Medische crowdfunding kan een dimensie toevoegen aan de kloof tussen hoog- en lageropgeleiden

Crowdfunding voor dure medische ingrepen voorziet in een toenemende behoefte. Niet alleen bij patiënten die menen voor hun genezing te zijn aangewezen op therapieën die niet door de Nederlandse verzekeraars worden vergoed. Maar ook bij de donateurs, die een tastbaar goed doel willen dienen. Toch roept het succes van de wervingsacties, waarvan het volume sinds 2015 ruim is verzesvoudigd, ook zijn eigen tegenspraak op. Om te beginnen bij medisch specialisten, die wijzen op de twijfelachtige werkzaamheid van sommige therapieën waarvoor geld wordt ingezameld. Crowdfunders zouden valse hoop kunnen wekken bij patiënten die in Nederland feitelijk zijn uitbehandeld.

Maar er zijn ook andere redenen om dit soort inzamelingsacties niet zonder meer toe te juichen. Ze kunnen onbedoeld afbreuk doen aan het beginsel dat iedere Nederlander aanspraak kan maken op medische zorg van dezelfde kwaliteit. Bij crowdfunding zijn mensen met een uitgebreid sociaal netwerk en met enige communicatieve kennis onmiskenbaar in het voordeel. Crowdfunding kan een dimensie toevoegen aan de bestaande kloof tussen hoog- en lager opgeleiden.

Daar komt nog iets bij: de run op veronderstelde levensreddende ingrepen in buitenlandse klinieken kan het sentiment voeden dat de gezondheidszorg in Nederland niet aan de maat is of dat Nederlanders in de eigen ziekenhuizen iets wordt onthouden waar ze recht op zouden moeten hebben. Daarmee zou niet alleen de hoge kwaliteit van de zorg in Nederland worden miskend, maar ook het pijnlijke gegeven dat nu eenmaal niet elke beschikbare therapie aangeboden of vergoed kan worden.

Uiteraard heeft iedereen het recht om geld in te (laten) zamelen voor een therapie waarvan hij of zij enig heil verwacht. Die keuze zou echter op basis van solide informatie over de slaagkans van zo’n therapie gemaakt moeten worden. Daarbij is een rol weggelegd voor de betreffende klinieken, maar ook voor de crowdfunders zelf. Zij moeten zich er rekenschap van geven dat zij – veelal ernstig zieke – patiënten hoop bieden. Dit schept op zijn minst de morele verplichting om die hoop van een degelijk medisch fundament te voorzien. Daarbij is in de eerste plaats de patiënt gediend, maar op den duur ook de medische crowdfunding zelf.