OpinieJONG ZIJN IN CORONATIJD
Opinie: Plan B tegen een lockdown heet Plan J en deelt de maatschappij op in leeftijdscohorten
Met een opdeling van het dagelijks leven in leeftijdscohorten kunnen jongeren in coronatijd weer gaan leven, betogen Menno Hartman en Peter Henk Steenhuis.
Het openbaar verkeer moet lamgelegd, jongeren moeten binnenblijven. Stop de sportcompetities, de feestjes, het onderling contact. Dit is de laatste kans om een volledige lockdown te voorkomen. En wie zijn hiervan de schuldigen? Jongeren. Jongeren luisteren niet, ze blijven gezelschap opzoeken. Dat moet anders, en we hebben het goedschiks geprobeerd, dus logisch dat de horeca nu volledig sluit, er geen alcohol meer verkocht mag worden na 20 uur: dan weten we zeker dat jongeren thuisblijven en op tijd naar bed gaan.
Kun je hier ook anders tegenaan kijken? Goed mogelijk dat de belangrijkste gebeurtenissen rond uw 20ste zich afspeelden in gezelschap van anderen. Vanaf halverwege maart vragen we jongeren dat gezelschap te mijden. Dat hebben ze tot halverwege juli uitstekend gedaan. Is het menselijk dit langer van ze te verlangen?
Braaf
Doe even uw ogen dicht en stelt u zich voor dat u op uw 20ste vier maanden lang contact braaf vermeden had. Hoe groot acht u de kans dat u dat had gedaan? En hoe belangrijk was dat wat u gemist had? In Houd afstand, raak me aan schrijft de Belgische psychoanalyticus Paul Verhaeghe over een paradox die ons kenmerkt: ‘Samen willen zijn met anderen, verlangen naar erkenning; ik wil mij gezien en graag gezien voelen, ik wil de ander tegen me aan trekken – kom hier dat ik u kus.’
De andere kant is dat de mens in zijn schulp wil kruipen. ‘Dat laatste is de uitzondering’, schrijft Verhaeghe, ‘het eerste verlangen is vele malen sterker: wij zijn sociale knuffeldieren.’ Dat laatste geldt vooral voor jongeren, het gaat dan ook niet goed met ze. Zou er een manier te bedenken zijn waardoor we de grootste sociale isolatie niet afwentelen op de groep die er het slechtst tegen kan?
Het is tijd voor een plan B. Waarom hoor je daar niemand over? Omdat een plan B echt een alternatief scenario zou moeten schetsen en het lijkt of ons brein zich daarvoor afsluit. We houden niet zo van veranderingen en dromen nog altijd over het ‘oude normaal’. Er bestaat geen ‘normaal’, leven is aanpassen, of dit nou de jager-verzamelaar was die opeens aan landbouw ging doen of de kantoorklerk die op een computer overstapte: het leek eerst ongelofelijk, nu weten we niet beter. Ons plan B heet Plan J, het bestaat eruit de maatschappij voor een poosje op te delen in leeftijdscohorten, die elk een deel van de dag krijgen om voluit te leven en samen te zijn. Kunnen we corona eronder krijgen en toch de waardevolle dingen voor alle leeftijdsgroepen behouden? Degenen die de besluiten nemen zijn niet de mensen die het hardst geraakt worden door het sluiten van de horeca, het verbieden van feestjes, of samenkomsten met meer dan vier man. In de woorden van de Amerikaanse politicus en zakenman Herbert Hoover: ‘Older men declare war. But it is youth that must fight and die.’
Vier cohorten
Wij denken aan vier cohorten: 1) kinderen tot 15; 2) Jongeren van 15 tot 30; 3) volwassenen van 30-60; 4) ouderen van 60 tot de dood. Ons voorstel: kinderen gaan hun gang, ze worden niet ziek, het besmettingsgevaar is gering, uit elkaar houden gaat niet. Kinderen doen de hele dag wat ze willen. Zolang jongeren van 15 tot 30 jaar omgaan met leeftijdgenoten is er weinig aan de hand – uitzonderingen daargelaten. Wij vermoeden dat het jongeren minder zwaar valt tijdelijk ouderen van boven de 60 niet te zien dan niet mogen omgaan met leeftijdgenoten. Om het draagvlak voor Plan J te vergroten, gunnen we hen een deel van de dag dat het beste aansluit bij hun bioritme: 17 uur t/m de nacht. Deze leeftijdgroep ziet elkaar in cafés, doet boodschappen in dat tijdslot. We rekenen nu terug.
De volwassenen staat het grootste deel van de werkdag tot hun beschikking: 12-17 uur. Laten ze lunchen en een lunchvoorstelling bekijken. Ouderen, vaak vroeg wakker, krijgen de de morgenstond tot 12 uur. Daarna hoeven ze niet op te houden met leven, vrees niet, maar kunnen ze beter binnenblijven. Misschien dat er aan de tijden nog gemorreld moet worden, omdat openbare ruimte nog moeten worden schoongemaakt.
De voordelen van Plan J: de horeca blijft open. De culturele sector denkt na over het verschuiven van tijden van optredens: er kunnen ook ontbijtconcerten komen. Winkels zijn tot invoering van een vaccin geopend van de morgenstond tot de nacht. Ouderen drinken om 6.15 uur een kopje koffie en pakken daarna de film van 8 uur. Met het spreiden van sportwedstrijden kunnen verschillende leeftijdgroepen wedstrijden bekijken.
Ja, er mankeert veel aan dit voorstel, maar het is een oproep de coronatijd anders door te komen dan jongeren maximaal te beperken. De ‘maars’, die komen later wel. Eerst een plan J, om jongeren, horeca en cultuur meer mogelijkheden te bieden.
Menno Hartman is uitgever, heeft een dochter van 16 en een zoon van 19. Peter Henk Steenhuis is journalist en publicist, heeft zonen van 13 en 21 jaar en een dochter van 18.
