Opeens kan het wel, online-onderwijs voor thuiszitters

Ik ben, zoals wij allen nu, een bang schaapje. Ik werk aan mijn bereidheid ziek te worden, want onze herder vertelde kalm dat wij daar op moeten rekenen, om kudde-immuniteit te bereiken. Ik poog mijn heil te vinden in vitaminepillen, bergen fruit en schietgebedjes vol onbeantwoorde vragen. Blijft het, o hemel, bij milde klachten? Want ik zal toch niet ook aan de beademing moeten? En, in het ergste geval, wie zorgt er dan voor mijn kleine? Hoe gaat het met onze dierbaren met een kwetsbare gezondheid? Op dit moment loop ik ook wat te kuchen en te snotteren. Mocht dit het coronavirus voor mij zijn dan voel ik mij bijzonder bevoorrecht. Maar hoe kan ik weten of dat echt zo is, als ik mij niet kan laten testen? Of ik dan weer veilig op bezoek kan bij mijn moeder?

‘Hysterica!’, werd mij op Twitter toegebeten. Toegegeven, een bul in de virologie moet ik u schuldig blijven. Maar probeer de angst maar eens te beteugelen als je toch het nieuws wil volgen en verslaafd bent aan sociale media. De ene verschrikking na de andere. Kinderbranie in tijden van corona: snotjochies die schaterlachend hamsterhorden ­aanhoesten in de supermarkt.

Rutte had mij na zijn mooie toespraak gerustgesteld. Tot ik het advies van de WHO weer las. Kudde-immuniteit is een riskante aanpak. Schaapachtig, zogezegd. Beter is toch een lockdown: iedereen huis­arrest. En testing, testing, testing. Terwijl, zoals we weten, de Nederlandse benadering wat dit betreft ‘nee, nee, nee’ is. Omdat er vanaf het begin, of we nu het vierde rijkste land ter wereld zijn of niet, al te weinig coronatests voorhanden waren. En we ­eveneens, terwijl het coronavirus al een maand door China raasde, na­lieten, better safe than sorry, tenminste mondkapjes voor zorgpersoneel te hamsteren toen het nog kon.

Het andere drama: veel mensen verliezen alles. Plotseling zitten we in een bodemloze recessie. In een cultuur waarin alles draait om materieel succes is dit een van de meest fatale psychologische klappen die je aan mensen, en een samenleving, kunt uitdelen.

Toch wil ik, hoe geforceerd ook, pogen een laatje optimisme open te trekken. Laten we aan de slag gaan met het zelfhulpboekcliché dat je de laatste dagen vaker hoort: het ­Chinese karakter voor ‘crisis’ is hetzelfde als voor ‘kans’. Nu onze wereld volkomen uit het lood is geslagen, is het opbeurend eens naar die kansen te kijken.

Een kans in deze crisis is dat men beseft dat solidariteit en compassie, als het er op aankomt, misschien wel belangrijkere waarden zijn dan materieel succes – en dat is in onze cultuur een psychologische omslag. De hernieuwde waardering voor zorgpersoneel is een verworvenheid.

Daarnaast: onze nieuwe verwantschap. Er is steeds minder sprake van wij en zij. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Allerlei zaken die ­velen vanzelfsprekend aannamen, zoals gezond zijn, financiële zekerheid, vrijheid, een lente om buiten van te genieten, zijn plotseling verdwenen. The end of the world as we know it.

De coronacrisis dwingt tot veerkracht en overgave. Het leven is kwetsbaar. Geluk zit in het kleine ­alledaagse, laten we daar weer dankbaar voor zijn. Laten we de dagen bewust plukken, al is het op het balkon. En skype je kwetsbare dierbaren zoveel mogelijk. Op een groot scherm. Dan ben je toch een beetje dichtbij.

Ook in meer praktische zin dwingt de coronacrisis ons tot radicaal omdenken, tot vindingrijkheid en creativiteit. Laten we het meer thuiswerken vasthouden, ook na de crisis. De winst is: minder files, minder CO₂-uitstoot. En het is beter voor mensen die werk en zorgtaken moeten combineren. Natuurlijk is het wennen. Ontbijten in alle rust, ontspannen de laptop openklappen, zelfs als aan de keukentafel geen collega zit maar uw kind, dat inlogt op school. Wordt u vaak afgeleid? Uiteraard. Maar soms even een vraag over huiswerk beantwoorden, is een ­bevredigender tijdverdrijf dan in de file staan.

Nog een verworvenheid: binnen twee dagen lukt opeens ook wat ­passend onderwijs al die jaren niet voor elkaar kreeg: online-onderwijs voor thuiszitters. Het is nu nog passen en meten, maar erg belangrijk. Het is een geweldig instrument dat een bijdrage kan leveren aan de thuiszittersproblematiek.

Als we straks als een feniks uit de as willen herrijzen, is het nuttig ook de lichtpuntjes van deze crisis te zien. Sterkte. Vergeet nooit: what doesn’t kill you makes you stronger.