Nederland, stop met het spiegelen aan de Zwitserse traditie

De coalitie zet de afschaffing van de referendumwet door, tot afgrijzen van de voltallige oppositie. Neem Geert Wilders. Consequent zegt hij dat Nederland een voorbeeld moet nemen aan Zwitserland. Maar oproepen om het Zwitserse politieke systeem in Nederland te implementeren zijn misleidend.

Als Nederlander studeer ik momenteel aan de Universität Zürich via het Swiss-European mobility programme. Tot een paar jaar terug was dit nog het Erasmus-programma, maar begin 2014 veranderde dat. Middels een referendum maakten de Zwitsers duidelijk vóór de herinvoering van een immigratiequota te zijn. De uitslag is hier wél bindend. Gevolg: Zwitserse studenten waren niet meer welkom binnen het Erasmus-programma. Voor de Zwitserse regering, via tientallen bilaterale akkoorden met de EU verbonden, was dit misschien nog wel het minst zorgwekkend. Fundamenteler is dat Zwitserland deel uitmaakt van de Europese interne markt en een Schengenland is, waarvoor vrij verkeer van personen onontbeerlijk is.

Dat ik hier vier jaar na dato kan studeren, maakt duidelijk dat immigratiequota er nooit zijn gekomen. De angst voor een isolement was te groot. De initiator van het referendum, de Zwitserse Volkspartij (SVP), die al jaren succesvol het thema Angst vor dem Fremden hanteert, haalde bakzeil. Er kwam een compromis waar niemand in Zwitserland echt gelukkig mee is. De Zwitserse economie, die erg afhankelijk is van buitenlandse arbeidskrachten, moet het nu doen met minder mensen. Minder groei en een bekoelde relatie met de EU waren het gevolg.

Is dit nu het referendumwalhalla waar Nederland zo naar hunkert? Elk nieuw initiatief dat leidt tot een meer participatieve democratie verdient steun, maar stop met het spiegelen aan de Zwitserse traditie. Sinds 2014 weet bijna iedere Zwitser dat een nationale democratie en een interdependente wereld heel lastig samengaan. Hopelijk komen politieke partijen in Nederland ook snel tot die conclusie.

_{Sander Troost, Zürich}