Max Westerman: 'Obama-bashers krijgen onterecht ruim baan'

Sinds ik er als student arriveerde heb ik in Amerika zes presidenten meegemaakt. Ik vind Barack Obama de beste. Zelden kreeg een president met zoveel tegenwerking zoveel voor elkaar. Met New York Times-columnist Paul Krugman, denk ik dat historici hem zullen beoordelen als 'een van de belangrijkste, meest succesvolle presidenten'.

Opmerkelijk dan ook dat in de Nederlandse media de Obama-bashers de afgelopen jaren ruim baan kregen. Je vindt ze op de gekste plekken. Dat Leon de Winter in De Telegraaf Obama voor neomarxist kan uitmaken, begrijp ik nog. Maar dat de Volkskrant een podium geeft aan liefst twee rabiate aanhangers van de anti-Obama clan, dat verbaast me. Met enige regelmaat gaan deze rechtse VVD'ers in laatdunkende bewoordingen los op Amerika's eerste zwarte president.

Oud-europarlementariër Derk Jan Eppink haalde vorige week de dooddoener 'Messias Obama' maar weer eens van stal om diens bewonderaars belachelijk te maken. De acht presidentiële jaren van het 'zondagskind' hebben wat de columnist betreft niets positiefs opgeleverd. Ex-VVD-partijbestuurder Koen Petersen keek als Amerikanist ook al terug op 'magere presidentiele jaren'. Wie een andere mening heeft, lijdt aan 'kinderlijke Obamania'.

Een magere erfenis? Barack Obama trok de economie weg uit de ergste crisis in een eeuw en laat hem in veel betere staat achter. In tegenstelling tot wat Eppink en Petersen (en Trump) beweren, zijn ook zwarte Amerikanen erop vooruitgegaan. Obama redde Wall Street, en en passant de auto-industrie. Met Obamacare hielp hij tientallen miljoenen Amerikanen aan een ziekteverzekering. Uiteraard werkt zo'n ingrijpend systeem niet direct probleemloos, maar het is zeker niet, zoals Eppink schrijft, uit elkaar gevallen. (Trump dreigt het overigens wel om zeep te helpen.)

Obama heeft zijn land een menselijker gezicht gegeven. Onder hem werd het huwelijk voor homo's een feit en ze zijn nu ook welkom in het leger. In het land met de meeste gevangenen ter wereld gaf hij een belangrijke aanzet tot hervorming van het wrede strafrechtsysteem.

Ook de waslijst van Obama's buitenlandse prestaties is lang, dit zijn alleen al drie highlights van het afgelopen anderhalf jaar: het herstel van de betrekkingen met Cuba, het nucleaire verdrag met Iran en het klimaatakkoord waarmee 's werelds grootste vervuilers, de VS en China, zich vastleggen op maatregelen om het broeikaseffect te bestrijden. Alle drie historische doorbraken, maar Petersen deed ze in januari 2016 schamper af als 'een paar leuke dingen voor de mensen'.

Nee, ook Obama heeft geen vrede gesticht in het Midden-Oosten. Maar hij trok zich wel terug uit de ruïneuze oorlog die zijn voorganger begon in Irak. IS, dat uit die oorlog voortkwam, ging hij hard te lijf en is nu op zijn retour. Mede dankzij de door Eppink bekritiseerde 'rode lijn' die Obama tegen chemische wapens in Syrië trok, zijn die wapens daar nu weg. De brede war on terror vormde hij om tot een strijd tegen specifieke doelwitten. Zo lukte het Obama met één gerichte actie wat de hele oorlog in Afghanistan niet had bereikt: het uitschakelen van Osama Bin Laden.

Over beleid valt te twisten. Maar wat buiten kijf staat, is dat Obama buitengewoon integer is, een waardige president die in zijn besluitproces zorgvuldig te werk ging; met zijn gezin een toonbeeld van fatsoen. Waar de bashers dan ook echt over de schreef gaan, is in hun denigrerende toon.

'Hij doceert, filosofeert en schoffeert' (Eppink). Zijn 'grootste hobby' is het geven van interviews over zijn 'erfenis' (Eppink). Volgens hem zet Obama zijn huidskleur in als 'handelsmerk' en bekijkt hij Amerika 'door het prisma van racisme'. Waar haalt hij het vandaan? Obama heeft zich juist altijd als president van alle Amerikanen opgesteld en ervoor gewaakt zwarte burgers te bevoordelen. Al was hij natuurlijk wel een inspiratie voor ze, evenals voor immigranten. Het eerste niet-blanke staatshoofd van het Westen, een allochtoon bovendien vanwege zijn Keniaanse vader. Only in America!

Dat de huidskleur van de president ook de meningen over hem kleurt, is wetenschappelijk aangetoond. Aan de hand van een uitgekiende vragenlijst stelden Amerikaanse onderzoekers al eens vast dat Obama's approval rating enkele procenten hoger zou liggen als hij blank zou zijn geweest. Een zwarte president moet dus meer bewijzen om in aanmerking te komen voor dezelfde waardering. Zou het kunnen dat ook sommige Nederlanders de lat wat hoger leggen?

_{Journalist Max Westerman was tussen 1991 en 2006 Amerika-correspondent voor RTL Nieuws.}