijke ziekenhuis.

Ik lag in mijn eentje op een bedje te wachten op de arts, toen ik me afvroeg waarom ik me zo gelukkig voelde. Ik had erge buikpijn, was jong en ver weg van huis, mijn ouders waren in een andere tijdzone en sliepen, maar ik voelde me tevreden en gelukkig. Wat bleek: de verpleegkundige had me bij binnenkomst een pijnstiller gegeven. Twee uur later mocht ik weg uit het ziekenhuis, na het krijgen van een soort cocktail om van de buikpijn af te komen. Ik ging genezen verklaard terug naar mijn dorm, maar kreeg tot mijn verbazing wel een busje pijnstillers mee. Die bleken mijn medestudenten maar al te graag voor 5 dollar per pil te willen kopen.

Sterfgevallen en verslavingen

Ik had het jaar van mijn leven, en mede doordat ik me aansloot bij een sorority sloot ik innige vriendschappen. Anderhalf jaar later, inmiddels als student Amerikanistiek aan de UvA, ben ik nog een jaar terug geweest naar Roanoke College om daar mijn keuzevakken te volgen. Mijn sorority trok veel op met een fraternity. Ik trok veel op met die jongens, uit mijn jaar en het jaar boven mij.

Uit die groep jongens, totaal dertig, zijn er inmiddels drie gestorven aan een overdosis pijnstillers, eentje thuis in de keuken van zijn ouders na een etentje met zijn moeder en tante, de twee anderen in hun slaap. Een overdosis oxycodon hoeft niet te betekenen dat iemand belachelijke hoeveelheden naar binnen gewerkt heeft. Het kan in een verkeerde combinatie, of samen met een andere (plotselinge) medische afwijking, snel te veel zijn.

Drie andere jongens uit die groep van dertig leven al jarenlang in en uit afkickklinieken, verslaafd aan pijnstillers en heroïne. (Heroïneverslaving is vaak het gevolg van een pijnstillerverslaving. Zodra de arts stopt met voorschrijven of de verzekeraar niet meer kan worden betaald, stappen mensen over op de goedkopere en op straat verkrijgbare heroïne.)

Zorgwekkend naïeve huisartsenorganisatie

Zes jonge, sportieve mannen. Drie van hen kregen zelf door artsen na een lacrosse-blessure oxycodon voorgeschreven, drie anderen kregen het van hun roommates. (In dit geval zijn het toevallig mannen, maar in de VS sterven er evenveel vrouwen als mannen aan een overdosis oxycodon.)

De naïviteit van huisartsenorganisatie NHG baart me grote zorgen. ‘Ook hebben we toegevoegd dat opioïden niet geschikt zijn voor patiënten die eerder last hadden van middellenafhankelijkheid, inclusief alcohol en roken.’ De ‘opioïdencrisis’ in de VS raakt met name de midden- en hogere klasse. Zonder zorgverzekering kom je niet aan oxycodon. Het gaat om 18-jarige lacrosse-spelers, huisvrouwen, loodgieters en zakenmannen – zonder enige last van eerdere ‘middelenafhankelijkheid’. Wie ooit een oxycodon genomen heeft, begrijp dat iedereen aan dit instant-geluksgevoel verslaafd kan raken. Het lijkt me hoog tijd dat de NHG zich verdiept in de opioïdencrisis in de VS: een absoluut verbod op het uitschrijven van oxycodon door huisartsen lijkt me dan het enige logische gevolg.

_{Dinah Kohnstamm, Amsterdam}