De kwestiePeter de Waard
Moet je een aandeel Saudi Aramco willen?
Saoedi-Arabië is in sommige opzichten een middeleeuws land. Het heeft een absolute vorst die niet aan wetten is gebonden en die aan niemand verantwoording hoeft af te leggen. Het executeert mensen op een wijze waarvoor de hertog van Alva en zijn Bloedraad zich zouden schamen. Dit jaar werden op één dag 36 mensen onthoofd en één gekruisigd. Er vinden bizarre folteringen (kruisamputaties, zoals van linkervoet en rechterhand) plaats, net als lijfstraffen (1.000 stokslagen en tien jaar cel kreeg mensenrechtenactivist Raif Badawi). Vrouwen (hoewel ze inmiddels mogen autorijden) worden er gediscrimineerd en lhbti’ers onderdrukt.
Maar dankzij de olie komt het land overal mee weg. Oproepen tot boycots leveren weinig op. Vorige week waren er nog zesduizend politieke kopstukken en captains of industry op bezoek in Riyad voor de jaarlijkse Future Investment Initiative (FII), bijgenaamd Davos in de Woestijn. Onder hen waren wereldleiders als de Braziliaanse president Bolsonaro en de Indiase premier Modi, naast Trumps schoonzoon Jared Kushner, de Amerikaanse minister van Financiën Steven Mnuchin en de voormalige Britse premier David Cameron. En volgend jaar is de Saoedische koning zelfs voorzitter van de G20.
Westerse beleggers zullen ook niet vies zijn van de aandelen van Saudi Aramco, de staatsoliemaatschappij die pretendeert tien keer zo groot te zijn als Shell. Afgelopen weekeinde werd de beursgang aangekondigd. Saoedi-Arabië schat de beurswaarde zelf op 2.000 miljard dollar. Als 3 procent van de aandelen wordt aangeboden – 97 procent blijft van de staat i.c. de koning – zou voor 60 miljard dollar aan aandelen op de markt komen. Dat zou de beursgang twee keer zo groot maken als de grootste tot nu toe: die van Alibaba met 25 miljard dollar.
Verwacht wordt dat Saudi Aramco in het prospectus, dat op 9 november verschijnt, aankondigt jaarlijks 80 miljard dollar aan dividend (in 2018 bedroeg de nettowinst 111 miljard) uit te keren. Op de totale beurswaarde is dat 4 procent dividendrendement. Dat is ruim 1 procentpunt lager dan het dividendrendement op aandelen Shell en ExxonMobil, die boven de 5 procent liggen. De beurswaarde lijkt hoog gegrepen.
Saoedi-Arabië mag dan een middeleeuws land zijn, in de haute finance zal het 21ste-eeuws opereren en het onderste uit de kan willen. Dat Saoedi-Arabië nu voor de beursgang kiest, heeft twee redenen. Het land zit om geld verlegen en lijkt nu nog een topprijs te kunnen krijgen. Niet alleen breken de aandelenmarkten historische records, ook is duidelijk dat het tijdperk van de fossiele brandstoffen op zijn einde loopt. Als Saoedi-Arabië een slag wil slaan, kan het niet langer wachten.
Maar als iemand uit alle macht wil verkopen, moet de koper achterdochtig worden. Er zijn meer redenen om de aandelen Saudi Aramco te mijden dan de schending van de mensenrechten.