'Nederland, grijp de kans om de Iraanse bevolking te steunen'

Vier maanden geleden ging op de sociale media een video rond waarop te zien was hoe de bewoners van een arme wijk in Teheran de gemeenteambtenaren verjoegen, die aanbelden om de achterstallige elektriciteitsrekeningen te innen. Voor de buitenstaanders leek dit een voorvalletje.

Het sluimert echter al langer in Iran. Terwijl de discussie over de beperking van het kernwapenprogramma van Iran alle de aandacht trok en de grove schendingen van de mensenrechten, de economische misère en de oorlogszucht van het regime naar de achtergrond verdrong, ontwikkelde zich in Iran een beweging die deze week tot een uitbarsting kwam. Wie naar de slogans van de demonstraties, zoals 'de moellahs leven als een heer en het volk leeft als een bedelaar' en 'Khamenei schaam je en vertrek' luistert, begrijpt dat er meer aan de hand is. De bevolking wil van dit onderdrukkende regime af. Mensen verliezen hun angst.

De grote meerderheid van de bevolking is jong en gebruikt de sociale media voor het organiseren van demonstraties en sit-ins om hun zorgen kenbaar te maken. Wie de sociale media raadpleegt, kan allerlei video-opnames bekijken waarin naast de vertoonde beelden de tijd en de plaats van demonstraties en sit-ins worden genoemd. De afgelopen maanden vonden overal in het land honderden van dit soort demonstraties plaats: tegen banken en financiële instellingen van de Revolutionaire Garde. Deze instellingen kunnen de spaargelden van de spaarders niet terugbetalen. Opvallend is dat vrouwen vaak de demonstraties leiden en de slogans roepen.

Gepensioneerden, leraren, ontslagen bankmedewerkers en mensenrechtenactivisten houden met hun demonstraties het regime en haar veiligheidsdiensten druk bezig. Het is bemoedigend om te zien hoe een jonge vrouw het gevecht met de politie aangaat om een opgepakte demonstrant te bevrijden. Door het mismanagement en de financiering van de oorlogen in Syrië en Irak en grote bedragen hulp aan Hezbollah is Iran bijna bankroet. Een dollar in 1979, toen de revolutie plaatsvond, was 70 rials; tegenwoordig is een dollar meer dan 40.000 rials. Iran moet praktisch alles importeren. De situatie is zo ernstig dat mensen die een beetje willen sparen dat doen in dollars. De Revolutionaire Garde, die vele sectoren van de industrie en de dienstverlening controleert samen met hoge regeringsfunctionarissen, is zeer corrupt.

Zo verdwijnen miljarden euro's naar machthebbers en buitenlandse banken. Religieuze instellingen met miljarden euro's inkomsten betalen belasting, maar die verdwijnt in de zakken van de bestuurders. Op de lijst van Transprancy International staat Iran op plaats 131: zeer corrupt. Door veertig jaar mismanagement, steun aan terrorisme en oorlogvoering is Iran van een van de rijkste landen ter wereld een arm land geworden, waarin een deel van de bevolking letterlijk honger lijdt.

Daarom komt de bevolking in opstand. Het regime weet dat het geen krediet bij de bevolking heeft en kan die, immers bankroet, niet langer paaien. Noodgedwongen grijpt het regime naar nog meer onderdrukking en zal, net als tijdens de demonstraties van 2009 waarbij de bevolking in opstand kwam tegen de verkiezingsfraude, hard toeslaan. Maar de achtergrond van de huidige crisis is anders en de bevolking lijkt vastberaden.

Veel dictaturen zijn door hulp uit buitenland ten val gebracht. Nu is er voor Nederland en Europa een gouden kans de Iraniërs te ondersteunen. Europa moet de volgend maatregelen nemen:

- Elk geweld tegen de demonstranten veroordelen en de mensenrechten hoog op de agenda zetten.
- Naar voorbeeld van Amerika de Revolutionaire Garde op de terroristenlijst zetten.
- Zoals de demonstranten in Iran eisen Iran dwingen Irak en Syrië te verlaten.

Met de verdwijning van dit regime zal aan veertig jaar van onrust stoken, oorlog voeren, terrorisme en een stroom van vluchtelingen een einde komen.

^{Ehsan Kermani is tolk/vertaler/journalist}