Opinie: Gebrek aan steun is noodlottig voor jazz

Na de recente subsidie-adviezen van de Raad voor Cultuur en het Fonds Podiumkunsten kent de Nederlandse jazz en geïmproviseerde muziek voor het eerst in bijna zestig jaar geen nationale ondersteuning van top-­ensembles meer.

Hoewel beide adviesorganen met treurnis constateren dat er geen aanvragen in dit genre zijn gehonoreerd, trekken zij hieruit geen nadere conclusies. Dit terwijl er geen twijfel over bestaat dat de improvisatiemuziek een cruciale rol heeft gespeeld in de ontwikkeling van het bruisende naoorlogse muziekleven in Nederland. Denk hierbij aan de rijke ensemblecultuur, de vermenging van gecomponeerde muziek met improvisatievormen, en de raakvlakken met andere muzikale stromingen, waardoor een unieke Nederlandse school is ontstaan die internationaal naam en faam heeft verworven.

Parallel hieraan heeft Nederland zich op jazz-educatief gebied ontwikkeld tot een speler van wereldklasse. De Nederlandse conservatoria staan sinds de jaren tachtig bekend om hun hoogwaardige jazzopleidingen en hebben vele toptalenten afgeleverd die in Amerika en daarbuiten met prijzen zijn gelauwerd. Dit heeft weer geleid tot een aanzuigende werking op buitenlandse talenten en studenten, die op hun beurt het Nederlandse muziekleven hebben verrijkt.

Ook de wereldwijde reputatie van het North Sea Jazz Festival en het Amsterdamse Bimhuis, alsmede de vele buitenlandse publicaties waarin het jazzleven in ons land wordt geroemd, maken duidelijk dat Nederland op het gebied van jazz en geïmproviseerde muziek sinds jaar en dag een belangrijke internationale inspiratiebron is.

Zoals in maatschappelijke en culturele kringen maar al te goed bekend is, kan excellentie zich alleen manifesteren wanneer het onderwijs, de uitvoeringspraktijk en de uitblinkers in een onderlinge keten met elkaar zijn verbonden. Wanneer de top onbereikbaar wordt gemaakt, heeft dit doorgaans noodlottige consequenties voor de totale infrastructuur: het werkt demotiverend en leidt tot een neerwaartse spiraal. Dit kunnen de adviseurs van de cultuurfondsen niet zo hebben bedoeld, ondanks de ­beperkte budgetten waarmee ze moesten werken.

Het mag niet zo zijn dat de boegbeelden van de jazz en geïmproviseerde muziek in Nederland elke vorm van landelijke ondersteuning wordt onthouden.

_{Paul Gompes, Nederlands Jazz Archief, Raaf Hekkema, Akademie van Kunsten – KNAW, Walter van de Leur, Universiteit van Amsterdam, Henk van der Meulen, Koninklijk Conservatorium, Den Haag, Simon Reinink, Koninklijk Concertgebouw, Amsterdam, Bert Vuijsje, jazz-auteur}