Opinie
Opinie: Beperking van de asielinstroom is ook in het belang van linkse partijen
Het indammen van de asielstroom wordt gezien als een thema van rechtse partijen waar links doorgaans een ruimhartiger toelatingsbeleid voorstaat. Toch dient een strenger asielbeleid linkse doelen, stelt Harrie Verbon.
Op 9 februari jongstleden werd in de Tweede Kamer een motie van JA21 aangenomen waarin de regering de opdracht krijgt samen met de Deense regering te bevorderen dat de asielopvang en asielprocedures naar partnerlanden buiten de EU worden verplaatst. Daardoor, zo is het idee, kan de asielstroom beter in de hand worden gehouden en wordt het aanvragen van asiel ontmoedigd.
Over de auteur
Harrie Verbon is emeritus hoogleraar aan de Tilburg University. Dit is een ingezonden bijdrage, die niet noodzakelijkerwijs het standpunt van de Volkskrant reflecteert. Lees hier meer over ons beleid aangaande opiniestukken.
De steun voor deze motie bewees volgens diverse commentatoren dat rechts in Nederland een meerderheid heeft. En inderdaad, de linkse partijen (SP, GroenLinks en PvdA) stemden tegen de motie. Toch is dat curieus, omdat een beperking van de asielinstroom juist voor linkse partijen aantrekkelijk kan zijn.
Ga maar na, de huidige omvang van de asielinstroom betekent dat de Nederlandse bevolking blijft groeien, zodat er meer huizen gebouwd moeten worden, waarvoor natuur wordt opgeofferd. Dat is goed voor de bouwsector en zal daarom tot meer economische groei leiden, maar groei staat juist niet op het verlanglijstje van links.
Door de hoge asielinstroom neemt ook de druk op de zorg toe, met nog meer wachtlijsten tot gevolg. Tenslotte zal bij de huidige asielinstroom de ongelijkheid toenemen. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft immers berekend dat 15 procent van de volwassen niet-Westerse migranten in Nederland arm is, terwijl van alle autochtone Nederlanders slechts 3 procent arm is.
Winst
Het beperken van de asielinstroom door de asielprocedure naar partnerlanden te verplaatsen, dient dus linkse doelen (minder economische groei, minder wachtlijsten in de zorg, minder toename ongelijkheid). Daartegenover staat dat het voor vluchtelingen moeilijker zal worden Nederland te bereiken.
Dat is eigenlijk ook winst, omdat uit statistieken van de Europese Commissie (EC) blijkt dat ruim de helft van de asielzoekers in de EU geen geldig asielmotief heeft, zelfs niet volgens de zeer ruime definitie van de EU. Een groot deel van deze immigranten keert echter niet terug naar het land van herkomst. Bij een asielprocedure buiten de EU is het probleem van het uitzetten van ongewenste migranten niet aanwezig. Het is bovendien beter mogelijk de ‘echte’ vluchtelingen te selecteren.
Turkije-deal
Het indammen van de asielinstroom door de asielprocedure te verleggen naar landen buiten de EU is natuurlijk geen nieuw idee. De Turkije-deal van 2016 was er in feite ook een variant van. Toenmalig PvdA-leider Diederik Samsom was een belangrijke aanjager van deze deal en zijn argument was dat burgers er recht op hebben te weten hoeveel nieuwkomers zijn te verwachten.
De Europese Commissie heeft ook al diverse malen voorgesteld de asielprocedure in zogeheten ‘derde landen’ uit te voeren. Dit voorstel is nooit tot uitvoering gebracht, maar op de Europese top over migratie van begin februari kwam dit voorstel van de Commissie in verdunde vorm opeens weer terug.
De bedoeling van die top was ‘om naar oplossingen te zoeken voor de groeiende migratieproblemen en toegenomen migratiedruk in de EU’. De conclusie van de top was dat het daartoe dienstig was het partnerschap met landen van herkomst en doorreislanden te intensiveren.
Meloni
Dat klinkt nog niet alsof de Europese Commissie haar oude plan met derde landen uit de kast wil halen. De politieke lucht lijkt nu echter toch zwanger te zijn van asieldeals met derde landen. Met het recente bezoek van premier Mark Rutte aan zijn Italiaanse collega Giorgia Meloni leek Rutte de motie van JA21 al uit te voeren (maar dan met het verkeerde land).
Afgelopen week liet Eurocommissaris en sociaal-democraat Ylva Johansson de Europese Raad weten in Tunesië een essentiële partner te zien om illegale migratie naar de EU te bestrijden. En ook Eric van der Burg, staatssecretaris voor asielzaken, zei in de Tweede Kamer dat het kabinet een ‘asieldeal’ wil sluiten met Tunesië.
De linkse partijen kunnen natuurlijk de ogen sluiten voor deze ontwikkeling. Het zou echter beter zijn als de linkse partijen gaan inzien dat het beheersen van de asielinstroom ook in hun belang is. Zij kunnen daarom beter gaan meedenken over houdbare asieldeals.
