Na jaren van Britse roekeloosheid maakt Sunak de weg vrij voor een constructieve relatie met de EU

Onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU zijn dit maal gelukt zonder dat een (of beide) van de partijen met kleerscheuren terugkomt van de ­onderhandelingstafel.

Wie de hoofdpunten langsloopt van het ‘Windsorkader’, een verfijning van de Brexitafspraken tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk over (handels)afspraken inzake Noord-Ierland, ziet een reeks pragmatische oplossingen voor zaken die jarenlang golden als schier onoplosbare hete hangijzers.

De nieuwe afspraken geven blijk van pragmatisme en compromisbereidheid aan beide zijden. Dat kan zeker ook de Britse premier Rishi Sunak op zijn conto schrijven. Zijn voorganger Boris Johnson liet nog een speciale wet aannemen – de zogeheten Northern Ireland Protocol Bill – waarmee hij de EU een pistool tegen de slaap drukte: als we er niet uitkomen, scheuren we de bestaande afspraken doormidden. Onder Sunak is dit roekeloze politieke gedrag vervangen door een serieuze poging eruit te komen en met de nieuwe afspraken belandt Johnsons Protocol Bill in de prullenbak.

Het hart van het Windsorkader bestaat uit de ‘verzachting’ van de eerdere afspraken, vooral waar het een duidelijker onderscheid in de goederenstroom van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland betreft. Alles wat bedoeld is om in Noord-Ierland te blijven, krijgt een groene sticker en moet verder ongehinderd de ‘grens’ kunnen passeren. Deze goederen worden op deze simpele wijze gescheiden van goederen die de EU als eindbestemming hebben, en dus een andere procedure moeten ondergaan. Meer bewegingsruimte inzake het bepalen van btw-tarieven en staatshulp zijn voor het VK ook belangrijke pluspunten.

Dat dit soort redelijke tussenwegen bereikt werden na complexe onderhandelingen die twee jaar duurden, onderstreept nog eens hoezeer de relaties tussen de Commissie in Brussel en Sunaks voorgangers verzuurd waren. Dat Sunak de factie van Brexithaviken in zijn eigen partij min of meer heeft genegeerd bij het bereiken van een compromis met ‘Brussel’ lijkt te hebben gewerkt, al moet één finale horde nog worden genomen: goedkeuring van de Noord-Ierse DUP, die helemaal af wil van het Noord-Ierse Protocol.

Voor continentale Europeanen die het afdrijven van het Verenigd Koninkrijk eerst met schrik, daarna met weemoed, en ten slotte met compassie hebben gevolgd (de consequenties van Brexit liegen er niet om, beseffen inmiddels ook de Britten zelf), is het akkoord uitstekend nieuws. Het maakt de weg vrij voor herstel van een constructieve relatie.

Hoog tijd. Al meer dan een jaar is het continent, het VK incluis, in de greep van een fundamenteel conflict met Vladimir Poetins Rusland, dat Oekraïne verwoest en Europese democratieën tot het uiterste op de proef stelt. Het Europese speelkwartier, erkennen beide zijden van Het Kanaal, was allang voorbij.