Pieter Omtzigt deelt koffie uit aan gedupeerde ouders voor aanvang van het verhoor van premier Mark Rutte door de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen. Beeld Freek van den Bergh / de Volkskrant — Pieter Omtzigt deelt koffie uit aan gedupeerde ouders voor aanvang van het verhoor van premier Mark Rutte door de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen.Beeld Freek van den Bergh / de Volkskrant

Martin Sommer vindt dat de wortels van de toeslagenaffaire liggen bij de toeslagenwet uit 2005. Dat klopt, maar hij vermeldt niet dat de Algemene Rekenkamer (ARK) de Tweede Kamer vanaf 2005 continu gewaarschuwd heeft voor een mogelijk debacle. In 2005 wees de ARK er op dat de Belastingdienst niet goed uitgerust was voor de uitvoering van de toeslagenwet.

Desondanks besloot de Tweede Kamer op initiatief van Omtzigt dat de Belastingdienst de toeslagen binnen een strakke termijn moest uitbetalen. Het gevolg was dat er voorschotten gegeven moesten worden, die vaak achteraf onjuist bleken, maar lastig in te vorderen waren.

Bij de Bulgarenfraude was Pieter Omtzigt verontwaardigd dat staatssecretaris Frans Weekers die fraude niet had weten te voorkomen. Fraudebestrijding moest de topprioriteit worden. De ARK waarschuwde het parlement in 2014 opnieuw en nu voor de nieuwe fraudeambities die de macht van de Belastingdienst te boven gingen.

De adviezen en waarschuwingen die de ARK vanaf 2005 over het toeslagensysteem aan de Tweede Kamer heeft gegeven, zijn geen enkele maal ter harte genomen. De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag doet dat ook niet. Het parlement miste zo de kans om lessen te trekken uit de effecten van overhaaste wetgeving op het gedrag van overheidsinstanties.

_{Harrie Verbon, Tilburg}