Opinie: Universiteit Utrecht schendt academische vrijheid met boycot van Shell

Op weg naar mijn werk fiets ik dagelijks langs twee bedrijven die mij ‘thuis’ laten voelen in een stad waar ik helemaal niet ‘thuis’ ben: Londen. Dit is niet iets om trots op te zijn, het is het bewijs van het verslechterende ondernemingsklimaat in Nederland. Het gaat hier om Shell en Unilever, beide hebben sinds kort hun hoofkantoor aan de Theems in plaats van mijn geboorteland Nederland.

Mijn verbazing over het besluit van Shell om het hoofdkantoor te verplaatsen heeft inmiddels plaats gemaakt voor begrip. Eén van de redenen hiervoor is de manier waarop Shell eind vorige week is behandeld door mijn alma mater: de Universiteit Utrecht. Het ondernemingsklimaat in Nederland is zodanig achteruitgegaan dat een hoofdrolspeler in de Nederlandse energietransitie niet aanwezig mag zijn op de carrièredagen van de Universiteit Utrecht.

Dit besluit ontneemt studenten de kans om zelf een actieve bijdrage te leveren aan de verduurzaming van ons land door bij Shell te gaan werken om zodoende de projecten en winst van Shell in te zetten om de energietransitie te versnellen. Dat laatste is iets waar mijn generatie veel mee bezig is.

Terecht merkt de universiteit op dat de meeste studenten een werkgever zoeken die helpt om ‘het pad naar Parijs’ te bereiken. Het bereiken van de klimaatdoelen uit het Akkoord van Parijs zonder met Shell te praten, voelt als het willen bereiken van 20 kilo gewichtsverlies zonder van de bank af te komen: schier onmogelijk.

Waarom dan de grootste investeerder in duurzame energie uitsluiten van deelname aan een banenmarkt voor studenten? Studenten willen graag bij Shell werken, het feit dat Shell reeds jaren in de top 10 van meest geliefde werkgevers staat bewijst dat. Waarom wordt studenten de kans ontnomen om te praten met een top-10-werkgever op een Utrechtse banenmarkt?

Ethische keuzes

Wat mij het meeste zorgen baart, is dat door de boycot studenten de mogelijkheid wordt ontnomen zelf een mening te vormen over Shell. Ethische keuzes rondom toekomstige werkgevers zijn uitbesteed aan de organisatie van de banenmarkt.

Toen ik op de universiteit zat, leerde ik zelfstandig en onafhankelijk te denken. Tot op de dag van vandaag ben ik de universiteit dankbaar dat ze mij deze vaardigheden heeft bijgebracht. Waarom wordt de nieuwe generatie studenten de kans ontnomen om kritische vragen te stellen aan de Shell-recruiters op de banenmarkt?

Het uitgangspunt op de universiteit was altijd dat studenten goedgeïnformeerd zelf een keuze moeten maken over hun carrière. Helaas lijkt de universiteit te zijn afgestapt van deze filosofie. Vandaag de dag schrijft de universiteit voor waar studenten wel, en niet, mogen werken.

Sommigen noemen dit gedrag van de Universiteit Utrecht ‘woke’ of een ‘linkse wolk’, ik noem het paternalistisch en vooral een flagrante schending van de academische vrijheid. Misschien legt deze houding van de universiteit ook iets anders bloot: een gebrek aan vertrouwen in de onderzoeksvaardigheden van studenten. Gelooft de universiteit nog wel in de vaardigheden die ze hun eigen studenten bijbrengen?

Inclusief

Ik roep mijn alma mater op om inclusief te zijn en niet langer een hoofdrolspeler in de energietransitie te boycotten. Hoe doe je dat? Toen ik op de universiteit zat, kreeg ik dit handvat mee om in gesprek te gaan met mensen die anders denken dan jijzelf:

1) Ga het gesprek aan, luister, en kijk het monster in de bek (ook als dat monster naar jouw mening Shell heet).
2) Breng jouw eigen feiten naar de gesprekstafel.
3) Neem goedgeïnformeerd een standpunt in.
4) Wat de uitkomst van je gesprek ook is, houd een goed studentikoos gebruik in ere: ga samen naar de kroeg, drink bier en houd het gesprek gaande – in plaats van elkaar te boycotten.

Maak mij vanuit Londen weer trots op de Universiteit Utrecht. Zorg ervoor dat als ik langs de Theems fiets en Shell- of Unilever-medewerkers tegenkom, ik kan vertellen dat ze hun hoofdkantoor moeten verplaatsen naar Utrecht omdat de universiteit daar zo veel talent heeft. Talent dat Shell kan helpen Nederland nog duurzamer te maken.